Phalaenopsis
Over Phalaenopsis
Vlinderorchidee, vorm, soorten, cultuurvariëteiten, geschiedenis, historie, naamgeving, etymologie, afkomst, gebruik,
Uit A. Gand.
Dit geslacht werd door Lindley de grootste van alle orchideeën genoemd en bevat een van de mooiste soorten.
60 soorten omvat dit geslacht die voorkomen in tropische bossen van India, Maleise archipel tot aan Australië.
Ze groeien op boomstompen en langs rotsen met een hoge temperatuur en hoge vochtigheid.
Het zijn epifytisch orchideeën, zonder schijnknollen met ovale, vlezige en kort gesteelde bladeren die bij sommige soorten donkergroen of grijs gevlekt zijn. Bij de onderste bladeren ontstaan vaak luchtwortels.
Een opwaarts groeiende wortelstok produceert vanuit zijn top n of twee dikke, vlezige, elliptische bladeren per jaar. De oudere bladeren vallen zo nu en dan af. De plant krijgt op deze manier vier tot vijf bladeren. In hele gunstige omstandigheden kunnen ze tot 10 bladeren krijgen. De tros groeit uit de stam tussen de bladeren en bloeien meerdere weken. Ze hebben korte stengels die langzaam gebogen in de lengte groeien en tot een meter hoog kunnen komen.
De vlinderachtige bloemen staan in trossen en zijn opmerkelijk mooi in vorm en kleur. Die van de grotere vormen worden geboren in sierlijk hangende trossen die meestal allen in een richting wijzen. Bloemen kunnen het hele jaar komen.
Vele hybriden, duizenden. Er zijn kleinbloemige soorten, multiflora genoemd, met veel kleine bloemen. Ook zijn er grootbloemige soorten, grandiflora, met bloemen die minimaal tien centimeter groot zijn. Phalaenopsis komt voor in de kleuren wit, geel, roze en paars of met bijzonder gevormde en getekende bloemen.
Orchidaceae, orchideefamilie.
1. =Phalaenopsis amabilis, Blume. (beminnelijk) Donker groene bladeren zijn 30cm lang en 10cm breed met roodachtige achterkant
De witte bloemen, die zeer lang bloeien, herinneren aan zwevende vlinders.
Het zijn krachtige planten met vertakte bloeistengels die 10-40 vlinders dragen, lip met gele vlek en rode streepjes. Diezelfde bloeistengel kan in een volgende periode opnieuw bloemen geven.
Ze hebben geen eigenlijke rusttijd en behoeven alleen steeds warme kas temperaturen.
Uit de Maleise Archipel is een van de mooist bloeiende orchideeën. Is beschreven in 1847 en ontdekt door de Hollandse botanist, dr. C. L. Blume. De eerste soort werd in 1704 door Georg Joseph Kamel onder de naam Visco-Aloes Luzonis decima quarta in John Rays botanische werk ‘Historia Plantarum’ (Band 3) beschreven. Die heet nu Phalaenopsis aphrodite. Het geslacht zelf werd in 1825 door de botanist Carl Ludwig Blume gevestigd. Belangrijk waren verder H. G. Reichenbach f. en J. J. Smith, die alle twee veel nieuwe soorten beschreven.
De eerste kunstmatige hybride kwam in 1886 bij de firma Veitch and Sons. Het was een kruising van Phalaenopsis aphrodite × Phalaenopsis equestris, Phalaenopsis Intermedia (toen Phalaenopsis rosea genoemd). Het volgende jaar bloeide ook Phalaenopsis Rothschildiana (Phalaenopsis schilleriana × Phalaenopsis amabilis) en Phalaenopsis Harriettiae (Phalaenopsis amabilis × Phalaenopsis violacea)
Ondertussen waren er hybriden met andere geslachten gekomen zodat er nu een 25000 geregistreerd zijn en elk jaar komen er een paar honderd bij. Men zoekt naar een stevige en korte plant met vele grote bloemen en veel bloemen per tak.
Naam, etymologie.
Phalaenopsis, is afgeleid van het Griekse phalaina: nachtvlinder of mot, en opsis: gelijkend, naar de grote witte bloemen van sommige soorten. Vlinder orchidee, Engelse moth plant of butterfly plant. Maanorchidee, moon orchid.
De Maleise naam voor orchideen is angrek, een naam voor orchideen die als epifyten op andere planten leven. Het woord vind je meestal in verbinding met een andere naam die de soort aanduidt, bijvoorbeeld angrek boelan is Phalaenopsis, angrek merapati is Dendrobium crumenatum, duifjesorchidee enz.
_-_Edwards_vol_24_(NS_1)_pl_34_(1838).jpg){kind=link}
Phalaenopsis aphrodite Rchb. (Aphrodite, godin van de liefde) (Phalaenopsis amabilis var. aphrodite)
Uit Taiwan, Filippijnen.
_-_Curtis'_86_(Ser._3_no._16)_pl._5212_(1860).jpg){kind=link}
Phalaenopsis equestris Rchb. (paardenstaartachtig) Bloeiaar met 10-20 bloemen van een 25mm diameter.
Zeer veranderlijk in vorm als bloemkleuren.
Var. alba is puur wit, var. aurea met witte bloemen en gele lip, var. rosea is meer rood, var. leucaspis heeft kleinere roze bloemen, middelste lob is meer oranje.
Is vaak gekruist waaruit nieuwe vormen kwamen.
Uit Taiwan, Filippijnen.
4 . Uit R. Warner.
=Phalaenopsis stuartiana, Reichb. (John Stuart, 3de Earl of Bute, een beschermer van de botanie, 1713-1792) De grijs/groene en zilverachtige gevlekte bladeren zijn 35cm lang en 7cm breed.
Bloemstengel met 10-20 bloemen van 5cm breedte.
Witte kelk en kroonbladen, de onderste met rood/bruine vlekjes, geelachtige witte lip is rood/bruin gevlekt met roze keel.
Uit de Filippijnen is beschreven in 1881.
5. Uit S. Jennings, www.BioLib.de.
Phalaenopsis schilleriana, Reichb. (Duitse consul Schiller, orchidee liefhebber uit de 19de eeuw) Donker groene bladeren met zilver/grijze vlekken en paars/rode achterkant worden 45cm lang en 7cm breed.
Bloemstengel met 30 bloemen van 6—10cm doorsnede.
Licht roze kelk en kroonbladen met roodachtige vlekken op de onderste kelkbladen en roze lip is geel met wat roodachtig in januari/maart.
Uit de Filippijnen is beschreven in 1860, heet daar wackjack.
Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl