Ampelopsis

Naam, etymologie.

Het Griekse ampelopsis betekent dat de plant op een druif lijkt, van ampelos: druif, en opsis: verschijning. Vroeger werd dit geslacht of verenigd met Vitis of gescheiden gehouden.

Er zijn zo’n 20 soorten bekend, die inheems zijn in Atlantisch Noord-Amerika, Mexico en vooral Oost-Azië.

Vitaceae, wijnstokfamilie.

Klimplanten, de twijgen hebben wit merg en raken zonder hechtschijven.

Bladeren zijn zomergroen, enkelvoudig, gelobd of geveerd en meestal verkleuren ze in het najaar.

Bloemen zijn onaanzienlijk en meestal 5delig, korte schermvormige bloemtrossen. Vrucht is een kleine bes en niet eetbaar.

Uit plantillustrations.org

=Ampelopsis aconitifolia, Bunge. (met blad als Aconitum) Een mooie soort met 5lobbige of 5delige bladeren, 4-8cm lang en donkergroen, van onderen iets lichter en langs de nerven behaard

Twijgen zijn bruin/groen en kaal met sterk ontwikkelde ranken.

Bloeit in juli/augustus.

Bessen zijn oranje/geel.

Komt uit N. China en wordt 4-6m lang.

Kamerwingerd. Monkshood vine. Eisenhutblattrige Doldenrebe.

Uit www.bbc.co.uk

Ampelopsis brevipedunculata, Koehne. (met korte pluimen) (Vitis heterophylla) (verschillende bladeren)

Behaarde twijgen bladstelen en bladeren.

Bladeren zijn 6-12cm lang en van boven glanzen donkergroen en eerst kort en spaarzaam behaard, later kaal, de onderkant is blijvend behaard en gewoonlijk 3lobbig, de lobben staan boven het midden sterk af.

Twijgen zijn kantig en de ranken sterk ontwikkeld.

Bloeit in juli/augustus met korte schermvormige trossen.

Bessen zijn licht paars/blauw.

Komt uit N. O. Azië en wordt 4-6m lang.

=’Variegata’, (Elegans) is de bonte kamerwingerd, wit en roze gevlekte ranken zijn bezet met 3lobbige en grof gezaagde, donkergroene bladeren die ook roze en wit gevlekt zijn. Verliest zijn blad in de winter.

Kamerwingerd, porceleinbes. Porcelain berry, Amur peppervine.

Uit Curtis botanical magazine.

Ampelopsis megalophylla, Diels. et Gilg. (grote gelobde bladeren) Bladeren zijn 16-30cm lang en soms tot 40cm, dubbel geveerd, deelblaadjes 5-8cm lang en 2.5-5cm breed, eivormig tot ovaal en gewoonlijk aan de top breed/eivormig, top spits toelopend, bladrand groot getand en alle blaadjes, behalve het topblad, zijn zeer kort gesteeld. Donkergroen en aan de onderkant blauw/groen.

Bloeit in augustus.

Bessen zijn zeer klein en eivormig, zwart.

Komt uit W. China en wordt 6-8m lang. Winterhard.

Mythologie.

Het ontstaan van de wijnstruik door Nonnos van Alexandrië, 360-420 na Chr.

Dionysus was ontroostbaar over het heengaan van zijn vriend Ampelopsis. Hij vergat de dans. De zinnen omneveld door de woede van zijn gewonde liefde zong hij nog slechts bittere gezangen. In droeve stilte waren de laatste metalen sidderingen van zijn tamboerijn verstorven. Bij het horen van Dionysos klachten stiet de wenende Tantalide, wiens schoot slechts ongeluk gebaard had, een diepe zucht en liet haar tranen nog sneller vloeien. Het gekreun van de pijnboom verenigde zich met de klachten van de even oude Larix. Zelfs Phoibos boom met nooit gesneden haren, de laurier, liet zich ontbladeren door de woeste winden. Op dit droevige snikken keerden de godinnen van het noodlot op hun schreden terug. En Atropos verhief haar stem zeggende: ‘Nog leeft uw vriend voor u, o Dionysos, en zal de bittere wateren van de Acheron niet overschrijden. Ontroerd is zelfs ‘t onwankelbare noodlot door uw klachten. Ampelos, hoewel verdwenen, is niet gestorven, want in een verrukkelijke drank zal ik uw vriend veranderen, in een zoete nectar. Gij zelf, oՠDionysos, zult uw kroon van kronkelende slangen afwerpen en u omgorden met guirlandes van druiven, en uw toewijding zal niet minder zijn dan die van Phoibos wanneer hij in zijn hand de stengels der wenende hyacinten draagt. En hoger dan hij door zijn bloemen zult gij uw vriend Ampelos doen roemen, door een brouwsel dat voor de mens beeld en gelijkenis zal zijn van de hemelse nectar. Daar waar uw vriend geboren werd zullen de hellingen zich met purperen druiven bedekken. O, Ampelos, slechts daarvoor hebt gij de god der vreugde Dionysos de smart doen kennen, opdat de wijn, die uit u geboren gaat worden door zijn honingzoete droppen genot schenkt aan de stervelingen, een plengoffer aan de goden.’

Zo gesproken te hebben keerde de noodlotzwangere Atropos terug naar haar zusters. En voor de ogen van Dionysus voltrok zich een heerlijk wonder. Ampelos, de zoete dode, bewoog en kroop als een slang en, plotseling van vorm veranderd, werd hij een prachtige heester. De romp werd tot een stevige wijnstok, de handen schoten als slanke ranken op en diep in de bodem wortelden de voeten. De gouden krullen van zijn haar werden tot druiventrossen, zijn eigen bloed kleurde purper, zijn slanke hals werd tot een guirlande van ranken, als twijgen bogen zich zijn schoon gewelfde armen en, als tastende jonge verliefden speelden zijn vingers met de wind.

Vermeerderen.

Deze planten zijn via winterstek te vermeerderen. Knip eind februari stengels van snoeischaarlengte, +20cm, 3 ogen, onder en boven een knoop. Dan verwond je het onderste oog, niet erger dan dat je het met je duimnagel zou doen, stek ze ter plaatse 3 bij elkaar en zo diep dat er nog maar een 1 oog te zien is. De bovenste top hoeft alleen maar uit te lopen, de rest verdroogt dan niet en kan overal wortelen. Plaats er een merkteken bij zodat je in mei, dan beginnen ze te groeien, weet waar ze staan.

Ook kan je ze in een diepe pot steken en gewoon buiten neerzetten. Wat plastic eroverheen stimuleert een betere opkomst. Denk dan wel om het verbranden van het stek door de zon. Er moeten altijd waterdruppeltjes op het plastic zitten. Dan worden de zonnestralen tegengehouden en weet je dat de luchtvochtigheid hoog genoeg is. Met warm weer luchten, halfweg mei kan je het plastic er af halen. Bij sommige planten is het gewenst dat ze een struikvorm hebben of meer vertakt moeten zijn. Top de eerste scheuten dan in mei op een 5-10cm boven de grond. Geef dan ook (kunst)mest. Dan ook aanbinden.

Zomerstek in juli/augustus is natuurlijk ook mogelijk, de cv Green Spring heeft het liefst 1% ibz, andere zonder.

Of zaaien in februari bij 20 graden en afleggen.

Ampelopsis vermeerderen door afleggen, kruidachtige door stek of veredelen op Parthenocissus tricuspidata.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl