Phormium

mUit davisla.wordpress.com

Nieuw Zeelandvlas zijn zeer stevige en meerjarige kruiden.

Ze zijn geschikt voor de subtropische tuin en in N. Zeeland worden ze gebruikt voor de vezels.

Bladeren staan rondom vanuit een korte en stevige, sterk vertakte vlezige wortelstok. Bloemen zijn donkerrood of geel en staan in een eindstandige tros.

2 soorten komen voor in N. Zeeland en Norfolk eilanden.

Liliaceae, Hemerocallis klasse.

=Phormium colensoi Hook. (genoemd naar William Colenso) Subspecie cookianum Le Jolis (van de Cook eilanden, Nieuw Zeeland, naar kapitein James Cook in 1774 op de HMS Resolution) subspecie hookeri. ‘Tricolor ‘is driekleurig. Is weinig in cultuur.

Een kruidachtige, 1-2m hoge plant met groengele bloemen in juli.

Uit N. Zeeland is beschreven in 1868.

Uit Redoute.

Phormium tenax, Forst. (van Latijns tenere: vastbinden)

N. Zeelands vlas heeft altijdgroen blad wel tot 3m lang en 12 cm breed.

De bloeistengels halen vrijwel 3m, groen/witte bloemen in augustus.

Dit is een robuuste plant, in warmere streken wordt die wel gebruikt als sierplant in het gazon.

Ook zijn er bladkleuren als gestreepte.

Uit moerassen van N. Zeeland en Norfolk eilanden, is beschreven in 1798.

Naam, etymologie.

Phormium is afgeleid van Grieks phormos: vlechtwerk of een mand, een verwijzing naar het gebruik van de plant als vezelplant.

Nieuw Zeelands vlas, Duitse Neuseelandischer Flachs, Flachslilie, Engelse flax lily, Franse lin de la Nouvelle Zelande. Bij de Maori worden ze harakeke en wharariki genoemd. Jacques Labillardire verzamelde deze planten toen Franse schepen het Noordeiland van Nieuw-Zeeland in 1793 bezochten. Hij noteerde vele gebruiken van de Maori en gaf het in 1803 de wetenschappelijke naam Phormium, wat mand of vlechtwerk betekent en tenax wat vasthouden betekent. Als kapitein Cook schreef: ‘If the leaves of these plants, with very little preparation, they (the Māori) make all their common apparel; and of these they make also their strings, lines and cordage.’

Gebruik.

De bladeren zijn zeer taai. In N. Zeeland gebruiken de inboorlingen het blad als bind- en vlechtwerk, kleren en touw.

Planten.

Vermeerderen door scheuren in het voorjaar. Zaaien bij 20-22 graden.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl