Celosia

Er zijn een 35-60 soorten in tropische gebieden, 2 in Azië, verder Afrika en Amerika.

Een of meerjarige kruidachtige planten met opgaande of klimmende groei, aan de basis vaak verhout.

Populaire tuinplanten die soms gekweekt worden om hun opvallende bloemhoofden of hun gekleurde bladeren.

Afwisselend geplaatste en gave of soms gelobde en gesteelde bladen, meestal zijn ze smal, ovaal of driehoekig.

Bloemen staan in dichte eindstandige en okselstandige trossen, in cultivatie vaak met fasciatie.

Het geslacht kan verdeeld worden in 2 groepen, de gekroesde of cristata en veerachtige, de plumosa vormen.

Amarantenfamilie, Amaranthaceae.

Celosia argentea (zilverkleurig) kan verdeeld worden in de wereldwijd voorkomende Octoplod (8n) Celosia argentea var. argentea, de alleen in Indi groeiende 4n Celosia argentea var. argentea, de 4n cultuurvormen Celosia argentea var. cristata (gekroesd) en var. plumosa, (gepluimd) de cultuurvorm Celosia caracas, de Celosia whitei genoemde 12n kruising tussen verschillende andere vormen.

Celosia argentea, L. (zilverkleurig) Het kruid heeft recht opgaande en ei/lancetvormig bladen die soms wat gelobd zijn.

De bijzondere bloemen staan in pluimen en zijn soms zo groot dat ze de gehele plant bedekken en zijn er in vele kleuren, dwergvormen en dergelijke. In deze groep is de kleurvorm nog groter dan in de volgende.

Al vanouds wordt deze vorm gebruikt voor mozaïek vakken.

Is een eenjarige tropische plant en moet dan ook in warmte gekweekt worden.

Is afkomstig uit China en is in 1740 beschreven, groeit over de hele wereld..

Van deze plant, met zijn bescheiden roodachtige of paarlemoer witte bloemaren, is in cultuur de prachtige hanenkam ontstaan die in wit, goudgeel of purperrood voorkomt. Symbool van ijdelheid.

Celosia argentea var. argentea of Lagos spinach (ook quail grass, soko, feather cockscomb) is een breedbladig eenjarig groentegewas.

Groeit door Z. Amerika, N. Afrika, W. Indië, Z. en O. Azië waar het geteeld wordt als voedzame groente. Ook on Centraal en W. Afrika en is een van de voornaamste bladgroentes in Nigeria waar het bekend is soko yokoto’ wat betekent ‘maak je man dik en gelukkig.’ Ook geeft het veel zaad dat als een soort graan gebruikt kan worden, 200-700 kg per ha. Als graan is het een pseudocereal.

Uit Flora de Filipinas.

Celosia cristata (var. cristata L. ) met gefascieerde bloeiwijze is afkomstig uit India. Al vanouds, in ieder geval al in 1570 wordt het geteeld in Europa.

De hanenkamachtige vergroeisels werden al in 1563 in België ontdekt.

Als een koraal ziet de ‘Cristata ‘eruit. Het plantje is te gebruiken als perk- maar ook als kamerplant.

Vormen.

Er zijn 8-9 goed gekleurde variëteiten in lange of lage vormen. De hoge vormen worden als snijbloem gebruikt. De diepe kleuren zijn rood, purper, violet, rood, amarant en geel.

De selectie Jewelbox is extra laag, tot 20cm, met zeer grote kammen, punkachtig. ‘Century mix, ‘New Look’ en ’Pnk Castle.’

Celosia plumosa L (var. plumosa L,) kan in twee groepen verdeeld worden, de lage van 25-35cm die geschikt is voor perk en potten en de hoge voor snijbloem omdat die 75-100cm hoog worden. Er komen groene als wel gele en roodbladige typen voor. Pluimen zijn er rood, geel en goud. ‘Flamingo Feathers’ is een speciale eenjarige van 30-60cm, de kleuren zijn helder roze tot licht violet, bladeren zijn donkerder groen vergeleken met Celosia argentea. Prince of Whales feathers, plumed cockscomb, pluimhanenkam. Silber-Brandschopfes, Hahnenkamm.

Gebruik.

De kleine en platte glimmend zwarte en oliehoudende zaden worden in de Chinese geneeskunst gebruikt. Ze dienen in dezelfde natie voor het versieren van hard gebak. Voordat die de oven ingaat wordt het bovenvlak versierd met sesamzaadjes en daarop komen de Celosia zaadjes in de vorm van een Chinees letterteken.

Naam, etymologie.

(Dodonaeus) ‘Die met aren als hanenkammen heet in het Latijn Amaranthus cristatus en die met rode karmozijn aren Amaranthus coccineus, die met rood purperen aren Amaranthus purpureus, fature coccineus, de grootste soort met purperen aren is Amaranthus major floribus spicatis purpureus genoemd.’

Celosia is waarschijnlijk afgeleid van het Grieks kelos: branden, een verwijzing naar de verbrand lijkende verschijning van sommigen soorten. Of van kelis: bloedvlek, de plant heeft dikwijls een grote rode vlek op de bladeren. Of van kelon: droog of stuk hout, naar het droog vliezige bloemdek. Duits Brandschopf.

De bloemen van de hanenkam heten in Duits Hahnenkamm, zijn band- of kamvormig, de Engelse cockscomb en de Franse amarante crete de coq, en naar de glaskleur, passe-velours. Die kam zou door Aziatische dokters als bloedstelpend middel gebruikt zijn. De naam is vaak gelijk met Amaranthus paniculatus, vandaar ook Floramor, Sammetblume en Tausendschon. Woolflowers.

Uit; https://nl.pinterest.com/killer381/celosias/

Celosia caracas (naar de afkomst, stad in Venezuela Santiago de Leon de Caracas) Heeft opvallende dieppaars-rode pluimen, 35-40cm hoog.

Gemarkeerde bladtekening vooral in de volle zon.

Het is een tropische plant, die in het Nederlandse klimaat 's zomers in potten op balkon of terras te houden is en zal de hele zomer bloeien. ‘Deep Purple ‘is diep purper.

Uit www.flickr.com

Celosia nitida Vahl. (glanzend) (Celosia texana)(uit Texas) is meest bekend als West Indian cockscomb.

Deze meerjarige komt uit in Texas en Florida, Z. Amerika.

Uit; http://www.aspca.org/pet-care/animal-poison-control/toxic-and-non-toxic-plants/celosia-spicata

Celosia spicata L. (aarvormig) Eenjarige van 50cm hoog.

Bloeit vanaf juli-eind september.

‘Flamingo Feather’ is diep roze.

Teelt.

Celosia moet warm gezaaid en gekweekt worden. Zaai ze in maart bij een temperatuur van 20 graden.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl