Codariocalyx

Dit geslacht bestaat met Aphyllodium en Codariocalyx meestal uit kruiden, soms struiken of halfstruiken.

Bladen staan verspreid, bladverliezend en geveerd met 3-5 en zelden 1 deelblaadje.

De meestal purperen bloemen zijn klein en vlinderbloemig en staan in eindstandige of okselstandige trossen in de zomer. Kelk heeft meestal diep ingesneden tanden met uitzondering van de 2 bovenste, vruchtbeginsel is zeer kort gesteeld of zittend, peul met 2 of meer zaden en geleed

Meer dan 170 soorten komen voor in gematigde en warme streken van Amerika, Afrika, Azië en Australië.

Velen worden medisch gebruikt.

Fabaceae, vlinderbloemige, Hedysarum klasse.

Uit geheugen van Nederland.

Codariocalyx motorius H. Ohashi (als een motor) (Desmodium gyrans, DC.) (ronddraaiend) (Hedysarum gyrans, Desmodium motorium)

Het plantje bezit drietallige blaadjes die tegen de avond een slaapstand innemen.

Bloemen zijn purper of violet in eindelingse trossen.

Het kruid wordt een meter hoog en is meerjarig, maar wordt geteeld als eenjarige.

Zaai ze in februari in potten, 20 graden. Plaats ze in een warme, vochtige omgeving. In de zomer heb je dan een mooie bossige en interessante plant.

De telegraafplant is afkomstig uit India, Himalaya, Sri Lanka en Fliplijnen. In 1775 is de plant beschreven.

Naam, etymologie.

Codariocalyx, Grieks codarion, klein vlies, calyx; kelk, verwijzing naar de schutbladen die als een vlies verwijderd onthullen wat er onder is, in casu de bloemen die nog in knop staan.

Desmodium, Grieks desme: bundel, band of kettinkje, naar de duidelijk gelede en tussen de leden ingesnoerde en daardoor enigszins op een kettinkje gelijkende peulen.

(Dodonaeus) ‘Indiaans kruidje roer me niet die in Malabar groeit, als Garcias ab Orta schrijft, heeft bladeren als boomvaren en gele bloemen en als dat met de handen maar eens aangeraakt wordt trekt het zichzelf in. Dan Plinius in het 17^de kapittel van zijn 24^ste boek vermaant van een kruid Aeschynomene wat zo genoemd zou wezen omdat het zijn bladeren intrekt als iemand er met de handen aan komt, dat is, beschaamd kruid. Zulks is de Herba ulva die van Christophorus a Costa zo genoemd is, dat is levend kruid dat in West Indien groeit daar het gewoonlijk quace cupatli heet en groeit ook in Azi en is van sommige Herba amoris genoemd, dat is kruid van liefde, (Mimosa pudica) maar in Arabi, Perzië en Turkije suluc of silucque. Dit kruid is ook zo van aard dat het zijn bladeren intrekt als men het aanraken of vatten wil en verbergt die onder zijn takken, maar als men ze aanraakt dan worden ze heel dor al of ze verflenst waren en als men de hand wederom weg haalt dan worden die bladeren weer groen. De Indianen zeggen dat dit kruid goed is om de schande van de jonge dochters te bedekken als ze zich ontgaan hebben en dat het de liefde wederom laat keren en ze willen er ook vele andere onbehoorlijke dingen mee uitrichten. Want het is een kruid dat bij de Indiaanse tovenaars en waarzeggers al te bekend is.’

Telegraafplant, Engelse moving plant of telegraph-plant en Duitse Telegraph-Pflanze. De Javaanse naam is goedejan of ketepeng asoe, in Soendanees is het daoun pitjah en potong koedjang. Het is de churra borrum van de Hindoes Aan de oevers van de heilige Ganges, daar groeit een wonderstruik waarvan reeds in oud Indische pozie wordt verhaald, in de Mahabharata en de Bhagavad-Ghita. Hij is gedoemd om zonder rust en verpozing zijn bladeren rond te latend raaien, tot hij sterft.

Zie Darwins ‘Power of Movement in Plants.’

Planten leven.

Dit is een zeer interessante plant, de bladeren geven onder invloed van het zonlicht en warmte een direct waarneembare werking te zien. Het blad gaat naar boven, als een secondewijzer van een klok, gaat door totdat het blad uiteindelijk stil komt te liggen tegen de stengel aan en blijft even zo liggen om vervolgens met 2‑3 hevige schokken weer zijn vorige houding aan te nemen, waarbij het tegenovergestelde blad ondertussen een tegenovergestelde beweging heeft gemaakt. In India zijn er weleens 60 bewegingen per minuut geteld, wat bij ons wel een stuk lager ligt, al bij 21 graden zijn ze onbeweeglijk. Die beweging gaat zijn hele leven door. Symbool van agitatie. Pak ze in je hand, dan stopt de beweging, laat je los begint het weer opnieuw.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl