Auricularia

Geleiachtige steeltjeszwammen van onregelmatige en zeer variabele vormen.

Uit J. Kops, www.BioLib.de

Tremellaceae, trilzwammen.

Een trilzwam die bij droog weer inkrimpt, maar regenereert in vochtiger omstandigheden. Sommige soorten zijn eetbaar.

Auricularia auricula-judae (Joods oor) (Hirneola auricula-judae Berk).( (Auricularia auricula)

Een 2-6cm grote zwam van een satijnachtige tot donkerroze kleur die zacht aanvoelt. Vaak is het een geaderde en enigszins doorzichtige oor. Bij droogte krimpt het in, wordt harder en donkerder (tot zwart) van kleur. Is eetbaar.

Naam, etymologie.

Judasoor, een vertaling van de botanisten/apothekersnaam auricula Judea: oor van Judas, of Joods oor, Engelse Jew’s ear fungus, Frans arbre de Judas, Duitse Judasohr, Holzohr of Holunderschwamm.

Deze fungus groeit op de vlier, Sambucus, de boom waaraan Judas zich zou hebben verhangen.

Het is de meeste wel eens opgevallen dat er een gom uit de vlier vloeit. Deze gom verhardt zich en krijgt de vorm van een oor. Die gom wordt Judasoor genoemd naar de sage dat Judas zich aan deze boom verhangen zou hebben. Ook Shakespeare in Love Labour’s Lost doelt op het middel­eeuwse idee dat Judas zich aan deze boom had verhangen. Sir John Mandeville verhaalde dat in zijn tijd de vlier de boom was waar Judas zich aan heeft verhangen en nog te zien was bij Siloe.

Wat genoeg was om de boom een slechte naam te geven, wat door andere karakteristieken van de boom bevestigd werd. Dit was bijvoorbeeld de duivelse lucht van zijn bladeren en zijn sombere kleur, het was een doodsboom. De zware giftige reuk van de bloemen en hard en harsloos hout met de lelijke zwarte hangende zwam die vrijwel alleen in de vlier gevonden wordt. Zo was het een wijdverspreid geloof dat het de boom was waaraan Christus werd gekruisigd. Daarom werd op veel plaatsen, ondanks dat brandhout schaars was en dit hout voldoende, niet gebruikt voor de haard.

In latere tijden werd Cercis siliquastrum de judasboom. Of Judas zich verhangen heeft is niet duidelijk, maar zeker was het een steviger boom dan onze vlier. Naar dit geloof werd de vlier een embleem van zorgen en verdriet. Naar de gelijkenis met een oor werd het, in de signatuurleer, gebruikt om de oren te genezen. ’De gom is goed tot alle gezwellen van het oor.’ De gom zou wonderbare krachten hebben, tegen diverse ziektes en verkoudheid.

Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/