Anagyris
Over Anagyris
Stinkboom, vorm, heesters, soorten, cultuurvariëteiten, geschiedenis, historie, naamgeving, etymologie, afkomst, gebruik, planten, teelt.
Uit F. Chaumeton.
Een geslacht van kleine ornamentele bomen uit Z. Europa met naar achteren gedraaide zaadpeulen.
Fabaceae, vlinderbloemige. Verwant aan Laburnum.
Anagyris foetida L. (stinkend) is een geelbloeiende heester die bloeit in april.
Naar achteren gedraaide zaadpeulen.
De boom is bekend om het stinkende hout, de laxerende werking van de bladeren en de braking verwekkende zaden.
Uit de M. Zee. Beschreven in 1750.
Naam, etymologie.
Anagyris komt van Grieks ana: gelijkend, en gyros: een spiraal of draaien in een cirkel, het is een verwijzing naar zijn gedraaide peulen.
Stinkboom. Het is de Engelse bean trefoil of stinking wood, Frans Anagyre ftide, Duits Stinkstrauch.
(Dodonaeus) (a) ‘Dit gewas werd hier vroeger in Griekenland Anagyris genoemd of Anagyros, welke naam dat het tegenwoordig nog in Kreta heeft, in het Latijn heet het ook Anagyris, dan hier te lande heeft het geen bijzondere naam. Sommige noemen het in het Grieks ook wel Acopos of Agnacopos zoals men onder de bastaardnamen bij Dioscorides geschreven vindt. De eerste en echte Anagyris is van Clusius allerbest beschreven die het soms, te weten op koudere en vochtiger plaatsen van Spanje of Languedoc wel twee mannen lengte hoog heeft zien worden en daarom heeft Lobel het met recht Anagyris foetida arborescens genoemd, dan hij noemt het ook Anagyris Dioscorides en zegt dat ze de Nautea van Plinius is vanwege de walging die ze maakt. In Italië heet ze bij vele fana lupina en bij andere fana inversa, maar meest anagiri of anagyro, in het Latijn ook bij sommige Faba inversa, dat is gewende of omgekeerde boon.’ (net zoals de dolle bes of grote nachtschade ook heet) Zie Laburnum.
Vermeerderen.
Neem in juli 10cm lang topstek van zacht hout, het mag een beetje houtig zijn. Zitten er bloemknoppen in, haal die dan weg. Gebruik ook gezond blad, zonder schimmeldelen. Onderste bladen er af halen, licht verwonden, zoals je met de duimnagel zou doen. Doop die onderkant in 1% ibz groeistofpoeder. Planten in stekgrond, dit is 2 delen gezeefde turfgrond met 1 deel scherp zand, aangieten, plastic erover heen en elke week even controleren op vochtigheid, droogte en schimmels. Laat het plastic er dan een paar uur af zodat het blad wat opdroogt en bedek het dan weer. De luchtvochtigheid is hoog genoeg als het plastic bedekt is met waterdruppeltjes, je kan de plant dan niet zien. De waterdruppeltjes houden ook ultraviolette stralen van de zon tegen, op droge plekken komt de zon erdoor en verbrandt het gewas. Je kan ook een halvarinebakje nemen, een paar cm. stekgrond erin, plastic eroverheen en vastbinden met een elastiekje Na enkele weken/maand is het stek geworteld, de plant begint dan te groeien, langzamerhand meer luchten en tenslotte het plastic eraf halen. Licht bemesten. In de winter vorstvrij houden.
Ook is zaaien mogelijk in april/mei bij een 12 graden. Kiemt het zaad eerst een paar dagen voor in nat zand.
Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl