Catananche

Uit the garden, 1899.

Een geslacht van Middellandse Zee planten die daar met een half dozijn soorten voorkomen.

Het zijn vaste planten en eenjarige met lange stelen.

Bloemen die donkerder worden naar het hart toe.

Asteracea, Cichorium klasse.

Catananche caerulea, L. (hemelsblauw) Lancetvormige blaadjes zijn gaaf tot veerspletig, grijs/groen behaard en staan in grote rozetten.

Opstaande, dunne en vertakte, grijsachtig behaarde stengels.

Talrijke lang gesteelde, zacht blauwe bloemhoofdjes met donker purperen hartje, aan de buitenkant purper/blauw, de vliezige, parelmoer/witte omwindselblaadjes steken fijn af tegen het blauw van de lintbloemen in juli/augustus.

Uit W. M. Zeegebied wordt 40-80cm hoog. Is beschreven in 1596.

‘Albiflora’. Alba’ heeft helderwitte lintbloemen en lila kleurige buisbloemen.

Een plantje die niet geheel winterhard is. ‘Major’ is wat groter.

Naam, etymologie.

(a) (Dodonaeus) ‘Sommige (naar het zeggen van Castor Durante) menen dat klein nagelkruid de krachten heeft die van Dioscorides zijn Leontopodium en van andere de Catanance toegeschreven worden, te weten dat het kracht heeft alleen al als het bij ons gedragen wordt om de kleine zweren en zwellen te laten vergaan of slinken en dat het aan de hals gehangen kracht heeft om een ander tot liefde te verwekken, ja te dwingen naar het uitwijzen van de naam Catanance. Immers zij geloven dat als men dit kruid bij zich heeft overal welkom en aangenaam zal wezen'. Plinius schrijft dat Catanance een kruid is dat in Thessalië groeit wat hem onnodig dacht om te beschrijven omdat het nergens toe nuttig is dan om bij de minnedranken te vermengen waartoe ook en tot geen ander ding zowel deze eerste als de andere of tweede Catanance van Dioscorides nuttig gehouden is geweest: Beide Catanance, zegt hij, worden gezocht en veel geacht om de liefde te verwekken en er minnedranken van te maken. En men zegt dat de vrouwen van Thessalië die tot dat doel zeer plegen te gebruiken.’ Catananche komt van Grieks katanagke: dwang. Uit de planten brouwde men een liefdesdrank die door de begeerde gedronken moest worden. Hiervandaan stamt de Duitse naam Zwangkraut.

Dodonaeus (b) Bij Lobel is dit kruid (hij spreekt hier van een ander kruid) Ervum silvestre Herbariorum genoemd en is het de Catanance van Dioscorides dan schijnt het naar de kracht om de mensen tot de liefde te verwekken, ja te dwingen genoemd te wezen, dat is liefde kruid, kruidje volg me na, minnekruid of dwingend kruid.’

Catananche werd daarom ook wel Cupidone genoemd en zo is nog de Franse naam, Engelse blue cupidone of cupid’s dart, blue succory, nauw verwant met cichorium, cerverina, Duitse Rasselblume en Blaue Strohblume.

Planten.

Ze houden van wat droge grond.

Vermeerderen door scheuren in het voorjaar of zaaien met 20 graden warmte, of door zaaien in augustus, de bloei valt dan in de volgende zomer.

Als tuinplant wordt het vaak als tweejarige gekweekt op kalkhoudende en zonnige plaats.

Je kan de bloemen drogen door die naar beneden gericht op te hangen en zo te gebruiken voor droogboeketten. Maar de bloemen sluiten zich na het snijden en zo verliest ze veel van haar aantrekkelijkheid.

Het blauwe hoofdje is mooi in combinatie met Achillea, Armeria, Campanula, Echinops, Nepeta, Stachys, Aster, Salvia, Sedum' s en grassen.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl