Zelkova

Uit S. Pallas.

(synoniem Abelicea)

Een geslacht van sierlijke bomen die gekweekt worden om hun mooie blad en aantrekkelijke vorm.

6 soorten komen voor in Kreta, Kaukasus en O. Azië, 3.5-35m.

Het zijn mooi gevulde bomen met een korte stam en een sterk vertakte en koepelvormige kroon. Kleine bomen die bloemen noch vruchten van betekenis bezitten, een steenvrucht. Ze zijn eenhuizig en bloeien in de bladoksels, vrouwelijke bloemen zitten bovenaan de eenjarige scheuten en de mannelijke aan de onderzijde.

Het blad lijkt op dat van de iep, alleen zijn ze enkelvoudig gezaagd terwijl de iep dubbel gezaagd blad heeft en hebben ook geen scheve bladvoet. Het blad is afwisselend geplaatst.

Soms worden ze aangetast door de iepziekte.

Ulmaceae, iepenfamilie.

=Zelkova carpinifolia, K. Koch. (Carpinus-achtig blad)

Het blad is 5-12cm lang en donkergroen, eivormig tot lang eivormig en met 6-8 paar zijnerven, groot gezaagd/getand en in de herfst donkerrood. Het blad is donzig aan de onderkant.

De boom heeft vele fijne en slanke twijgen waarop kleine witte en behaarde knoppen zitten. De takken staan in dichte massa’s aan de boom en zijn opstijgend. De kroon wordt zo eivormig en dicht die door de dichte vertakking op een enorme bezem lijkt.

Deze boom kan 25m hoog worden en heeft veel gelijkenis met de iep. De stam is kort en dik en bezet met wortellijsten. De schors is zilvergrijs, wordt schubbig en vertoont een oranje kleur onder de afbladerende schubben.

Groeit op beschutte plaatsen op wat vochthoudende en voedzame grond.

In streken waar het gewas veel voorkomt wordt het hout op dezelfde manier gebruikt als eikenhout, voor meubels.

Zelkova boom of Carpinusbladige Zelkova, stamt uit de Kaukasus, zuidoost Europa. De kaukasische vorm is in 1760 in Engeland ingevoerd

Naam, etymologie.

Zelkova is genoemd naar de inlandse naam zelkoua in Kreta of selkwa in de Kaukasus, in Georgië dzelkva.

Zelkova boom, -tree, -baum, in Duits ook Zelkowe, kaukasische Zelkova, Caucasian zelkova, Duits Kaukasische Zelkove.

Uit texastreeplanting.tamu.edu

Zelkova serrata, Mak. (gezaagd) (Zelkova keaki)

Bladeren zijn 3-5cm aan de korte zijtwijgen en aan de onvruchtbare lange twijgen 5-7cm en van boven wat ruw en donkergroen, van onderen lichter en geheel kal, eivormig met toegespitste top, gezaagd/getand met korte en toegespitste naar voren gerichte tanden met 8-14 paar zijnerven. De bladeren krijgen een gele, roze en bronzen herfstkleur.

De twijgen zijn dun en aan de top wat behaard maar worden al gauw kaal en zijn wat glanzend rood/bruin.

Knoppen zijn eirond en roestbruin.

Heeft een sierlijk rond hoofd op een vrij laag vertakkende stam.

Groeit het liefst op een zonnige en wat beschutte plaats, niet op winderige plaatsen.

De Japanse zelkova heeft een licht afbladderende bast.

De boom heeft dezelfde staalgrijze en oranje schors als de volgende soort maar is minder indrukwekkend, 20-25m en hier 10-15m. Japanse Zelkova bereikte Nederland door von Siebold, omstreeks 1830.

Zelkova serrata var. serrata groeit in Japan en oost Azië, Zelkova serrata var. tarokoensis (Hayata) Li groeit op Taroko nationaal park te Taiwan, heeft smallere bladeren met minder diep ingezaagde randen.

‘Fuiri Keaki’ met bonte bladeren, ‘Goblin’ een dwergvorm, ‘Goshiki’ met bonte bladeren, ‘Green Vase’ is smal,, ‘Green Veil’ met hangende takken, ‘Iruma Sango’ is zuilvormig, ‘Nire Keaki’ is een half kleine vorm, ‘Village Green’ snel groeiende met vaasachtige kroon, ‘Urban Ruby’ met rode herfstkleur. Er zijn hybriden met Zelkova carpinifolia die heten Zelkova × verschaffeltii Nicholson. (Ambroise Verschaffelt, Belgische kweker, 1825-1866)

Naam.

Japans keyaki; opgeheven hand, een grote boom die groeit als een opgeheven hand, Chinees ju shu, Engels Japanese Zelkova. Japanische Zelkove.

Gebruik.

De boom is in Japan zeer gewaardeerd om de kwaliteit van het hout wat gebruikt wordt voor kunstvoorwerpen. Het is zeer duurzaam, het jonge hout is geelwit en het oudere donkerbruin met een mooie nerf. Het zou het beste bouwhout van Japan leveren.

Planten.

Vermeerderen door zaad en afleggen. Stekken in juni/juli met 0.5% ibz. Zaad stratificeren en in maart zaaien bij 15 graden, ook afleggen.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl