Vitellaria

Naam, etymologie.

Vitellaria, Latijn vitellus, eierdooier, aria; achtig.

Het zijn melksap voerende bomen met leerachtige bladeren.

De 30 soorten komen voor in O. Indi en de Maleise archipel. Zie de nauw verwante Madhuca en Aisandra.

Sapotaceae.

Vitellaria paradoxa C. F. Gaertn, (Butyrospermum parkii, Hassk.) (Butyr; boter, spermum; zaad, Engels, Schotse ontdekkingsreiziger Mungo Park, 1771-1806 die twee reizen maakte om de loop van de Niger vast te stellen) (Illipe parkii, Kotschy. De bladen zijn groot en heldergroen, in hun jeugd eerst roestkleurig.

De bloem is dito roestkleurig.

De boterschiboom is een 9-15m hoge boom die uit W. Tropisch Afrika stamt, het boven Nijlgebied, Togo, Ghana.

Kan daar 10-20m hoog worden met een diameter van tegen de 3m.

Pruimachtige vruchten die 50% vet bevatten.

Gebruik.

Sheabutterboom, Afrikaanse karitboom.

De vrucht heeft de grootte van een perzik maar is meer ovaal en bevat een zoete pulp en een zaad. De zaden worden nadat schaal eraf is gekookt waarna er een vette substantie op het water komt wat op boter lijkt, geelgroenwit met een licht kruidige geur, de ongeraffineerde sheabutter wat vergelijkbaar is met karnen van melk. In Burkina Faso is de karitboom een heilige boom en mag niet geveld worden. Het oogsten is een taak voor de vrouwen.

De schi- of sheaboter is goed van smaak, vet en ruikt aangenaam en wordt niet gauw ranzig. Het bijzondere aan Sheabutter is het hoge gehalte aan onverzeepbare delen (11%) hierdoor is het een zeer werkzaam en goed te verdragen product. Andere belangrijke werkstoffen zijn allantoin, vitamine E en vitamine A. De ҢoterӠstimuleert genezingsprocessen, maakt de huid zacht en soepel en beschermt tegen uitdrogen. De vochtbindende werking maakt het in combinatie met andere olin tot een excellente verzorging voor droge en oudere huiden. Sheabutter wordt in de levensmiddelenindustrie veel gebruikt ter vervanging van cacaoboter in chocolade.

Mungo Park.

De boom werd onder aandacht gebracht van Mungo Park die deze boom vond in het koninkrijk Bambarra waar het een handelsartikel was voor de inlanders en een deel van hun voedsel vormde, de sheabutter of bambukboter.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl