Chrysosplenium

Uit J. Kops, www.BioLib.de

Een geslacht van lage, semi-waterplanten die soms in moerasbeplanting gebruikt worden.

55-65 soorten komen voor, N. Halfrond en Z. Amerika, de meeste in O. Azië.

Het zijn zachte kruidachtige meerjarige van een 20cm hoog, natte en beschaduwde plaatsen, uitlopers of knolachtige verdikkingen.

Bladeren zijn rond, palmachtige nerven en gelobde randen, staan afwisselend of tegenoverstaand, afhankelijk van de soort.

Bloemen zijn klein, geel of geelgroen met vier bloembladen, ze komen in kleine trosjes uit de scheuten, bloeien in het voorjaar.

Saxifragaceae, steenbreekfamilie, Saxifraga klasse.

Chrysosplenium alternifolium, L. (verschillend bladig geplaatst) een plant met uitlopers.

Ronde tot niervormige, afwisselend geplaatste bladeren, de laagste bladen zijn wat niervormig en staan aan zeer lange voetstengels.

Een 3‑4 kantige stengel van een 10cm hoogte.

Hoe hoger men aan de stengel komt hoe zachter en met meer goud het blad overtrokken wordt. Hierboven op liggen de kleine goudgele platte bloemschermen.

Meerjarige die op vochtige en wat beschaduwde plaatsen voorkomt van de gematigde zone van het gehele noordelijke halfrond.

Naam, etymologie.

(Dodonaeus) (a) ‘De andere (zie Saxifraga granulata) wordt van sommige Saxifraga aurea genoemd, dat is gouden steenbreek, in het Hoogduits Gulden Steinbrech omdat het de witte steenbreek van bladeren gelijk is en goudgele bloempjes voortbrengt’. Gouden steenbreek, Duitse Gulden Steinbrech, Engelse alternate-leaved golden saxifrage, golden saxifraga, Frans saxifraga doree of dorine; gouden, Deens gylden steenbrek en gul stenbrack van de Zweden.

(b) Chrysosplenium is afgeleid van het Griekse chrysos: goud, en splen: de milt, een verwijzing naar de kleur van de bloem en de veronderstelde medische kwaliteiten Duits Goldmilz en gulden Milzkraut, Engelse milt wort of chrysosplene, Franse hepatique des marais; moerasleverkruid of dorine a feuilles alternes.

Goudveil, het blad is als een viooltje, de veil, Duitse Goldveilchen.

(d) In oost Frankrijk werd het plantje door reizigers gebruikt als een soort salade onder de naam van rotscres, cresson de roche.

(e) Eierkraut, Hoalplessel, Krotenkraut, Krotծkraut, Krahenkraut, Schelmkraut, Zittererkraut, Wechselblttrige Milzkraut, Krtzenblume.

Medisch werd het weinig gebruikt, soms als versterkend middel. De uit de plant gemaakte tinctuur, 1 op 5, werd soms bij het volk gebruikt tegen milt en leverkwalen, plasmoeilijkheden en chronisch hoesten.

Uit; http://www.farreachesfarm.com/Chrysosplenium-macrophyllum-p/p1541.htm

Chrysosplenium macrophyllum Oliv. (groot blad) meet groot langwerpig en wat gemarmerd behaard blauwgroen blad.

Kleine kelkvormige bloemen met uitstekende roze meeldraden.

Vormt uitlopers, wintergroen. Bloeit vroeg in het voorjaar.

Uit China.

Chrysosplenium oppositifolium, L (met tegenoverstaand blad)

Het verschil met de vorige is de tegenoverstaande bladeren.

Blijft meestal iets lager, met kortere voetstengels van de bladeren, 5-10cm.

Zou boven aan iets minder geel zijn met wat lichter gekleurde bloemen.

Groeit in Europa en N. Amerika.

Naam.

Het is de paarbladige goudveil, Duitse Schwefel-Milzkraut, Gegenblattrige Milzkraut, Engelse opposite leaved golden saxifraga.

Planten.

Een mooi plantje die gebruikt wordt in de bloemsierkunst.

Houdt van vochtige plaatsen.

Vermeerderen door scheuren in maart. Zaaien in december/maart bij 15 graden.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl