Akebia

Uit J. Zuccarini, www.BioLib.de.

5 soorten komen voor met verschillende variëteiten in China/Japan.

Het zijn zeer snel klimmende struiken van een sierlijke verschijning.

Half wintergroen en lang gesteeld, 3-5tallig blad.

Bloemen zijn eenhuizig met 6 meeldraden en zeer korte helmdraden, 3-12 stampers.

De vrucht is langwerpig en vlezig.

In Japan is de vrucht zeer opvallend en wordt gegeten.

Lardizabalaceae.

Akebia quinata, Decne. (vijf lobbig) Bladstelen van 6-10cm lang.

Bladeren zijn meestal vijfdelig, de blaadjes zeer kort gesteeld en 3-5cm lang, van boven donkergroen en van onder iets lichter, omgekeerd eivormig.

Verlangt een zonnige standplaats en is geschikt om op pilaren en muren te groeien. Het zwevende en ronddraaiende deel op het eind van de stengel maakt een cirkelomtrek in een uur en 38 minuten bij goede groei.

Lila/roze geurende violet/bruine bloemen staan in juni in trosvormige tuiltjes, de vrouwelijke bloemen zijn lager geplaatst en langer gesteeld dan de mannelijke, zouden naar chocolade ruiken.

Opvallende paarsblauwe vruchten van 8cm lang die augurkachtig zijn met brijachtig vlees waarin vele zaden zitten, hoewel we dat hier, in ieder geval de vruchten, vergeten kunnen.

De vijfbladige Akebia is een sterke sierlijke en half wintergroene klimplant die tot 8m groot kan worden.

Uit Chusan, is vermeld in 1845. In zijn vaderland China/Japan worden de stammen gebruikt om er rijswerk van te maken.

Naam, etymologie.

Akebia wordt genoemd naar zijn Japanse naam, akebi. Voluit in het Japans is het fagi kadsuri akebi, het laatste woord werd door Linnaeus gebruikt voor dit geslacht.

In Engels heet het chocolate vine of five-leaf Akebia en bij ons 5-bladige Akebia, schijnaugurk, klimbes of chocoladerank. Duits Blaugurkenwein, Fingerblattrige Akebie, Schokoladenwein naar de bloemengeur, Frans lաkbie cinq feuilles.

De gedroogde bast helpt bij urine moeilijkheden, in China zelfs als een soort pil tegen geboorte gebruikt.

Uit J. Zuccarini, www.biolib.de

Akebia trifoliata, Koidz (driebladig) Wijkt af door de drietallige en iets grotere bladeren.

Bloeit eind mei, begin juni met donkerpaarse bloemen die kleiner zijn dan voorgaande en aan langer gerekte trosjes staan.

De vruchten zijn tot 8cm lang en paarsblauw.

Misschien is deze mooier maar zeker minder bekend.

De driebladige Akebia die uit hetzelfde gebied stamt en net zo groot wordt.

Chocoladewingerd, Three-leaf akebia, Kleeblattrige Akebie.

Vermeerderen.

Ze zijn geschikt om op plaatsen te groeien waar dichte schaduw niet gewenst is. Ze houden van volle zon.

Uitzaaien kan, vlak na het rijpen van het zaad, onder glas.

Afleggen is heel goed mogelijk. Leg een scheut in een holte in de grond. Zorg dat de top recht op komt, bind die vast aan een paaltje, of een steen om het omhoogkomen van de twijg tegen te gaan. Na een jaar kan de twijg van de moederplant afgesneden worden.

Neem een topstek in juni/juli met drie bladparen, verwijder het onderste bladpaar, dan verwond je het ooggedeelte licht, zoals je met de duimnagel zou doen. Geen groeistof. Planten in stekgrond, aangieten, plastic erover heen en elke week even controleren op vochtigheid, droogte en schimmels. Laat het plastic er dan een paar uur af zodat het blad wat opdroogt en bedek het dan weer. De luchtvochtigheid is hoog genoeg als het plastic bedekt is met waterdruppeltjes, je kan de plant dan niet zien. De waterdruppeltjes houden ook ultraviolette stralen van de zon tegen, op droge plekken komt de zon er door en verbrandt het gewas. Je kan ook een halvarinebakje nemen, een paar cm. stekgrond erin, (dat is gezeefde potgrond zonder mest) plastic eroverheen en vastbinden met een elastiekje Na enkele weken/maand is het stek geworteld, de plant begint dan te groeien, langzamerhand meer luchten en tenslotte het plastic eraf halen. Licht bemesten. In de winter vorstvrij houden.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl, en: volkoomen.nl