Sarcostemma
Over Sarcostemma
Soma, vorm, kruiden, soorten, geschiedenis, historie, naamgeving, etymologie, afkomst, gebruik,
Uit Curtis botanical magazine.
Naam, etymologie.
Sarcostemma, dit woord is afgeleid van Grieks sarx: vlees, en stemma: een kroon, dit naar de vleeskleurige bloemhoofden.
Een geslacht van een paar kleinbloemige en min of meer succulente bladloze klimmende of windende struiken die aangepast zijn aan hete en droge condities. Sommige hebben weinig of geen blad en de fotosynthese gaat via de groene stengel.
De zachte stengels zijn gevuld met een witte melk die giftig en bijtend is.
Ze stammen uit de droge delen van tropische en subtropische regionen van de oude wereld, Afrika, Azië en Australië.
Bloemen zijn groenachtig/geelachtig of wit in zittende eindstandige schermen.
Asclepiadaceae, zijdeplantfamilie. Ten minste 35 soorten komen in dit geslacht voor. Ze zijn meestal bekend als klimmende melkkruiden, climbing milkweeds of caustic bushes.
=Sarcostemma viminale subsp. brunonianum (Wight & Arn.) P.I. Forst. (roedevormig of buigzaam en Robert Brown, Latijn Bruno, Engelse botanicus 1773-1858 (==Cynanchum brunonianum), is een altijdgroene klimplant die in de droge jungles van O. Indië groeit. Is beschreven in 1872.
Aan de klimmer verschijnen gele bloemen. Subspecie viminale R. Br. Caustic vine is een succulente klimmer die melksap geeft. Bladeren zijn gereduceerd tot schalen. Bloemen in schermen die zoet ruiken
Gebruik.
De plant levert een mild, zurig en aangenaam smakend melksap. Jonge scheuten lessen de dorst van langstrekkende reizigers, rapunzel plant, somabutta.
Sarcostemma acidum (Roxb.) Voigt (scherp of zuur) (Asclepias acida Roxb.) is een Indische plant. Ook deze plant bezit melksap dat zuur‑bitter en tezamen trekkende smaakt.
Soma.
Dit sap gold als medium voor onsterfelijkheid, als een algemeen essence. (bezit narcotische eigenschappen) Het sap werd onder bijzondere feestelijkheden uit de planten geperst en met zekere mantrams (geheime tekens) uitgesproken door de Brahmanen bij de offers. Het sap werd algemeen gebruikt en genoten om in extatische opwinding te geraken.
De latex werd wel aardmelk, honig en medium van onsterfelijkheid genoemd. Dit zou, volgens sommigen, de Soma van de Indiërs zijn. De somadrank geld als zonnedrank die ter voleindiging van Yoga gebruikt werd, die de mensen in een magische toestand brengt en hen met Brahma verenigt.
In Punjab, waar A. acida bekend is als maanplant vertegenwoordigt het de maangod die op zijn beurt voor de plant zorgt en het sap, gefermenteerd en beschreven als een zeer kwalijke dronk, is een levenselixer. Tot de Oriëntaalse geest symboliseert het melkachtige sap de oorsprong van natuur terwijl de verdeling van de bloem in 5 bloembladen een mystieke betekenis heeft voor de Indiërs. De yogi of wijze man drinkt soma op zijn initiatie in de mysteries van het priesterschap en ziet toe dat de gewone man dit niet mag doen, hij is onwaardig om dit te gebruiken.
Soma der Hindoes, Homa of haoma der Ariërs.
Deze geheimzinnige plant waarvan men de juiste naam of plant niet weet te achterhalen, geeft aanleiding tot verschillende veronderstellingen.
De soma is een heilige plant en speelt een grote rol bij de offergebruiken van Hindoe en Arya’ s. Omdat deze volken, volgens hun gewijde schriften, uit een bergland afkomstig zijn zal de soma een bergplant zijn die ergens in de hoge streken van Azië groeit. De soma heeft goudgele bloemen. De homa met witte bloemen van de Parzen is een geheimzinnige boom en in de natuur onbekend. Wanneer het hout op de steen van het altaar gereed lag werd het door vonken van twee snel op elkaar gewreven stokken aangestoken. De priester nam dan een houten schotel gevuld met somasap en goot een gedeelte van het vocht op het vuur dat bestemd was om de offers te verbranden. Het overige van het sap moest door de priesters en de aanwezigen gedronken worden, want deze heilige drank was een zeker middel tot zuivering.
Om het sap van soma te verkrijgen werden de takken van de plant in dunne schijfjes gesneden die in een mortier fijn werden gestampt.
Dit sap is melkachtig en wit van kleur. Als het geheel was uitgeperst goot men dit door een filtreerdoek van koehaar voor het in de offervazen te gieten
Al deze bijzonderheden komen voor in aloude geschriften, ongelukkigerwijze leren ze ons niets over de plant zelf. Waarschijnlijk was die te goed bekend zodat een beschrijving niet nodig was. Mogelijk verschilde de soma naar de landstreek die men bewoonde. Dit lijkt bewezen te worden door een plaats uit de lofzangen der oude Veda’s:
“Elk meent hij drinkt het somasap
Elk meent, hij stamt de somaplant
Geen een is er wie de soma nut
Die de Brahmanen kennen”.
Eerst in een boek van de latere tijd, in de zogenaamde ayurveda, komt een beschrijving van de somaplant voor. Ze luidt:
“De kruidplant genaamd soma is donker en bladerloos, zuur melkachtig en vlezig aan de oppervlakte, zij vernietigt (of veroorzaakt) ontsteking, zij is een braakmiddel en een geliefkoosd voedsel der geiten.”
(Sommigen, indachtig dat Bacchus de wijn uit Indië heeft ingevoerd, veronderstellen dat dit op de druivenstok slaat wat moeilijk met voorgaande beschrijving over een is te brengen) Verder, als je de verschillende delen met elkaar vergelijkt, dat het sap met een soort graan, yava, waarschijnlijk gerst, en met melk gemengd werd. De kruidkundigen menen dat de soma tot de Sarcostemma behoort, Sarcostemma viminale of Sarcostemma brevistigma of Sarcostemma acida, die tot dezelfde familie behoort. Het sap hiervan is wrang en bitter en veroorzaakt een soort dronkenschap of loomheid, die de zinnen aandoet zonder dat men daarbij het bewustzijn verliest.
In Punjab, waar A. acida bekend is als maanplant vertegenwoordigt het de maangod die op zijn beurt voor de plant zorgt en het sap dat gefermenteerd en beschreven wordt als een zeer kwalijke dronk, is een levenselixer. Tot de Oriëntaalse geest symboliseert het melkachtige sap de oorsprong van natuur terwijl de verdeling van de bloem in 5 bloembladen een mystieke betekenis heeft voor de Indiërs. De yogi of wijze man drinkt soma op zijn initiatie in de mysteries van het priesterschap en de gewone man dit niet mag doen, hij is onwaardig om dit te gebruiken.
Houtum-Schindler heeft een verslag over de soma vanuit Teheran geschreven.
”In Kerman, op een hoogte van iets meer dan 2000 m toonde men ons de Humstruik waaruit de Parzen het hum of homa trekken. Het leek mij een Sarcostemma of Asclepias toe, van vier voet hoog, ronde en vlezige stelen, witachtig van kleur met geelachtige strepen. De dikste stelen hadden de dikte van een vinger, de bladeren waren afgevallen even als de bloemen. Men vertelde dat die klein en wit waren. De zaden hadden bosjes lang fijn haar. Het sap was melkachtig en groenachtig wit met een zoetachtige smaak. Men verzekerde me dat dit sap na een paar dagen zuur wordt en een geelbruine kleur aanneemt.. Het was geen kruipplant maar zou, als er een boom in de buurt was, eromheen slingeren. De Parzen maken hun reinigend sap, nireng, van het hum die ze mengen met het sap van 40 andere planten als munt, thym, asparagus, Gundelia en dergelijke, het sap van zeven vruchten en de pis van een reine vaars. De priesters drinken alle twee of drie dagen enige druppels nireng vooral wanneer ze op een onreine plaats geweest zijn of iets gegeten hebben dat door een onrein persoon klaar is gemaakt. De anderen drinken gedurende hun Birishnu: reinigingstijd, er dagelijks enige druppels van maar nooit meer dan 12 of 16. Het wordt ook als geneesmiddel aan de zieken gegeven en men giet enige druppels in de mond van een pas geboren kind, ook in die van de overledene. Wanneer je er meer dan 12 of 16 druppels van gebruikt wordt het een braakmiddel. Doordat houthakkers de struiken rooien als ze gaan hakken krijgen ze geld van de priesters om er enige te sparen. Het hum wordt ook in de vlakten gevonden maar is daar kwijnend en heeft weinig sap. De Parzen van Perzië beweren dat het hum die hedendaags gebruikt wordt, dezelfde is waar de Avesta van gewag maakt. De dikke en gedroogde stelen van de humplant dienen tot wandelstokken bij feestelijke gelegenheden of worden in de kamer bewaard als een talisman tegen het kwade oog.
Verder heet de plant sheshmala en vamani. Het woord sheshmala; ontsteking voortbrengend of verdrijvend, is een medicinale uitdrukking. Vamani kan het ook zijn en moet dan braakmiddel betekenen, maar dit woord kan ook beteken dat het aan de god Agni geofferd werd.
Zie ook Amanita en anderen.
Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl