Myroxylon

Uit F. Kohler, www.BioLib.de.

Een geslacht dat bestaat uit een paar balsem dragende bomen in Z. Amerika. Ze groeien in Peru en andere delen van Z. Amerika, vooral in Guatemala en de westkust van centraal Amerika.

Het zijn kleine en slanke bomen van 24m, met bladen als de es, 5-13 deelblaadjes, een ruige bast en rechte stam.

Bloemen zijn vlinderachtig, wit of witachtig en staan in okselstandige trossen aan het eind van de takken.

Ze leveren een hoog gewaardeerde geurende balsem die in medicijnen en parfumerie gebruikt wordt.

Fabaceae, vlinderbloemige. Synoniem Toluifera.

=Myroxylon balsamum Harms. (balsem dragend) (Myroxylon toluiferum, HBK.) (Tolu dragend) 7-11 deelblaadjes die afwisselend staan en ovaalvormig zijn.

Het is een boom van 24m hoog met een dikke ruige bast en rechte stam. Uit Tropisch Amerika is in 1733 beschreven.

De balsem wordt verkregen door v vormige insnijdingen te maken in de stam. Of door de bast te bekloppen zodat de gom er dan na enige dagen uit vloeit. Dit vangt men op in doeken dat door koken met water uit gescheiden wordt. Ook komt het voor in bepaalde holten van de vrucht.

Tolu-balsam boom, Engels balsam of Tolu, opobalsam, quino-quino, Tolu balsam, Duits Tolubalsambaum.

Var. balsamum, var. genuinum, var. pereira.

Uit F. Kohler, www.BioLib.de.

Myroxylon pereirae L. Klotsch) (Myroxylon balsamum (L.) Harms var. pereirae Harms.) (Pareira, Portugees voor peer, stad in Colombia) (Myroxylon toluifera Kunth) groeit in San Salvador tussen Libertad en Alcahuatla, de balsemkust.

De bloemen zijn wit met gele stampers. De vrucht is een peul van 7-11 cm lengte en bevat een enkel zaad.

De bladen hebben een diuretische werking en kunnen gebruikt worden bij parasitaire worminfecties.

De perubalsem die uit de stam gewonnen kan worden werkt antiseptisch.

Naam, etymologie.

Myroxylon is afgeleid van muron: mirre, en xulon: hout, een verwijzing naar de geurende balsem van het hout.

Levert de echte balsam of Peru, balsem van Tolu, Perubalsam, zwarte Indische balsam of San Salvador balsam, Duitse indischer Balsam of St. Salvatorbalsam, Engels balsamum of Peruvianum nigrum

Gebruik.

Een boom levert 30 jaar lang elk jaar 2,5kg gom. Dit is donkerbruin, in dunne plakken doorschijnend en siroopachtig, ruikt aangenaam naar benzoë en vanille, smaakt scherp en bitter, lost op in ether of een deel alcohol met de helft olie. De balsem droogt niet aan de lucht. De balsem wordt gebruikt als wondheel middel, bij vorst-, rib- en andere wonden, tegen schurft en eczeem. Het wordt gebruikt in pommades en als geurstof bij rookmiddelen en als vervanger van vanille bij chocoladefabricage.

De Indianen gebruikten de gom al voor de indringers. Hierna ging het met andere zaken naar Callao en hield daarvan de naam Peruviaanse balsem over. De gom werd in de 16^de eeuw in Engeland bekend en kwam vandaar via Clusius naar Wenen. Een pauselijke bul uit de 16^de eeuw verordende het voor gebruik als Chrisma. Monardus zegt dat de Indianen het Xilo noemen en hij noemt het Balsamo.

Zo was het gebruik vroeger. (164, 310) ‘Dan de balsem van Tolu of Balsamum Peruvianum is bij ons geheel algemeen en in overvloed. Deze komt uit West-Indië omtrent het stadje van St. Jago van Tolu in het vaste land van Peru en is door Dodonaeus en van Ravelingen beschreven als ook van de heer Johan de Laet in het 8^ste boek van zijn beschrijving van West-Indië in het 16^de kapittel, doch beide uit de Spaanse Monardus in zijn historie van de enkele geneesmiddelen in het 10^de kapittel. De boompjes, schrijft hij, waar deze balsem van komt zijn als lage pijnboompjes die haar takken herwaarts en derwaarts spreiden met bladeren als Caroben loof en altijd groen. De schorsen van dezen boompjes zijn gans teer en dun waarom ze gemakkelijk gekwetst worden en die zulks gedaan hebben kleven dan onder die kwetsing enige lepeltjes die van zwart was gemaakt zijn waarin druppelt of traant enige vettigheid die ze daarna in andere bekwame potjes of notendoppen verzamelen en bewaren. Deze vochtigheid is rood van kleur en naar het gouden trekkend, niet heel dik, noch ook heel vochtig of dun, zeer klevend en vasthoudend, liefelijk van reuk en zoet van smaak

Deze balsem wijkt in het helen van de wonden aan geen andere balsem omdat hij die in vier dagen geneest nadat ze tevoren met wijn gewassen en goed gezuiverd zijn. Helpt vooral de gekwetste zenuwen of zenuwachtige delen omdat het krimpen en kramp belet. De builen, blutsingen en stoten worden daar ook mee genezen als er geen grote verhitting bij is.’

Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/