Melilotus

Een geslacht dat 20 soorten omvat van n- of tweejarige groei.

Het zijn zoet ruikende kruiden.

Wijd verspreid komen ze voor in gematigde en warme streken als onkruiden, sommige zijn waardevol als groenvoer.

Bladen zijn 3delig en deelblaadjes getand en meestal smal.

Bloemen zijn klein, geel of wit en staan aan dunne en lang stengelige okselstandige trossen.

Fabaceae, vlinderbloemige, Trifolium klasse.

Uit C. Lindman.

=Melilotus altissimus, Thuill. (zeer hoog) hoge klaver is een tweejarige plant.

De kruidachtig groeiende, vertakte stengel wordt 60-125cm hoog, omhoog of gaat in bogen verhoogde blaadjes zijn verkeerd eivormig tot langachtig en aan de rand getand.

Bloemen groeien in 2-6cm hoge trossen, de kroon is geel en 5-8cm lang, juli-september.

De peul is eivormig, kort toegespitst en bevat meestal 3 zaden.

Groeit op zoutige weiden en oevers, houdt van kalk en stikstof in gematigd Europa, Siberië en Japan.

(Dodonaeus) ‘Welriekende klaver of melilote is een gewas dat omtrent negentig of honderd twintig cm hoog opschiet met een steel die van de wortel af tot boven toe in vele en verschillende aangroeiende zijtakjes en steeltjes verdeeld wordt. De bladeren groeien altijd drie bij een en lijken op die van de klaver of eerder die van fenegriek en om de kanten met kleine tandjes of schaartjes gekarteld. De bloemen zijn geel, honigkleurig en in korte dunne aartjes veel bijeen geschikt en als die vergaan komen er voort zeer kleine breedachtige bruine of zwarte hauwtjes waarin klein bleekgeel zaad ligt. De wortel is lang.

Dit hele kruid is van een zeer goede reuk en vooral de gele bloemen welke reuk ook beter en sterker wordt als ze droog worden en ook hebben de bladeren en de bloemen enige bittere smaak als men die kauwt.’

Naam, etymologie.

Een middeleeuwse naam voor deze plant was corona regis: de koninklijke kroon, omdat de gele bloemen de toppen van de planten kronen. Gedroogd heeft het gewas een heerlijke cumarine geur, dat zijn naam heeft van de tonka boon (Coumarouna odorata).

Goudgele honingklaver, Frans grand mlilot, Engels tall melilot, Duits Hoher Steinklee.

Dodonaeus ‘Lobel noemt het Melilotus coronata, in het Frans couronne royalle, omdat de bloemen stervormig vaneen staan als een gouden kransje of kroontje waarom dat ze misschien ook bij de Romeinen Sertula genoemd mag geweest zijn. Want geen van allen komt met de Syrische melilote beter overeen dan deze, als dezelfde Lobel betuigt. In Duitsland heet het soms Edeler Steinklee en in het Latijn ook Melilotus Germanica Fuchsii.

De beste melilote (zegt dezelfde Dioscorides) groeit in Griekenland omtrent Athene en omtrent Cyzicus en bij Chalcedon die van kleur het dichtst bij saffraan komt en een goede reuk heeft en diegene die in Campania (dat is Italië omtrent Napels) groeit, is verstorven saffraankleurig en trekt meer naar het bleek gele en is slapper van reuk. In het Grieks wordt het Melilotos en in het Latijn soms Serrula Campana of, als Cato schrijft, Serra Campana of anders Corona Regia genoemd.

Deze soort is van dezelfde Fuchsius in het Latijn Melilotus Italica genoemd en op het Hoogduits Walscher Steinklee, want hij gelooft dat het met de echte Melilotus heel goed overeen. Deze soort wordt van andere Roomse of Italiaanse melilote genoemd naar de mening van Fuchsius, maar kwalijk, wordt in Italië ook melileto genoemd of ook trifoglio cavallino, in het Engels richt melilot en in het Latijn van sommige Lotus Romana, van Lobel Melilotus Italica Paravina. Deze heeft weinig reuk.’

Gebruik.

‘Een pleister van melilote van buiten op de oren gelegd geneest de zweren die binnen in de oren komen en die is ook goed tot de loop van de aambeien of de vergulder aderen, zoals de veldscheerders die noemen, en tot de zweren van het geslacht en daarvan zou de naam Trifolium haemorrhodale, dat is speenklaver, mogen komen.’

=Melilotus albus Med. (wit)

Stengels zijn opgaand en vertakken vanaf de basis.

Bloemen staan in een losse tros en zijn wit in juli en augustus.

Peulen zijn eivormig en stomp, met op het eind een scherpe punt.

Tweejarige uit Europa en W. Azië.

Wordt tot 1,50m. hoog. Is beschreven in 1826.

Naam, etymologie.

Het witte mottenkruid of witte honingklaver, reuzenklaver, welriekende klaver, Engelse sweet clover, white melilot, Frans mlilot blanc, Duitse Weier Steinklee, grosser Steinklee bij Bock.

Franse trefle des mouches: vliegenkruid, gebruikt in linnenkasten.

Witte paardenklaver, paarden zijn er dol op, vergelijk Italiaans trifolium caballinum

Bokhora clover of Cabul clover, Duits Bokharaklee.

Siebengeruch, de geur na onweer, Schabzigerkraut, in die kaas gebruikt.

Honey clover, tree clover, white sweet clover.

Gebruik.

De witte ruikt, vooral na drogen, zeer sterk aromatisch door de cumarine die het bevat. Het kruid werd wel gebruikt om er tabakken mee te aromatiseren. Vooral de toppen van de bloeiende planten zijn zeer geurend. Maar meestal zijn het minderwaardige voedselkruiden, ze worden alleen in jonge toestand door het vee gegeten, paarden zouden er wel dol op zijn. Het kruid werd wel gemengd met melk of wrongel en op die manier werden de Zwitserse kazen gemaakt.

De planten werden wel gebruikt in de vorm van kruidenkussens tegen allerhande uitwendige gebreken als reuma, zwellingen en zweren.

Uit; http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl_v2&id=1239

Melilotus indicus All. (uit Indië) Eenjarig kruid van 10-40cm hoog. Bloeit in juni-oktober met dichte korte trossen van licht gele bloemen..

Drietallige blaadjes.

Komt uit zuidwest Azië en is nu overal ingeburgerd.

Kleine honingklaver, Kleinblutiger Steinklee, annual yellow sweet clover, Indian sweet clover, melilot des Indes.

Uit O. Thome, www.BioLib.de.

Melilotus officinalis, Pall. (geneeskrachtig) Drietallige bladeren die langwerpig en getand zijn.

Stengels zijn opgaand, kruidachtig en vertakt, 60-90cm hoog.

De kleine en wit/gele bloemen komen overdadig voor aan een eenzijdig gerichte bloemstengels in juni tot augustus. Dit is een zeer goede bijenplant en werd wel voor de bijen gekweekt.

De peulen zijn lang en groot in verhouding tot de bloem.

Eenjarige uit Z. Europa.

Komt vrij algemeen voor langs bouwland, droge wegbermen, spoorlijnen en ruderale plaatsen.

Naam, etymologie.

(Dodonaeus) (a) (a) ‘De eerste soort van deze kruiden is tegenwoordig in de apotheken met de naam Melilotus het beste bekend en is van andere Trifolium odoratum, dat is welriekende klaver genoemd. De Engelse noemen het common melilot en sommige in onze taal malloote of wilde claveren, in het Latijn Melilotus lutea & alba Avicennae’.

Melilotus is afgeleid van Grieks meli: en Latijns mel: beide namen beteken honig. Lotos, honinglotus, de naam lotus werd veel gegeven aan mooi bloeiende planten.

Het zijn lengtegroeiers die zoet ruiken, honigklaver, Fries hunichklaver, Engelse common yellow melilot, melilot, Duitse Honigklee, Frans trefle mielle; honigklaver, le melilot commun of mirlilot, onze melote, Duitse Malloot.

Dodonaeus (b) ‘Van sommige wordt het Trifolium equinum en Trifolium caballinum als of men paardklaver of rosklaver zei, onze gewone melilote is voor de paarden een zeer goed en aangenaam voedsel en daar heeft ze een toenaam rosklaver van behouden.’

Dodonaeus ‘Van de Hoogduitsers in hun taal noemen het Grosser Steinklee, dat is in het Nederduits grote steenklaver.’

Duitse Grosser Steinklee.

Dodonaeus (d) ‘Het heet ok wel in het Hoogduits Baren-Klee, dat is Trifolium ursinum of berenklaver en van de Romeinen en Florence tribolo, als Matthiolus schrijft.’ Barensteinklee bij Kilian en Barklee in Schlesie.

Dodonaeus (e) ‘Fuchius noemt het Saxifraga lutea, dat is gele steenbreek en andere hebben het liever Melilotus Germanica, dat is Duitse melilote of Melilotus Officinarum te noemen.’

Guldiner klee bij Gesner .

Dodonaeus (f) ‘De ander soort wordt Melilotus alba genoemd, dat is witte melilote.’

(g) Het wordt vergeleken met klaver. Akkerhonigklaver of bisamklaver, Engels sweet claver, hart’s clover, king ‘s clover en wild Laburnum, Duitse der gemeine Steinklee, guldiner Klee bij Gessner, Meluttenklee, Mottenklee en Hirzkli.

Veder unser lieben Frauen Schuchlein en Schabekraut.

Gebruik.

Honigklaver werd al door de Egyptenaren en Grieken verbouwd. In oud Griekenland zou het kruid ontsprongen zijn uit het bloed van een leeuw die verslagen was door Hadrianus.

Het kruid was aan Apollo opgedragen. Bij hoofdpijn vlochten zij een krans die op het hoofd gezet werd.

Groeiende heeft het kruid een sterke en wat onaangename geur. Door drogen gaat het kruid sterker ruiken en werd zo in linnenkasten gelegd om insecten weg te houden. De geur trekt op den duur in het hout zodat het effect nog langer bewaard blijft. Het is een onderdeel van de Gruyre kaas.

Vondel, Bespiegelingen van Godts wercken;

‘Het brein, de lever, 't hart, van zwarigheden ontbonden

Bedanken voor haar deugd de troostende melis.’

Ruikt sterk honingachtig, zoet en smaakt bitter slijmig. Het diende voor de bereiding van meliloten pleisters. Die werden tegen duizelingen, braken en bij reumatische pijnen gebruikt. De cumarine bevattende plant werkt urinedrijvend en zuiverend, werd uitwendig gebruikt in baden tegen jicht en reuma. Mallot, Melilotenpleisters, in Engels plaster clover of plaister-clover: pleisterklaver. Galenus beschreef al melilote pleisters bij Keizer Marcus Aurelius en zijn familie als die gezwollen leden of brandende tumoren hadden. De familie van Oordt te Rotterdam deelde in de vorige eeuw gratis de zogenaamde van Oordtzalf uit aan behoeftige. Die bevatte onder andere melilote bloemen. De gedroogde planten werden in kleerkisten gedaan om de motten weg te houden. Het afkooksel dient bij wassingen en omslagen van etterende wonden, tegen klieren en zwellingen van de leden en zweren. Het met een pleistermassa tezamen gesmolten verpoederde kruid is de week makende melilote pleister voor builen en zweren. Het grof gestoten kruid is een bestanddeel van week makende kruiden die uit gelijke delen gemengd zijn van heemst, Malva en melilote bladeren, kamillebloemen en lijnzaad. Zulke mengsels worden in kruidzakjes gewarmd en opgelegd of met heet water laten broeien om ze bij builen, bloed en tandzweren te gebruiken.

Zo was het gebruik vroeger. (141, 164) ԍet kracht kan de melilote allerhande gezwellen verzoeten en vermurwen en vooral die aan de ogen, baarmoeder, schaamstreek en leden die er omtrent gelegen zijn komen, in zoete wijn gekookt en opgelegd of soms ook met dooiers van gebraden eieren of met meel van fenegriek of met lijnzaad of met fijne tarwebloem of ook met heulbollen of tenslotte met cichorei en diergelijke dingen vermengt.

Die melilote alleen met water gemengd geneest de verse zweertjes aan de ellenboog, knien en diergelijke leden daar geel etter uitloopt zulks als de oude schrijvers melicerides noemden.

Hetzelfde kruid groen gestoten of in wijn gekookt met enige van de voor vermelde dingen en op de maag gelegd verzoet de pijn en weedom er van en zelfs het laat de gezwellen en blaren scheiden die in de maag groeien.

Het uitgeduwd sap van verse melilote met zoete wijn in de oren gedaan verzoet de pijn er van en met olie van rozen en azijn vermengt laat de pijn van het hoofd vergaan als het daarmee bestreken of begoten wordt.

Het zaad dat in sap en eten gemengd is, is tegen hetzelfde goed en geeft het eten een goede geur en smaak.

Als je de geur van honingklaver van onder ontvangt laat het de stonden komen en de vrucht sterven.

Het sap van deze melilote in de ogen gedaan maakt helder gezicht en verteert, neemt af en laat scheiden de schellen en vlekken van de ogen.

In oude tijden plag men kransjes van de melilote te maken die ze op het hoofd legden en niet alleen uit genoegen, maar ook om te verdrijven de onmatige hitte van de koorts.

Als iemand zijn hand bestrijkt met het sap van honingklaver, zal die sterk en zonder letsel gloeiend ijzer in zijn hand vast kunnen houden, Pandecta.’

Culpeper noemt de mellilot ook king ‘s claver. ‘The head often washed with the distilled water of the herb and flower is effectual for those that suddenly loose their senses; as also to strengthen the memory, to comfort the head and brain.

Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/