Holcus

Uit J. Kops, www.BioLib.de.

Dit geslacht werd door Linnaeus Holcus genoemd en door Adanson Sorghum.

8 soorten komen erin voor die inlands zijn in Europa, Atlantische Oceaan eilanden, Afrika en W. Azië.

Poaceae, grassen, Sorghum klasse of Andropogoneae.

= Holcus lanatus, L. (lana: wol of wollig) De stengel is boven en onder de knopen behaard. wordt 30-60cm hoog.

Ook de bladeren zijn zacht behaard. De schede van de onderste bladeren zijn afwisselend grijs en lila gestreept als een flanellen pyjamabroek.

Bloemen staan in aartjes die een fraaie pluim vormen, elk aartje komt met twee bloemen. De bovenste bloem is meestal mannelijk met een haakvormig gebogen kafnaald, de onderste bloem tweeslachtig en zonder kafnaald.

Als het bloeit is het land klaar voor de zeis.

Rood of paars getinte veelbloemige pluimen waarvan de takken, net als bij reukgras, ver uit elkaar staan in juli, dat wordt minder als het gras ouder wordt. Het vee heeft het liever niet.

Meerjarig.

Witbol of zorggras groeit op veen- en zandgronden in bemest maar slecht hooiland, het is een mager soort voergras, zode-, pollenvormend.

Een duidelijke storingsplant die optreedt na plotselinge wijzigingen in het milieu, bijvoorbeeld na het bemesten van arme grond van Europa, N. Afrika, gematigde streken van Azië.

Een bonte vorm is geschikt voor tuingebruik, ‘Albovariegatus,’ met wit gestreepte bladeren.

Vraagt veel ruimte, het is een veld veroverend gewas.

Wordt een 60cm groot met bloei in juni/juli.

Vermeerderen door scheuren in ‘t voorjaar.

Kenmerken.

In pollen groeiend, overblijvend gras.

Ronde spruiten.

Blad is fluweelachtig behaard, grijsgroen.

Spruiten aan de basis paars gestreept.

Bloeiwijze bleekgroen tot roodachtig getint.

Pakjes met twee bloemen, waarvan 1 met een kafnaald.

Tongetje 1-4mm hoog.

Geen oortjes.

Naam, etymologie.

(a) Holcus is afgeleid van het Griekse holkus: ik trek buiten, omdat men met deze plant verslikte graankorrels uit het lichaam zou kunnen trekken, dit volgens Plinius als men ze om de hals draagt. Het gewas werd bij de Romeinen gebruikt om visgraten en splinters uit het lichaam te trekken door een bosje gras op het voorhoofd op bovenarm te binden.

Plinius XXVII 63: ‘Tenui culmo, quale hordeum restibile. Haec circa caput alligata vel circa lacertum educit e corpore aristas. Quidam ob id aristida vocant.’

Of van de Latijnse naam holkos: aantrekkelijk. Of van een woord dat zeil betekent omdat het voor het herstellen van zeilen gebruikt werd.

(b) Gestreepte witbol, waarbij de naam bol staat voor onkruid, dus een onkruid met sterk wit wollig behaard gewas. De streek Bolberg zou naar deze plant genoemd zijn. Fries weetgers.

Ook wordt het wel honiggras genoemd, Duits Wolliges Honiggras, de bijen halen honig uit de bloemen, vandaar ook Melica: honig, (wat wel zal slaan op Sorgum die bij Linnaeus ook een Holcus soort was)

(d) Vanwege de naam Sorghum komt ook voor, zorggras, Duits Sorgengras of Sorgweizen.

(e) Duits Pferdegras Roszgras of Darrgras en Engels dart gras, ook duffel grass, hose grass, meadow soft grass, midge grass, rot grass, velvet grass of Yorkshire fog. Als het dan overdadig voorkomt wit het de weide en kreeg de oude naam van Yorkshire whites of Yorkshire fog. Mogelijk dat het laatste ook genoemd is naar de zachtheid die het vergelijken laat met mos, waarvan fog de oude naam was.

(f) Frans houlque, uit Latijn, cousse-couch. (zie Pennisetum)

Uit J. Kops, www.BioLib.de.

Holcus mollis, L. (zacht) Bladen zijn lancetvormig, tamelijk breed en licht groen.

De stengel is van 30 tot 90 cm lang, knopen van de stengels zijn harig.

Draagt in juli een lichte en elegante opgaande, losse pluim van vele kleine aartjes, zelden roze en meestal dof groen-wit.

Meerjarige, heeft een lange en kruipende, geknotte wortel, kan een lastig onkruid vormen in korenvelden. De wortel kan soms een meter diep zitten.

Groeit in droge plaatsen.

De wortels zijn zeer voedzaam en worden door het vee graag gegeten, niet het droge blad.

Komt uit Europa en W. Azië.

Naam.

Zachte of gladde witbol, witboksen, Engelse creeping soft grass, rot grass, wood soft grass, creeping velvet grass, Duits Pferdegras of Qucke, zie kweek, Weiches Honiggras, Frans houlque molle.

Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/