Triteleia
Over Triteleia
Tripletlily, vorm, kruiden, soorten, cultuurvariëteiten, geschiedenis, historie, naamgeving, etymologie, afkomst, gebruik, vermeerderen, teelt,
Uit Addisonia.
Met de Triteleia is al veel geschoven, eens was het Brodiaea, toen Milla en nu Triteleia.
Triteleia’ s groeien in het warme gedeelte van N. Amerika tot Argentinië en Uruguay en werden 1832 ingevoerd.
De kleuren zijn wit of violetblauw, met bloei in het late voorjaar. De hoogte varieert van 25-70cm.
15-20 soorten.
Liliaceae, uien klasse of Themidaceae.
=Triteleia bridgesii, Wats. (Thomas Bridges, 1807-1865, Engelse plantenverzamelaar) (Brodiaea bridgesii, S. Wats.) Lijnvormige bladeren.
De blauwe of licht purperen bloemen staan op 10-50cm. lange stengels, de bloei valt in de zomer.
Stengel eindigt in een grote scherm van lang gesteelde 2.5-3cm lange lila/roze bloemen waarvan de bloemdekbladeren veel korter zijn dan de buisvormige bloembuis, meeldraden staan in 1 rij in juli.
Uit midden Californië, wordt 25-30cm hoog. Is beschreven in 1888.
Bridges brodiae.
Uit botanical register.
Triteleia grandiflora Lindley var. grandiflora.(grote bloemen)
Triteleia grandiflora Lindley var. howellii Hoover. (Thomas Howell, 1842-1912, Amerikaanse botanicus met zijn broer Joseph) (Brodiaea grandiflora, Macbr.) Lijnvormige bladeren van 6-10mm breed.
Bloemstengel met 6-20 bloemige scherm, lancetvormige schutbladen van 1-1.5cm lang, bloemen zijn breed trechtervormig en 2-2.5cm lang, helderblauw en kort gesteeld, bloemdekbladen zijn langer dan de bloembuis en meeldraden staan in 2 rijen in juni.
Van Montana tot Brits Columbia en Oregon wordt 30-60cm hoog.
Is beschreven in 1806.
Largeflower tripletlily, wild hyacinth.
Uit Edwards botanical register.
Triteleia hyacinthina, (Lindl.) Greene. (hyacintachtig) (Brodiaea hyacinthina, Bailey. Lijnvormige, 2-3 bladeren zijn 5-10mm breed.
Stengel van een halve meter met 10-30 bloemige scherm, lijnvormige schutbladen van 1-1.5cm lang, trechtervormige witte bloemen van 1-2cm lang die groen gestreept zijn, bloemdekbladeren zijn langer dan de kroonbuis, meeldraden staan in 1 rij in juni.
Uit Brits Columbia tot Idaho en Californië wordt 30-60cm hoog. Is beschreven in 1833.
‘Lactea’ heeft sierlijk gevormde trossen met minder maar langer gesteelde bloemen. White tripletlily.
White tripletlily, hyacinth brodiaea, fool’s onion.
Uit Edwards botanical register.
Triteleia ixioides, E. Greene. (Ixia-achtig) (Brodiaea ixioides, S. Wats.) Vlezige 2-3 lijnvormige bladeren van 0.5-1.5cm breed.
Holle stengel met 10-30bloemige scherm en 3-4 schutbladen van 1cm lang, trechtervormige, heldergele bloemen die van buiten groen gestreept zijn en 2cm lang, bloemdekbladeren zijn langer dan de bloembuis, meeldraden staan in 2 rijen in juni
Mooi van deze vorm is de gouden ster met een donkere lijn aan de buitenkant van elk bloemblad en in elk scherm zitten 10-30 gouden sterren. Ixia like Californian hyacinth.
Uit Californië tot W. Nevada, dateert van 1812. De hoogte wordt 6-60cm.
Triteleia ixioides ssp. anilina (Greene) L. W. Lenz. (anil of donkerblauw) Triteleia ixioides ssp. cookii (Greene) L. W. Lenz, (Engelse kapitein en botanist James Cook, 1728-1779) Cook’s prettyface, Triteleia ixioides ssp. ixioides, golden brodiaea, Triteleia ixioides ssp. scabra, (Greene) L. W. Lenz (ruw) Triteleia ixioides ssp. unifolia, L. W. Lenz, Triteleia ixioides ssp. uniofolia L. W. Lenz.(eenbladig)
Naam, etymologie.
Triteleia. Het Griekse woord betekent drie en geëindigd of volmaakt. De naam zinspeelt op de drie stempels waarin de stijl eindigt. Ook is de vertaling driewerf volmaakte plant mogelijk, dat wil zeggen, een onberispelijk mooie plant. Triplet lily, prettyface.
Uit Edwards botanical register.
Triteleia laxa Benth. (losse tros) (Brodiaea laxa, S. Wats.) Lijnvormige bladeren van 4-8mm breed.
Dunne stengels met 8-20bloemige scherm en lijn tot lancetvormige schutbladen van 1.5cm lang, trechtervormige, donkerblauwe bloemen van 2.5-4cm lang met bloemdekbladeren die even lang of iets korter zijn dan de bloembuis, meeldraden staan in 2 rijen in juni.
De stengellengte is een kleine halve meter.
Zwaardvormige blaadjes die bijna een cm breed zijn.
Uit Californië wordt 30-50cm hoog. Is beschreven in 1832.
Ithuriel’s spear, een verwijzing naar de engel Ithuriel uit Milton’s Paradise Lost, grassnut.
Vormen.
De bekende cv. ‘Koningin Fabiola’ (=Brimeura laxa, ‘Queen Fabiola’) is gevraagd voor snijbloementeelt wegens de donker methyl/violette kleur. Dit gewas wordt 60-70cm hoog. De bloei valt buiten in het begin van juli.
Triteleia tubergenii, Lenz. is gewonnen door de fa C. G. van Tubergen uit Haarlem in 1978 door peduncularis x laxa te kruisen en zo werd een grote scherm verkregen met lavendelblauwe bloemen die aan de buitenkant diep blauw gloeien.
De stengellengte is een halve meter.
De blauwe kleur is lichter dan die van Fabiola.
Uit www.pacificbulbsociety.org
Triteleia peduncularis Lindl. (van een bloemsteel voorzien) (Brodiaea peduncularis, S. Wats.) Lijnvormige bladeren van 6-10mm breed.
Dunne stengel met 12-20 bloemige scherm, lijnvormige schutbladen van 1.5-2cm lang, trechtervormige bloemen van 1.5-2cm lang zijn porselein wit en bloeien roze uit, bloemdekbladeren zijn langer dan de bloembuis met meeldraden die in 2 rijen staan in juni.
Uit Californië wordt 30-50cm hoog. Is beschreven in 1896.
Planten.
Plant ze in oktober op een 7cm diepte, 10cm uit elkaar. Bedek ze goed in de winter. Na de bloeitijd kunnen ze blijven staan, ook kunnen ze gerooid worden en bewaard tot de planttijd.
Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/