Colutea
Over Colutea
Blazenstruik, vorm, kruiden, soorten, cultuurvariëteiten, geschiedenis, historie, naamgeving, etymologie, afkomst, gebruik, vermeerderen, planten, teelt.
Een geslacht van bladverliezende struiken van 2-5m groot die gekweekt worden om hun aantrekkelijke gele en bruine bloemen en mooie blaarachtige vruchten.
25 soorten komen voor in het M. Zeegebied tot Abessinië en de Himalaya ‘s.
Sierlijke bloeiende planten van snelle groei met licht groene of blauwachtige oneven geveerde bladeren met 6-12 paar zijblaadjes.
Gele of bruinrode bloemen staan in de zomer in okselstandige trossen, kelk is klokvormig, vlag met 2 knobbels aan de voet, meeldraden tweebroederig, de stijl is onder de stempel behaard.
Meestal worden ze gevolgd door grote en gewoonlijk roodkleurige, decoratieve peulen.
Fabaceae, vlinderbloemige.
Colutea arborescens, L. (boomachtig) Bladeren zijn geveerd met 9-13 blaadjes van 1.5-3cm lang en 8-20mm breed, eivormig/elliptisch en duidelijk geaderd.
Jonge twijgen zijn grasgroen en aan de top iets behaard.
Deze opgeblazen struik bloeit zeer lang met 6-8bloemige trossen van erwtachtige vlindertjes in de zomer. Dan hangt er een krachtige gele lijn tussen het groene bladdecor wat een aardig effect oplevert. Bloemen zijn 2cm lang, de bloemvlag heeft rode vlekken. Is dit mysterieus schaamrood of een lokmiddel voor de bestuivers?
De blazenstruik of de knalpeul, waarvan de zacht groene blaasjes mooi staan tussen het fragiele blad en al komen als de plant nog volop in bloei staat. Peulvrucht is 6-8cm lang en aan de top gesloten. Over de blaasjes hangt een zacht rode waas.
Krachtige groeiende achtergrondheester van 3-4m, voor de wat grotere tuin en ruwere beplantingen.
Is een sierheester uit Midden en Zuid-Europa en de Oriënt, wordt al lang geteeld, is beschreven in 1548.
‘Sunshine.’
Colutea x media, Willd. (er tussen in) is ontstaan uit een kruising met Colutea orientalis. (oosters) Lijkt in groeiwijze op Colutea arborescens en in bloem op Colutea orientalis.
Een vorm die wat minder groot en blauw/grijs loof heeft en vrijwel de hele zomer oranjebruin gevlekte bloemen draagt.
De 7cm lange peulen blijven aan de top gesloten.
3m hoog en 2m brede plant komt voor in Z. Europa tot Z. Tirol, Z. Duitsland.
‘Copper Beauty’, heeft vele helder oranje bloemen en blijft iets lager.
Naam, etymologie.
(Dodonaeus) ‘Deze heester wordt in het Grieks van Theophrastus Coloutea genoemd en in het Latijn ook Coloutea, als Gaza schrijft, of Colutea.’
Colutea, komt van een oude Griekse naam, koloutea of koluo: afzetten of breken, omdat van deze plant verteld wordt dat het gewas sterft als de takken gesnoeid worden. Of het woord betekent, ‘ik maak gedruis’ als een verwijzing naar het feit dat de peulen met kracht openschieten en dan lawaai maken. Als op de blazen gedrukt wordt geven ze een geluid, een krak, een zachte pop, het is de eerste popplant. Later worden ze rijper en meer luchtig.
Dodonaeus (b) ‘In onze taal heet het Lombaertsche linsen, in het Hoogduits Welsch Linsen, in het Frans baguenaudier.’ Lombaardse linzen.
Dodonaeus; ‘Diegene die het voor Sena houden zijn zeer bedrogen en zijn oorzaak dat sommige het oneigenlijk hier te lande seneboom noemen, in Hoogduitsland Welsch Sene-baum.’
Vervanger van sennabladeren, bladsenna, sene of sennaboom, Engels bladder-senna en Franse faux sene.
Dodonaeus (d) ‘In het gebergte van Oostenrijk groeit het genoeg in het wild en ook in Languedoc en het is daarom van sommige Colutea vesicaria naar zijn zaadblaasjes genoemd.’
Blazenstruik, Duitse Gelber Blasenstrauch of Fischblatte.
(e) Ze knallen bij indrukken, Duitse Knallschote, Kletscherstauan, Zwitsers Chlepfer.
Dodonaeus (f) Verbrutne Kuchlin worden ze in Zwitserland genoemd.’
Aan de stam verwelkende peulen, Verbruten Kuchle.
(g) Vlinderbloemige, Schlaflinsen in Zwitserland, omdat de ouden het gebruikten om vee met vet te mesten en het zaad op linzen lijkt.
Gebruik.
De bladeren bevatten een alkaloïde, Cytisine, dat giftig is voor vee. Het blad smaakt enorm bitter en werkt afvoerend. De bittere zaden zijn braak verwekkend. Als afvoermiddel is het beste 's morgens het afkooksel, 50 gram op een halve liter water, kopsgewijs te drinken.
Uit K. Ottolander.
=Colutea orientalis, Mill. (oosters) Blauw/groene en zeer zwak geaderde bladeren die tamelijk stevig zijn, 7-11 deelblaadjes van 8-15mm lang en bijna even breed, blauw/groen en van onderen iets lichter, omgekeerd eirond met zwak uitgerande top.
Rood/bruine bloemen staan in 2-5 bloemige en kort gesteelde trossen in juni/juli en soms nog in augustus, vlag is rood/bruin met gele vlekken.
Peul is aan de top niet gesloten en tot 3.5cm lang en bij rijp worden bruin.
Vermeerderen door zaad, afleggen of enten op Colutea arborescens.
Een breed uitgroeiende struik met meer vertakte en eerst groene en fijn behaarde, later bruin/groene en kale twijgen.
Uit Z. Europa en W. Azië wordt 2m hoog.
Rote Blasenstrauch.
Vermeerderen.
Ze groeien overal maar houden meestal van een droge en zonnige standplaats. Ze kunnen zo nodig in het voorjaar gesnoeid worden en bloeien dan aan de zomertwijgen.
De blazenstruik is via winterstek te vermeerderen. Knip eind februari stengels van snoeischaarlengte, +20cm, onder en boven een knoop. Dan verwond je het onderste oog, niet erger dan dat je het met je duimnagel zou doen, haal dit door 1% ibz groeistofpoeder en stek ze ter plaatse 3 bij elkaar en zo diep dat er nog maar een paar cm. van de top te zien is. De bovenste top hoeft alleen maar uit te lopen, de rest verdroogt dan niet en kan overal wortelen. Plaats er een merkteken bij zodat je in mei, dan beginnen ze te groeien, weet waar ze staan.
Ook kan je ze in een diepe pot steken en gewoon buiten neerzetten. Wat plastic eroverheen stimuleert een betere opkomst. Denk dan wel om het verbranden van het stek door de zon. Er moeten altijd waterdruppeltjes op het plastic zitten. Dan worden de zonnestralen tegen gehouden en weet je dat de luchtvochtigheid hoog genoeg is. Met warm weer luchten, halfweg mei kan je het plastic er af halen. Bij sommige planten is het gewenst dat ze een struikvorm hebben of meer vertakt moeten zijn. Top de eerste scheuten dan in mei op een 5-10cm boven de grond. Geef dan ook (kunst)mest. Ook zomerstek is mogelijk.
Zaaien in mei, ter plaatse, is ook mogelijk, eerst stratificeren.
Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl