Psidium

Over Psidium

Guave, vorm, bomen, soorten, geschiedenis, historie, naamgeving, etymologie, afkomst, gebruik,

mUit www.ars.usda.gov

Naam, etymologie.

Psidium komt van het Griekse psidion: granaatappel.

Dit is een grote groep van tropische en subtropische bomen en struiken die allen inlands zijn in Amerika.

Ongeveer 100 soorten komen voor in dit geslacht.

Bladeren zijn tegenoverstaand, gesteeld en glanzend, behaard of viltig.

De bloemen zijn meestal groot en witachtig.

Myrtaceae, mirtefamilie.

=Psidium acutangulum DC. (gehoekt) is een groenblijvende, tot 12m hoge boom met vierkantige takken.

Tegenoverstaande bladeren zijn ovaal of breed-lancetvormig, gaafrandig en leerachtig, toegespitst en 14cm lang en 4cm breed.

Lang gesteelde bloem staat met 1-3 stuks in de bladoksels, 5 witte kroonbladeren en wel 300 meeldraden.

Afgeronde tot peervormige vruchten zijn 3–8cm groot, rijp groenachtig geel of bleekgeel en vaak zwart gestippeld of gevlekt.

Het lichtgele vruchtvlees is zacht, sappig, zuur en aromatisch, kunnen met suiker bestrooid als handfruit worden gegeten of tot sap en compote worden verwerkt.

Groeit in Colombia tot in het Amazonebekken. Wordt om zijn vruchten geteeld.

Araçarana, coronilla.

Psidium araca, Raddi (Araca) is de Braziliaanse guava. In Brazilië is de naam araca, dit met toegevoegde woorden voor een aantal wilde soorten. Is beschreven in 1820.

Uit Lindley.

=Psidium cattleianum Sabine (zo genoemd naar de Engelse botanist sir William Cattley, 1788-1835) (Psidium littoral)e (zeekust bewonend) is een groenblijvende struik of boom van 6-12m.

Tegenoverstaande bladeren zijn ovaal, afgerond toegespitst, leerachtig en glanzend donkergroen, aan de onderkant dof lichtgroen en 3-12cm lang en 2-6cm breed.

Witte geurende bloemen van 1,5-6 cm breed groeien met 1-3 stuks in de bladoksels.

Ronde tot eivormige vruchten zijn 2-5cm lang, groen en worden donkerrood en in een var citroengeel.

Vruchtvlees is sappig, witachtig, roodachtig of geelachtig in die ene var., smaakt aromatisch zoetzuur aardbeiachtig, kan uit de hand gegeten of verwerkt worden tot vruchtensap, compote, jam en dergelijk.

Uit Brazilië, wordt veel gekweekt in de tropen.

2 var.; Psidium littorale var. cattleianum, strawberry Guava, Psidium littorale var. littorale, (zeekust bewonend) lemon Guava.

Aardbeiguave. Erdbeer-Guave, Engels Cattley Guava, Peruvian Guava, arazá in Colombia,

Uit www.ars.usda.gov

Psidium friedrichsthalianum Nied. (Oostenrijkse botanist en onderzoeker Emanuel von Friedrichtsthal, 1809-1842) is een groenblijvende, 15m hoge boom met een sterk vertakte, dichte kroon.

Vierkantige, fijn behaarde, roodachtige takken.

Tegenoverstaande leerachtige bladeren zijn 5-12cm lang en 2,5-5cm breed, elliptisch of ovaal en stomp toegespitst, klierachtig gestippeld, glanzend donkergroen en van onderen lichter groen en dof.

Witte bloemen van 2,5cm breed met vele meeldraden staan alleen in de bladoksels.

Rode tot ovale vrucht is 3-6cm lang, glad, dun en groen of geel van kleur met vaak bruine vlekken, vruchtvlees is wittig tot oranjeachtig en smaakt zeer zuur en aromatisch.

Door de zure smaak wordt er een jam van gemaakt, marmelade, jam en andere dingen door er suiker bij te voegen.

Groeit in Nicaragua tot Panama.

Costa Rica-guave of cas, Duits Costa Rica Guava of Cas Guava, Engels Costa Rica Guava, Cas Guava.

Uit D. Ehret.

Psidium guajava, L. (Guave) Bladeren zijn ovaal/elliptisch, licht groen en fijn behaard aan de onderkant. De nerven zijn aan de bovenkant opvallend ingedrukt.

Bloemen staan aan de twijgen van voorgaand jaar, enkelvoudig of met 2-3 bij elkaar en okselstandig. De vrucht is rond en meestal geelachtig.

Het is een struik/boomachtige vorm die 9m hoog kan worden.

De stam is vrij slank en verdeelt zich meestal dicht bij de grond.

De bast pelt af en is donker groenachtig bruin.

De plant is afkomstig uit tropisch Amerika. Is beschreven in 1779.

Zou inlands zijn op de eilanden van Santo Domingo, hoewel er ook vermeldingen zijn dat ze origineel gebruikt werden door de Tupi-indianen van Brazilië. Wordt nu in warme streken overal geteeld.

Naam, etymologie.

(Dodonaeus) ‘Gomara noemt deze vrucht guayavos en zegt dat ze soms rond is en soms langwerpig met een kroon als de mispel. Oviedus noemt ze guyabum. In Guatemala groeit het veel en heet daar guayavas of guyava.’

De naam guave is gegeven aan vruchten van verschillende Psidium soorten, meestal met toevoeging van het kwaliteitswoord zoals appel, peer en dergelijke om verschillende soorten en var. te onderscheiden.

In Spaans heet de vrucht guayaba en de boom guayabo, een aanpassing aan de naam die Columbus leerde van de Arawak Indianen van de west Indië. Het Portugees heeft goiaba, de boom goiabeira, in Duits is dit Guayaba, Goiaba Gujava of Guave en de boom Gujavabaum, in Frans komt goyave voor en de boom goyavier, bij ons guave.

De inlandse naam in Mexico is xalxocotl: wat zandappel of zandpruim betekent. Xocotl was de naam die de Azteken gebruikten voor alle zure vruchten, dit in tegenstelling tot de zapotl die alle zoete vruchten omsluit.

Gebruik.

Zo was het gebruik vroeger. (Dodonaeus) ‘Deze vrucht die van zijn schors gezuiverd is wordt veel geacht en is aangenaam om te eten, gezond en licht om te verteren en als ze noch groen is stopt ze de buik en geneest de rode loop door haar tezamen trekking en volkomen rijp maakt ze hem week en niet te onrijp, en ook niet te rijp is het goed gebraden, ja aangenamer en gezonder dan onrijp of rouw gegeten. De beste groeit in de hoven. Hoe ze is ze is koud van aard en ze wordt de koortsige mensen te eten gegeven gebraden heel West-Indië door. Het afkooksel van de bladeren dient om de gezwollen benen te wassen en opent de verstopte milt.’

De vruchten zijn er in verschillende vormen. De huid is normaal licht geel van kleur, het vlees varieert van wit- tot geelachtig tot diep roze. De geur is volledig rijp zoet licht scherp en soms wat muskusachtig. Het aroma is karakteristiek en soms wat doordringend, aangenaam voor de een en afschuwelijk voor de ander.

De vrucht kan op diverse manieren gegeten worden, uit de hand gegeten, marmelade, jam of compote, frisdranken, vruchtenwijn en likeur. In Brazilië wordt er een jam van gemaakt, de goiabada. Van de vrucht in Florida wordt een gelijk product gemaakt, bekend als guava cheese. Blad wordt wel medisch gebruikt.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl