Saxifraga

Een geslacht van meestal lage en kruidachtige planten, één-, soms twee- en meerjarige.

Er zitten veel alpine planten onder die zelfs groeien boven 4000 m.

Meer dan 450 moeilijk te onderscheiden soorten komen voor in de gematigde en koele streken, zelden in Azië, een paar in Z. Amerika, niet in Australië, Z. Afrika en de Pacific eilanden.

Bladeren zijn er in verschillende vormen en vaak staan ze in een rozet, in gekleurde of bonte vormen. Doordat die planten vaak op kalkrijke gronden groeien neemt de plant zoveel kalk op in zijn bladeren dat de koolzure kalk aan de bladranden wordt uitgescheiden. De bladeren zijn daardoor vaak met witte puntjes bezet, een zilverachtige kleur, zodat ze soms als bij Saxifraga paniculata Mill. (Saxifraga aizoon) (pluimvormig) een wit gerande indruk geven.

De bloemen zijn zuiver.

Saxifragaceae, steenbreekfamilie.

Groep Xanthizoon met maar 1 soort die dichte zoden vormt en waarvan de verdere kenmerken zijn: Bladeren staan verspreid, vlezig en stijf, onduidelijk gesteeld en lijnvormig, spits en gaafrandig, meestal gewimperd en glanzend, aan de randen of aan de top met kleine kalkloze groefjes. Losse trosjes van gele, oranje, purperen en vaak oranje gestippelde bloempjes. Hiertoe behoort Saxifraga azoides. Die groeit zeer gemakkelijk in elke kalkarme grond op tamelijk vochtige en half beschaduwde plaatsen.

Groep Euaizonia, de zilveren Saxifraga, Engelse silver Saxifraga’s of encrusted Saxifraga. Hiertoe behoren mooie soorten met de volgende kenmerken. Planten met draadvormige uitlopers die in een rozet eindigen, uitgezonderd Saxifraga longifolia, bladeren staan in een rozet en zijn verspreid, leerachtig en stijf.spatel tot tongvormig, omgekeerd eivormig of lijnvormig, aan de voet meestal gewimperd, de randen met vele kalkafscheidende groefjes waardoor een harde korts langs de bladrand loopt, na de bloei sterven de rozetten af maar brengen eerst nieuwe rozetten voort, behalve bij Saxifraga longifolia, los gevormde trossen van talrijke en vaak purper gestippelde bloemen. Tot deze groep behoren Saxifraga aizoon, Saxifraga cartilaginea, Saxifraga cochlearis, Saxifraga cotyledon, Saxifraga crustata, Saxifraga florulente, Saxifraga forsteri, Saxifraga hostii, Saxifraga lingulata, Saxifraga longifolia, Saxifraga macnabiana, Saxifraga maculata, Saxifraga mutata, Saxifraga pectinata, Saxifraga superba, Saxifraga valdensis en Saxifraga zimmeteri. Ze groeien in spleten en elke kalkarme grond op tamelijk droge en zonnige plaatsen.

Groep Kabschia omvat talrijke soorten met meestal kleine en dichte, gedrongen groeiende kussentjes, de kenmerken zijn. Bladeren in kleine rozetjes staan verspreid en zijn dik en stijf, priem tot smal spatelvormig, spitst puntig en gekield, meestal niet behaard en aan de voet kort gewimperd, de randen meestal met kalk afscheidende groefjes, witte, gele, roze of purperen bloempjes op korte stengeltjes zijn zeer groot in verhouding tot de kleine plantjes. Hiertoe behoren Saxifraga apiculata, Saxifraga aretioides, Saxifraga bertolonii, Saxifraga borisii, Saxifraga boydii, Saxifraga caesia, Saxifraga caucasica, Saxifraga corymbosa, Saxifraga diapensioides, Saxifraga edithae, Saxifraga elisabethae, Saxifraga ferdinandi-coburgo, Saxifraga grisebachii, Saxifraga gusmusii, Saxifraga hagii, Saxifraga juniperifolia, Saxifraga luteo-purpurea, Saxifraga marginata, Saxifraga media, Saxifraga obristii, Saxifraga paulinae, Saxifraga petraschii, Saxifraga porophylla, Saxifraga pseudo-kotschyi, Saxifraga sancta, Saxifraga scardica, Saxifraga squarrosa, Saxifraga sundermannii, Saxifraga tombeanensis en Saxifraga vandellii. Ze groeien in spleten in lichte en voedzame, kalkhoudende grond op niet te droge en goed doorlatende, niet te zonnige plaatsen.

Groep Dactyloides de kussenvormende Saxifraga’s, Engelse mossy Saxifraga’s planten met uitlopers die losse en mosachtige kussens vormen, de bladeren zijn 3-7lobbig of spletig, soms gaaf, grote bloemen op zeer dunne en stevige stengeltjes, tot deze groep behoren Saxifraga aquatica, Saxifraga arendsii, Saxifraga caespitosa, Saxifraga clibranii, Saxifraga cunneata, Saxifraga decipiens, Saxifraga exarata, Saxifraga geranioides, Saxifraga hypnoides, Saxifraga moschata, Saxifraga muscoides, Saxifraga pedattifida, Saxifraga pedemontatan, Saxifraga prostii, Saxifraga trifurcata en Saxifraga wallacei. Ze groeien in vochtige maar goed doorlatende en niet te zonnige tot half beschaduwde plaatsen.

Groep Hirculus is een kleine groep waarvan de kenmerken zijn. Lang gestelde bladeren die langwerpig tot spatelvormig zijn en meestal gaafrandig, trosjes met gele bloempjes, vruchtjes aan de top openspringend en spoelvormige zaden. Hiertoe behoren Saxifraga brunoniana en Saxifraga hirculus. Ze groeien in humus houdende grond op vochtige en half beschaduwde plaatsen.

Groep Porphyrion omvat zodenvormende soorten met kruipende stengeltjes, zeer kleine blaadjes die kruisgewijs tegenoverstaand zijn en donkergroen, vlezig en bijna rond tot langwerpig/lancetvormig, niet behaard en gewimperd, aan de top meestal met kalk afscheidende groefjes. Tot deze groep behoren Saxifraga bepharophylla, Saxifraga oppositifolia, Saxifraga retusa en r Saxifraga udolphiana. Planten in humusrijke en kalkarme grond op koele, steenachtige, goed doorlatende en niet te zonnige plaatsen. Deze soorten kunnen zeer slecht tegen verplanten.

Groep Diptera telt maar een paar soorten, grote bladeren zijn lang gesteeld en gelobd tot gekarteld, flinke trossen van witte en vaak rood gestippelde bloemen waarvan het onderste bloemblad veel langer is dan de bovensten. Hiertoe behoort Saxifraga cortusifolia die in humus houdende grond groei op een beschutte en tamelijk vochtige half beschaduwde plaats, in de winter wat bedekken.

Groep Robertsonia heeft sterk groeiende soorten met uitlopers, tamelijk grote bladeren zijn vlezig en lang gesteeld, omgekeerd eivormig tot rond met hartvormige tot wigvormige voet, stomp, gekarteld tot gezaagd, losse trossen van witte en meestal rood gestippelde bloemen met vruchtjes die aan de top openspringen, eivormige tot elliptische zaden. Hiertoe behoren Saxifraga cuneifolia en Saxifraga geum, Saxifraga hirsuta, Saxifraga umbrosa en Saxifraga wildiana. Ze groeien in kalkarme grond op matig vochtige, half beschaduwde tot beschaduwde plaatsen.

Groep Nephrophyllum omvat de soorten die aan de wortelhals en soms in de oksels van de onderste bladeren kleine bolletjes met onderaardse uitlopers vormen, na de bloei sterven de stengels en bladeren af, bladeren zijn vlezig en lang gesteeld, meestal niervormig en gekarteld tot gelobd, losse trossen van grote witte bloemen. Hiertoe behoort Saxifraga granulata die gemakkelijk groeit in matig vochtige en goed oorlatende half beschaduwde plaats.

Groep Boraphila met weinig soorten die losse rozetten vormt van leerachtige, dikke en lang gesteelde, nier tot eivormige, gekartelde tot gezaagde bladeren, korte trosjes van witte en meestal rood gestippelde bloemen, vruchtjes tot aan het midden of tot aan de voet open springend en langwerpige zaden. Hiertoe behoort Saxifraga manschuriensis en Saxifraga nivalis. Ze groeien in humusrijke en kalkarme grond op vochtige en goed doorlatende half beschaduwde plaatsen.

Groep Miscopetalum met sterk groeiende en losse pollen vormende soorten met lang gesteelde, vlezige en rond/niervormige bladeren die vaan 3-5lobbig zijn, stomp, gekarteld tot gezaagd, losse trosjes van witte bloempjes met vruchtjes die aan de top openspringen, langwerpige tot bijna ronde zaden. Hiertoe behoren Saxifraga heucheraefolia, Saxifraga rotundifolia, Saxifraga taegetea en Saxifraga tazetta. Ze groeien in zandige grond op koele en half beschaduwde plaatsen.

De eerste nummers waren voor wat nu Bergenia heet.

Sectie Miscopetalum.

8. Uit J. Sibthorp.

Saxifraga rotundifolia, L. (ronde bladeren)

Bladeren staan in losse rozetten en zijn lang gesteeld, rond/niervormig en 3-5lobbig, weinig of niet behaard en ongelijk gekarteld/gezaagd, 1.5-3.5cm lang en 1.5-5cm breed met meestal purperachtige achterkant, bladstelen 3-6maal langer dan de bladschijf.

Opstaande bloemstengels van 30-60cm lang zijn weinig bebladerd en sterk vertakt waardoor er een flinke tros van witte bloempjes ontstaat, stengelblaadjes zijn zwak 3-5lobbig en diep gekarteld/getand.

Smal langwerpige bloemblaadjes zijn 6-9mm lang en aan de voet geelachtig en purper gestippeld in mei/juni.

Uit de Alpen, Pyreneeën, Karpaten, Balkan en Kaukasus. Is beschreven in 1596.

Er zijn 2 subspecies: Saxifraga rotundifolia subsp. chrysosplenifolia (Boiss.) D. A. Webb (vele goudkleurige bladeren, als Chrysosplenium), Saxifraga rotundifolia subsp. rotundifolia L.

Naam.

Rondbladerige steenbreek, Duits Sanikl, Engels round leaved Saxifraga. Rundblättriger Steinbrech, vanwege de gelijkenis met sanikel, (Sanicula europaea) ook Bergsanikel of Alpensanikel.

9. uit www.freenatureimages.eu

Saxifraga taygetea, Boiss. & Heldr. (Taygos of Taygetos gebergte in Z. Griekenland)

Bladeren staan in een rozet en zijn lang gesteeld, niervormig/rond en 5-15mm lang, 10-25mm breed, zwak gekarteld en donker groen wat gewimperd met meestal een purper gekleurde achterkant, bladsteel is 3-7 maal langer dan de bladschijf en behaard.

Opstaande bloemsteeltjes van 10-20cm zijn klierachtig behaard en vertakt, weinig of niet bebladerd.

Witte bloemblaadjes zijn purper gestippeld en elliptische, 7-9mm lang en 2.5mm breed, stomp en 3nervig in mei/juni. Wordt wel verward met Saxifraga tazetta.

Is beschreven in 1793.

Sectie Tridactylites.

uit Hortus Romanus.

= Saxifraga tridactylites, L. (drie vingerig) Bladen zijn wigvormig en 3-5 maal ingesneden, rijk groen en worden rood na het bloeien. Ze zijn dik bezet met korte haren die het een klammig gevoel geven bij aanraken, soms bezet met nectardruppels.

Stengels zijn veel vertakt en worden 5-7cm hoog.

Bloemen zijn eindstandig en elke bloem staat op een stengel, sneeuwwit in april tot juli.

Eenjarig.

Naam.

Kandelaartje, Engelse rue leaved saxifraga, whitlow grass; zeer aan de vinger die het geneest, nail wort, Duitse Handleinkraut, Dreifinger-Steinbrech of Fingernagleinkraut, Frans Saxifrage tridactyle, saxifrage à trois doigts.

10. uit J. Saint-Hilaire.

Saxifraga adscendens L. (opstijgend) een plant van 10-15cm hoog die bedekt is met klierachtige haren.

Opgaande stengels.

Basisbladeren in een rozet, 3-5lobbig.

Witte bloemen in een spaarzaam vertakte tros, juni-juli.

Uit Europa en Canada, N. Amerika.

Aufsteigender Steinbrech.

Sectie Nephrophyllum.

12. Uit O. Thome, www.BioLib.de.

Saxifraga granulata, L. (korrelig) groep ix.

Vlezige en lang gesteelde bladeren zijn niervormig en 1-2.5cm lang, 1-4cm breed, grof gekarteld tot zwak gekarteld/gelobd en wat klierachtig behaard.

Opgerichte tot opstaande bloemstengels zijn tot 40cm lang en weinig of niet bebladerd, klierachtig behaard en vertakt zodat een flinke tros van witte bloempjes wordt gevormd, stengelblaadjes nier tot eivormig en gelobd tot getand.

Langwerpige bloemblaadjes met wigvormige voet zijn 10-17mm lang en aan de top 3.5-5mm breed, 3nervig in mei/juni.

Na de bloei sterven de bladeren af.

Vormt in de wortelhals en in de oksels van de onderste bladeren kleine bolletjes.

Het is de knolsteenbreek uit Midden en N. Europa.

‘Grandiflora’ heeft grotere bloemen met bloemblaadjes van 17-20mm lang.

‘Plena’ is de gevulde, het Haarlems klokkenspel, Engelse double white meadow Saxifraga, fair maids of Engeland. Hier hebben de meeldraden dezelfde vorm aangenomen als de witte kroonblaadjes en is daarom dubbel, dit klokkenspel kan dan ook geen kiembaar zaad krijgen. Bloemen staan in trossen, wit, in mei en juni aan dunne bebladerde stengels. 20-30cm hoog.

Het klokkenspel draagt bolletjes in de oksels van de bladeren waaruit het gewasje zich verspreidt, het is de bol dragende (korrelige) steenbreek.

Dit is een plantje uit de vochtige weilanden. Het is een laagland saxifraga, de anderen groeien vaak in bergstreken.

2 subspecies: Saxifraga granulata subsp. graniticola D. A. Webb, (bewoner van korrelige grond) Saxifraga granulata subsp. granulata L.

Naam, etymologie.

(Dodonaeus) (a) ‘Dit eerste gewas (tweede is Chrysosplenium alterifolium) wordt van de nieuwe kruidbeschrijvers ook Saxifraga of steenbreek genoemd, dan om dat van bevernel en bevernaart te onderscheiden voegen ze er de toenaam alba, dat is witte, bij en zo is het in Brabant bij de gewone man bekend met de naam van witte steenbreeck, in Hoogduitsland Weisse Steinbrech, in Frankrijk saxifrage blanche’.

Saxifraga is afgeleid van het Latijnse saxum: een steen of rots, en frango: breken, naar de veronderstelde kracht in ziektes. Of omdat vele soorten in stenige gronden groeien in spleten die ze zelf met hun wortels geforceerd hebben. Plinius; ‘ quia saxa frangit’omdat het stenen breekt. Mogelijk was het niet de standplaats maar de wortelknolletjes van S. granulata, vergelijk de naam Haarlems klokkenspel, eventueel de kalkafscheiding van de bladeren.

Plinius XXII 30: “Calculos e corpere mire pellit frangitque, qua de causa potius quam quod in saxis nasceretur a nostris saxifragum appellatum crediderium”.

Apuleius 97: “Nascitur in locis saxosis”.

Isidorus XVII 9.42: “Saxifraga vocata, quod semen eius petras in vesica frangat atque comminuat”.

Het is de steenbreek, Duitse Steinbrech, Weisser Steinbrech bij Bock, Franse casse-pierre of herbe a la gravelle, breekt ook de nierstenen, en saxifraga, Engelse break-stone, rockfoil, white stonebreake.

Dodonaeus (b) ‘De eerste soort van dit gewas is van Lobel Saxifraga alba Chelidonites genoemd, misschien naar de gelijkenis die ze met Chelidonium minus of speenkruid heeft. Het groeit graag op droge krijtachtige, kleiachtige, zavelachtige, steenachtige en geheel dorre grond. En ze wordt gezaaid van de kleine korreltjes of zaadjes die veel op die van het speenkruid lijken die men aan haar wortels hangend vindt en zeer scherp en bitter zijn. Ze heet ook Saxifraga Romana.’

Franse saxifrage granulee, knoldragend steenbreek, knolsteenbreek, Fries stienbrekker, Knöllchen-Steinbrech, Körner- of Körnchen-Steinbrech, gebruikt tegen de stenen, knolsteenbreek. Ze werden gekweekt om praktische reden toen die vergeten was kwam pretty maids, verder in Engelse fair maids of France, first of may of white meadow saxifraga, Duits Neunkraft.

(c) Haarlems klokkenspel, een vorm met gevulde bloemen is in de omstreken van Haarlem te vinden. Te Wassenaar staan een groot aantal planten onder de beuken achter het prachtige Wassenaarse Gemeentehuis, vroeger het paleis der Prinsen van Wied en bekend als Huize “De Paauw”. Men beweert dat ze wel verwilderde exemplaren zullen zijn, ontsnapt uit de tuinen.

(d) Vele bloemrijke namen zijn er bekend als omdat je het wat roze getinte plantje hoe langer hoe liever in de perken ziet en het liever in ons oog wordt, vandaar de naam hoe langer hoe liever.

Gebruik.

Zo was het gebruik vroeger. (Dodonaeus) ‘De korreltjes of knobbelachtige zaadjes die omtrent de wortels van witte steenbreek gevonden worden en de bladeren en de wortels van hetzelfde kruid zijn warm en droog tot in de tweede graad. Men gebruikt deze zaadjes om de smarten van de blaas en van de nieren te verzoeten en weg te nemen en de stenen van de blaas of nieren te vermorzelen en te ontdoen, de plas te laten rijzen en gemakkelijk te laten voortkomen en bovendien de druppelplas te genezen. De wortels van witte steenbreek met zijn zaad in wijn gekookt en gedronken lost de plas, zuiveren en reinigen de nieren en blaas, maar zijn uitermate goed tegen alle gebreken en weedom van de lenden. Ze verwekken de maandstonden en jagen de nageboorte en dode vrucht uit het lijf.’

Bij zijn reizen door Oeland en Gothland te Zweden kwam Linnaeus het tegen en beschreef het als volgt “Het gekorld steenbreek werd door de boeren hallsknoppar genoemd, en dezelfde wortel, gedroogd, inwendig tegen het steken in de zijde gebruikt, het nut daarvan kan ik niet inzien.” Een kruid van de Maan.

13. Uit G. Oeder.

Saxifraga rivularis L (van de rivieren) opgaande min of meer behaarde stengels van 5-10cm.

Lang gesteelde bladeren zijn 3-7 lobbig, bovenste bladeren kort gesteeld en 3lobbig.

Bloemtrossen komen uit de oksels van de lagere bladeren, 1-5 witte bloemen, soms wat purper in juli-augustus.

Uit N. Boreale gebieden.

Bach-Steinbrech, bergsteenbreek.

Sectie Dactyloides (Muscaria).

14. uit J. Seboth.

Saxifraga tenella Wulf (zacht, teer) zodevormende, 5-10cm hoge plant. Dunne opgaande stengels.

Gele tot appelgroene bladeren glanzen, dun en tamelijk stijf.

Witte of geelwitte bloemen in een tros met weinig bloemen, juni, juli.

Uit de bergen van centraal Europa.

Zarter Steinbrech, yellowish leaved Saxifraga.

15. uit commons.wikipedia.org

Saxifraga aphylla Sterb. (zonder bladeren) is een meerjarige kruidachtige plant van 2-4cm hoog.

Groeit in zoden met bebladerde scheuten en bladloze bloeistengels.

Spatelvormige bladeren bezitten voor 3-5 tanden, blad bedekt met klierharen.

Licht gele bloemen staan meestal alleen in juli-augustus.

Groeit in midden Europa.

Blattlose Steinbrech, Stängelblattloser Steinbrech, Schmalkronblättriger Steinbrech.

16. uit J. Seboth.

Saxifraga muscoides, All. (mosachtig)

Vormt dichte kussentjes.

Bijna zittende blaadjes zijn lijn/lancetvormig en 5-7mm lang en 1-1.5mm breed, stomp en klierachtig gewimperd.

Opstaande bloemsteeltjes van 3-6cm lang zijn klierachtig behaard met 1-3 bloemen.

Roomwitte bloemblaadjes zijn omgekeerd eivormig en 3-4mm lang, 2-2.5mm breed en twee maal zo lang als de kelkblaadjes met afgeronde tot wat uitgerande top en 3nervig, eivormige kelkblaadjes zijn stomp en klierachtig gewimperd in mei/juni.

Uit de Alpen. Is beschreven in 1819.

Flachblatt-Steinbrech.

17. uit J. Seboth.

Saxifraga androsacea L. (Androsace-achtig) zodevormende plant van 3-7cm hoog met de basale bladeren in groepen en zittend.

Donkergroene bladeren glanzen, spatelvormig of ovaal met 3-5 tanden.

Kleine witte bloemen in trossen van 1-3, soms-5, stuks.

Uit midden en zuid Europa en W. Azië.

Mannsschild-Steinbrech.

Subsectie Ceratophyllae.

20. uit J. Saint-Hilaire.

Saxifraga geranioides, L. (Geranium-achtig)

Losse zodenvormende plant.

Niervormige bladeren zijn tot 13mm lang en tot 18mm breed, dik en diep 3-5delig met de voet die niet in de steel afloopt, donkergroen en wat klierachtig behaard, de slippen getand tot 2spletig, bladsteel is langer dan de schijf .

Stengeltjes zijn een 10cm lang en onderaan houtachtig met talrijke witte bloempjes, omgekeerd eivormige bloemblaadjes met wigvormige voet zijn twee maal langer dan de kelkbladeren en 1-1.5cm lang, aan de top 3-4mm breed en 3nervig, kelkblaadjes zijn lijn/lancetvormig en spits, langer dan de bloembodem in mei/juni.

Uit de Pyreneeën. Is beschreven in 1770.

21. uit www.old-print.com

Saxifraga pedemontana All. subsp. Pedatifida. (uit Piëmont)( Saxifraga pedatifida, Smith.) (aan de voet geveerd)

Losse zoden vormende plant is geheel klierachtig kort behaard.

Dikke bladeren zijn niervormig en 3delig, de voet wigvormig en loopt in een dunne, smalle steel uit, middenslip lancetvormig en gaafrandig tot 3tandig, zijslippen afstaand en 2-3spletig, bladsteel is ongeveer twee maal langer dan de bladschijf.

Opstaande bloemstengels van 20-30cm lang met flinke trosjes witte bloempjes

Bloemblaadjes zijn omgekeerd eivormig met wigvormige voet en 2.5 maal langer dan de kelkblaadjes, 3nervig, opstaande kelkblaadjes zijn langwerpig en langer dan de bloembodem in mei/juni.

Vaderland is onbekend, mogelijk Z. Frankrijk.

22. Uit Curtis botanical magazine, =Saxifraga maweana.

Saxifraga x wallacei Wallace. (gewonnen door George Wallace, chef tuinman van The Dean Cemetory te Edinburgh, Schotland) = kruising van maweana x camposii va.r leptophylla.

Losse zoden vormende plant.

Lang gesteelde bladeren zijn dik, niervormig met breed wigvormige voet en 1.5cm lang, ongeveer 2cm breed, 3delig en wat behaard, de middelste bladslip is vaak 3tandig, de zijslippen 2lobbig, bladsteel is ongeveer 1.5 maal zo lang als de bladschijf, de bovenste bladeren 5lobbig tot 5spletig.

Opgerichte bloemstengeltjes van 15-25cm lang zijn klierachtig behaard.

Kelkvormige bloemen zijn wit met omgekeerd eivormige bloemblaadjes van 13mm lang en aan de top 7mm breed, drie maal langer dan de lijnvormige kelkblaadjes in mei.

24. Uit Curtis botanical magazine.

Saxifraga trifurcata, Schrad. (in drieën vertakt)

Losse zoden vormende plant die niet behaard is, aan de voet houtachtig.

Niervormige bladeren zijn aan de voet kort wigvormig en in de steel uitlopend, donker groen en 1-1.5cm lang, 1.5-2cm breed, handvormig 3delig met lijnvormige, spitse slippen, de middelste slip 3spletig, de zijslippen naar buiten omgebogen en meestal 2spletig, bladsteel is 2-3 maal langer dan de bladschijf.

Opstijgende bloemstengels van 15-25cm lang met losse bloemtrosjes.

Witte bloemblaadjes zijn langwerpig, eivormig met wigvormige voet en 3 maal langer dan de kelkblaadjes, 9mm lang, ei/lancetvormige kelkblaadjes zijn spits en even lang als de bloembodem in mei/juni.

Uit de Pyreneeën en Spanje, Is beschreven in 1804.

Stag’s horn rockfoil.

25. uit www.saxifraga.org

Saxifraga pedemontana, All. (uit Piedmont) groep iv.

Losse zoden vormende plant is onderaan houtachtig.

Tamelijk stijve bladeren zijn omgekeerd eivormig met de breed wigvormige voet die in de steel uitloopt, handvormig ingesneden en klierachtig behaard, stompe slippen met 2-3spletige zijslippen, bladsteel is ongeveer even lang als de bladschijf.

Opstaande bloemsteeltjes van 10-15cm lang met 3-7 bloemen.

Witte bloemblaadjes zijn omgekeerd eivormig met wigvormige voet en 1cm lang, aan de top 3-4mm breed, lijnvormige kelkblaadjes zijn stomp en langer dan de bloembodem in mei/juni.

Uit Z.W. Alpen Is beschreven in 1824.

Subspecie cervicornis Engl. (hertshoornachtig) heeft korter gesteelde bladeren die breder zijn en minder sterk behaard, de voet niet in de steel uitlopend, diep 3spletig met smalle, spitse slippen, middelste bladslip lijnvormig, zijslippen ver uit elkaar staand en 2-4spletig. Hiertoe behoort;

‘Grandiflora’ met grotere bladeren en bloemen, bloemblaadjes van 1.6cm lang en aan de top 0.5cm breed.

Subsectie Gemmiferae.

27. uit G. Oeder.

Saxifraga hypnoides, L, (mosachtig)

Losse, zodenvormende plant met liggende bladloten, in de bladoksels bevinden zich de gesteelde bladknoppen die omgeven zijn door vliezig gerande blaadjes.

Lang gesteelde bladeren zijn smaragd/groen en diep 3delig met wijd uit elkaar staande slippen, behaard, lijnvormige bladslippen zijn spitspuntig, de middelste slip soms 3spletig, de buitenste soms 2-4spletig.

Opgerichte bloemstengeltjes van 1015cm lang met lijn/lancetvormige en meestal niet gedeelde blaadjes, 3-9 bloemen.

Bloemsteeltjes zijn klierachtig behaard, opgerichte bloemblaadjes zijn wit en omgekeerd eivormig, 2.5-3.5 maal langer dan de kelkblaadjes en meestal 3nervig, kelkblaadjes zijn langwerpig driehoekig en spitspuntig in mei/juni.

Mossteenbreek uit Z. W. Europa.

‘Angustifolia’ met smallere bladslippen.

‘Scariosa’ met lancetvormige bladslippen.

Naam.

Mossteenbreek of Turks gazon, Franse gazon turc en gazon mousse, Engelse mossy saxifraga en Dovedale moss, Eve’s cushion, Indian moss, queen’s cushion.

Subsectie Cespitosae.

31. uit www.rockgardendesign.net

Saxifraga x clibranii E.& I. (Saxifraga decipiens var Clibranii)(gewonnen door Mrs Lloyd Edwards, liefhebster te Llangollen, Engeland en in de handel gebracht door W. Clibran & Son, kwekers te Altrincham) = kruising tussen moschata x decipiens.

Zodenvormende planten die het meeste op decipiens lijken.

De 3spletige bladeren zijn wat behaard met lancetvormige en min of meer spitse slippen, zijslippen 2spletig, bladsteel is twee maal langer dan de bladschijf.

Bloemstengels 10-20cm lang en behaard, groen of purper met purper/rode bloemblaadjes die omgekeerd eivormig zijn en 8-10mm lang, 3-7mm breed, kelkblaadjes zijn korter dan de bloembodem in mei/juni.

Uit zaad krijg je talloze afwijkingen die variëren van roze tot donker purper/rode tinten.

‘Guildford’ met donker karmijn/rode bloemen. Gewonnen door S. Leonard, kweker te Guildford, Engeland.

‘Teppichkonigin’ van 5cm hoog met roze bloemen. Gewonnen door G. Arends, kweker te Ronsdorf, Duitsland.

Uit C. Loddiges.

Saxifraga cespitosa subsp. decipiens Engl (bedrieglijk of verrassend) (Saxifraga decipiens, Ehrh. )

Zodenvormende plant.

Lang gesteelde blaadjes zijn omgekeerd eivormig met wigvormige voet en 3spletig, klierachtig lang behaard, slippen min of meer spits en de zijslippen vaak 2spletig, bladsteel is langer dan de bladschijf.

Bloemstengels van 15-30cm lang met 3delige blaadjes en trosjes van witte bloempjes waarvan de bloemblaadjes 3-4maal langer zijn dan de langwerpige kelkblaadjes in mei/juni.

Uit Scandinavië en N. midden Europa.

32. uit G. Oeder.

Saxifraga cespitosa L. (opeen gehoopt, zodenvormend)

Zodenvormende plant.

Wigvormige blaadjes zijn 3lobbig en klierachtig, kort behaard met stompe slippen.

Bloemstengeltjes 5-10cm lang en donker purper met 2-8 bloemen.

Witte bloemblaadjes zijn eivormig en ca. 2.5 maal langer dan de kelkblaadjes, 3-4mm lang en 2mm breed, eivormige kelkblaadjes zijn stomp en meestal purper gekleurd in mei/juni.

Uit N. Europa, Alpen en Siberië.

Tufted saxifraga. Rasen-Steinbrech.

Subsectie Exaratae.

33. Uit J. Saint-Hilaire.

Saxifraga exarata, Vill. (met diepe groeven) groep iv .

Losse kussens vormende plant.

Donker groene bladeren zijn spatelvormig met de voet in een brede steel uitlopend, 3-5spletig en klierachtig behaard, korte, lijnvormige tot eivormige, stompe slippen met uitpuilende nerven

Bloemstengeltjes van 5-10cm lang met 3-9 roomwitte bloempjes met omgekeerd eivormige bloemblaadjes die 1.5-2 maal langer zijn dan de kelkblaadjes en 3-6mm lang zijn en 2.5mm breed, langwerpige kelkblaadjes zijn even lang als de bloembodem in mei/juni.

Uit de Alpen, Pyreneeën en Kaukasus. Is beschreven in 1800.

‘Maculata’ verschilt doordat de bloemblaadjes aan de voet purper gevlekt zijn.

Furrowed saxifraga. Furchen-Steinbrech.

Subsectie Moschatae.

36. Uit J. Sturm.

Saxifraga moschata, Wulf. (muskusachtig) groep iv.

Kussens vormende plant.

Vlezige bladeren zijn smal spatelvormig en de voet geleidelijk aan in een lange en brede steel uitlopend, 3spletig en helder groen, aan de voet wat klierachtig behaard met smal lancetvormig, stompe slippen, de onderste bladeren meestal lijnvormig.

Opstaande bloemstengeltjes zijn 8-15cm lang met 2-9bloemen.

Geelachtige bloemblaadjes zijn hoogstens 1.5 maal zo lang als de kelkblaadjes en 3nervig, langwerpige kelkblaadjes zijn stomp in mei/juni.

Uit de Pyreneese, Jura, Alpen en Karpaten.

‘Atropurpurea’ heeft donker purperen bloempjes.

‘Crocea’ met oranjekleurige bloempjes.

Mukussteenbreek, Moschus-Steinbrech.

Uit www.imagines-plantarum.de

Saxifraga x arendsii Engl. is gewonnen door de Duitse kweker Arends uit Ronsdorff, = kruisingen tussen moschata en decipiens en hausknechtii.

Dit zijn kussenvormende rozetjes, met lang gesteelde bladeren die 3spletig en weinig of niet behaard zijn, slippen ei/lancetvormig en spits, zijslippen 2=3spletig, bladsteen ongeveer 1.5 maal langer dan de bladschijf. Opstaande bloemstengels van 10-20cm lang zijn behaard en meestal purper gekleurd met 5-9 en soms meer grote bloemen in verschillende kleuren van purper/roze tot wit, omgekeerd eivormige bloemblaadjes zijn 8-10mm lang en 6-8mm breed, eivormig/driehoekige kelkblaadjes zijn langer dan de bloembodem in mei/juni. Uit zaad krijg je talloze afwijkingen in kleur.

‘Alba’ bloeit wit, Rosea’ is roze.

‘Blutenteppich’ van 10-15cm met karmijn/roze bloemen.

‘Purpurmantel’ van 15-20cm met purper/roze bloemen.

‘Rosakonigin’ van 15-20cm met helder roze bloemen die later komen dan de anderen.

‘Rosea superba’ van 15-25cm met grote karmijn/roze bloemen.

‘Schneeteppich’ van 20-25cm met sneeuwwitte bloemen.

‘Splendens’ van 15-25cm met grote donker purper/roze bloemen.

‘Schone von Ronsdorf’ van 15cm met vele karmijn/purperen bloemen. Deze 8 zijn gewonnen door Arends.

‘P.W. Hosier’ van 10-20cm met vrij grote purper/roze bloemen. Gewonnen door R.W. Hosier, kweker te Langley, Engeland.

‘Crimson King’ van 15cm is een van de donkerste met donker karmijn/rode bloemen. Gewonnen door Bakers Ltd., kwekers te Codsall, Engeland.

‘Red Admiral’ van 15cm met helder karmozijn/rode bloemen. Gewonnen door Barr & Sons, kwekers te Londen.

Ze houden van zon .

De donkerrode ‘Triumph’ is de bekendste.

Sectie Boraphila, (Spathularia, Micranthes).

44. uit M. Winkler.

Saxifraga nivalis, L. (sneeuwwit) (=Micranthes nivalis)

Bladeren staan in losse rozetten en zijn stijf, opgericht en eivormig rond met wigvormige voet die in een brede steel uitloopt, gekarteld tot grof gezaagd en donkergroen met roodachtige achterkant.

Opstaande bloemsteel van 10-15cm hoog is kort behaard en bezet met korte, dichte trosjes van witte bloempjes met omgekeerd eivormige bloemblaadjes van 2.5-3.5mm lang die 3nervig zijn in juni/juli.

Uit N. Europa en N. Amerika.

Sengreen: altijdgroen, snowy saxifraga of white mountain saxifraga, Schnee-Steinbrech.

Sectie Diptera.

48. uit alst.nihil.de, hybride.

Saxifraga cortusifolia, S. & Z. (met blad als Cortusa)

Wortelstandige bladeren zijn lang gesteeld en dik, rond/niervormig met hartvormige voet en 2-8cm lang, 3-11mm breed, gelobd en meestal niet behaard, vaak met een purperen achterkant.

Opstaande bloemstengels van 20-40cm lang met weinig of geen bladeren, vertakt met een grote tros van witte bloempjes.

Bloemblaadjes zijn ongelijk van grootte, de 2 onderste hangend en lijn/lancetvormig, 1-2cm lang en 1.5-2mm breed, de drie bovenste elliptisch en veel kleiner in september/oktober.

Zeer beschutte plaats.

Uit Mandsjoerije, N. Japen en Korea. Is beschreven in 1883.

Uit Curtis botanical magazine.

Saxifraga fortunei Hook. f. var. fortunei (Var fortunei (Robert Fortune, Engelse plantenverzamelaar, 1812-1880) is veel beter winterhard, bladeren van 4-7cm lang en 6-10cm breed, 7lobbig en ingesneden/gezaagd. Het onderste bloemblad is wigvormig en tot 2.5cm lang, gezaagd, de rest is veel kleiner, lancetvormig en 5-10mm lang en tot 3mm breed.

50. =Saxifraga stolonifera ‘Tricolor’ uit L. van Houtte en uit E. Step.

Saxifraga stolonifera, Meerb. (uitspruitsels vormend) het moederplantje, heeft lange en slappe uitlopers waarop het einde jonge baby’tjes zich ontwikkelen.

De hartvormige bladeren zijn van onderen rood bespikkeld, van boven donkergroen en met zilverachtige aderen doordrenkt en staan in een los rozetje.

Los vertakte tros met fijne, witte tot roze/witte bloempjes in mei/juni.

Wordt veel geplant in manden en potten waar het vele slingerende ranken maakt waaruit nieuwe plantjes in menigte ontspruiten, de moeder van duizend kinderen.

In 1771 werd deze vorm ingevoerd uit China en wordt meestal als kamerplant gebruikt, 20cm hoog .

‘Tricolor’ heeft drie kleuren, een brede witte rand omgeeft onregelmatig wit en rode vlekken. Een mooie potplant die wat meer warmte vraagt dan de soort.

Is gemakkelijk te vermeerderen door de vele uitlopers te scheuren.

Naam, etymologie.

Moederplant, moeder van duizend kinderen, Engels mother of thousands, old mans beard, saxifrage.

Duits Judenbart, Engels wandering Jew, Aaron’s beard, old man’s beard creeping sailor of strawberry geranium.

Onze rankende steenbreek, Duits Steinbrech, Frans saxifraga sarmenteuse, Italiaans sassifraga, Spaans, Portugees saxifraga, Boheems lomikamen, Pools lamikamien.

Een zinnebeeld van de H. Maria omdat Maria het voorrecht heeft om versteende harten te breken.

Sectie Hirculus.

54. Uit J. Sturm.

Saxifraga hirculus, L. (bok) groep v.

Zodenvormende plant voor veenachtige grond op moerassige plaatsen.

Stengels liggend tot opstijgend.

Lang gesteelde bladeren zijn lijn/lancetvormig en 1-3cxm lang, 3-5mm breed en stomp, 3-5nervig en donker groen, aan de voet bruinachtig behaard.

Opstaande bloemsteeltjes van 10-20cm lang zijn bovenaan bruinachtig behaard met 1-4 bloemen, stengelblaadjes zijn lijnvormig.

Langwerpige bloemblaadjes zijn 10-12mm lang en 3-4mm breed, goud/geel en aan de voet oranje gestippeld, kelkblaadjes bruin gewimperd in juli/augustus.

Werd omstreeks 1600 ontdekt door J. Dortman uit Groningen die het plantje opstuurde naar Clusius waar het de naam kreeg van Hirculus Frisicus Dortmanni. Uit midden en N. Europa, Azië en N. Amerika.

Saxifraga hirculus L forma vulgaris Engl. (vulgair of gewoon) heeft 20-30cm lange stengels en wat grotere bloemen.

Naam.

Bokjessteenbreek, een verwijzing naar de bokkige geur van de plant, Franse saxifrage a oeil de bouc. Engelse yellow marsh saxifraga. Moor-Steinbrech.

56 . Uit J. Seboth.

Saxifraga aspera DC. (ruw) Is min of meer zodenvormend, 8-10cm hoog.

Stijve vrijwel leerachtige bladeren zijn grijsgroen en glanzend, lijn/lancetvormig.

Trosvormige bloeiwijze met geelwitte bloemen en oranje vlekken.

Uit Azië en Alaska.

Ruwe steenbreek, Rauer Steinbrech.

56 . Uit J. Seboth.

Saxifraga bryoides L (Brion of mosachtig) is een meerjarige kruidachtige plant die in dichte vlakke kogelvormige groepen groeit.

Bladeren zijn lancetvormig en tot 6mm lang en zijn duidelijk naar binnen gebogen, stekelige punt en bewimperde rand.

Bloemstelen van 10cm hoog met witte bloemen en oranje gele stippels in juli-augustus.

Uit de Alpen, Pyreneeën en Balkan.

Gele mossteenbreek, Moosartiger Steinbrech, Moos-Steinbrech.

57. Uit J. Sturm.

Saxifraga stellaris L.(stervormig) is een kruidachtige meerjarige met een basale rozet van ovale harige bladeren van 5-10cm lang.

Kleine bloemen staan in een groep aan een donker gekleurde stengel van 15-30cm groot, elke bloem is 10-15mm diameter met 5 witte bloembladeren een ring van gele stuifmeeldraden.

Komt uit centraal en noord Europa. Saxifraga stellaris subsp. prolifera, Temesy, (spruiten of kronen dragend) Brut-Stern-Steinbrech, Saxifraga stellaris subsp. robusta, Temesy (robuust) (subsp. alpigena) Gewöhnlicher Stern-Steinbrech.

Stern-Steinbrech, Sternblütiger Steinbrech, Engelse starry Saxifrage.

59. Uit J. Sturm, www.BioLib.de.

Saxifraga aizoides, L (azoonachtig; altijd levend-achtig) Losse zoden vormende plant met bladeren meestal in rozetten

Bladeren zijn dik, lijnvormig/langwerpig en 0.5-3cm lang en 1-5mm breed, spitspuntig en donker groen, aan de voet meestal gewimperd.

Bloemstengels 15-20cm lang, opstaand en vertakt, bebladerd.

Licht gele bloempjes met oranjerode gestippeld staan met 5-10 bijeen in een pluim, bloemblaadjes smal langwerpig met 1 nerf, driehoekig/eivormige kelkblaadjes zijn stomp met 3 nerven in juni/juli.

Uit N. Europa, Alpen, Pyreneeën en W. Karpaten, N. Amerika is in 1731 beschreven.

‘Aurantia’ verschilt door de oranje/gele en donkerder gestippelde bloemen.

‘Atrorubens’ met ver uit elkaar staande wimpers langs de bladrand en donker purperen bloempjes.

Var autumnalis Engl. heeft spitse bladeren die langs de gehele rand gewimperd zijn, licht gele en oranje gestippelde bloempjes. Hiertoe behoort;

‘Crocea’ met oranje/gele en aan de voet purper gevlekte bloemen.

‘Purpurea’ verschilt door de purper/roze bloempjes.

Small yellow flowered mountain saxifraga.

Naam.

Gele bergsteenbreek, Duits Fetthennen-Steinbrech, Bach-Steinbrech, Quell-Steinbrech, soms als Bewimperter Steinbrech, in Oostenrijk ook Gamswurz omdat het door ganzen gegeten wordt, soms ook Warzekraut, tegen wratten..

Engelse sengreen of yellow mountain saxifraga.

61. uit Curtis botanical magagazine.

Saxifraga brunoniana, Wall. (Robert Brown, Latijn Bruno, Engelse botanicus 1773-1858)

Losse zoden vormende plant met lange, bloedrode uitlopers.

Bladeren zijn tamelijk stijf en lijn/lancetvormig, 1-1.5cm lang en 1-2mm breed, spits en gewimperd, helder groen.

Opstaande stengels zijn 8-12cxm lang en bovenaan wat klierachtig behaard met 1-4 bloemen

Gele bloemblaadjes zijn omgekeerd eivormig en 6-8.5mm lang, 2-3mm breed en stomp, 3nervig in juni/augustus.

Uit midden Azië. Is beschreven in 1907.

Var. majuscula Engler,( tegenovergesteld van minuscuul) verschilt door de grotere bladeren en grotere bloemtrosjes met 3-9 bloemen.

62. uit Curtis botanical magazine.

Saxifraga flagellaris Willd. (roedevormig) enkelvoudige stengels zijn opgaand en bladerig, 3-10cm.

Basale bladeren staan in een dichte rozet waaruit lange draadvormige uitlopers komen die eindigen in kleine plantjes met worteltjes, klierharen aan de rand.

1 bloem per stengel en zelden 2 met goudgele bloembladen.

De hele plant is min of meer rood.

Groeit op vochtige plaatsen in arctische gebieden en noordelijk Rocky mountains.

Whiplash saxifrage, spider plant.

Sectie Robertsonia.

63. uit J. Saint-Hilaire.

Saxifraga cuneifolia, L. (wigvormig blad)

Zodenvormende plant met bladeren in losse rozetten.

Stijve en glanzend groene bladeren zijn omgekeerd eivormig en 0.5-1.5cm lang, 6-15mm breed met wigvormige voet, zwak gekarteld/gezaagd en glad.

Bloemstengels van 10-20cm lang zijn klierachtig behaard met kleine trosjes van witte bloempjes, bloemblaadjes met geelachtige voet in mei/juni

Uit de Alpen, Pyreneeën en Karpaten, Is beschreven in 1768.

Var. capillipes Rchb. met bijna gaafrandige bladeren met meer en grotere bloemen en bladeren, bloemblaadjes met 2-3 gele vlekken aan de voet.

Var. subintegra Ser.,verschilt door kleinere en bijna gaafrandige bladeren.

Wedge leaved saxifraga, Duits Keilblättriger Steinbrech, Keilblatt-Steinbrech.

64. =Saxifraga umbrosa, L (schaduw minnend)

Bladeren staan in een losse rozet en zijn leerachtig, ei/wigvormig, 2-5cm lang met de voet breed in de steel uitlopend, gekarteld en meestal niet behaard, bladsteel is ongeveer even lang als de bladschijf.

Opstaande bloemstengels van 20-30cm lang met flinke trossen van witte bloempjes.

Bloemblaadjes zijn eivormig en 4mm lang, de voet wat geelachtig met purperen stippels en 3nervig in mei/juni.

Uit de Pyreneeën.

Var. primuloides hort. (Primula-achtig)_(var. serratifolia) (gezaagde bladeren) uit Ierland verschilt door de niet gezaagde en niet gevlekte bloempjes.

’Variegata’ heeft geelachtig gevlekte bladeren.

Naam, etymologie.

(a) De naam schildersverdriet stamt van het Franse le desespoir des peintres, dit omdat het bloempje zo moeilijk te schilderen was. Symbool van frivoliteit.

(b) (201A) Menistenzusjes, zo genoemd naar de Menisten of doopsgezinden die zich onderscheidden door opvallende eenvoudige kleding. Ze droegen japonnen die zedig van kleur en vorm waren met een patroon van deze kleine bonte bloemen. De naam mennist is afkomstig van Menno Simons. Porceleinbloempje, hoe langer hoe liever, Engelse king’s feather, leaf of St. Patrick, St. Patrick’s cabbage London pride, mignonette of the French, nancy pretty, none so pretty, Franse desepoire des peintres, mignonnette of amourette, Duitse Porzellanblumchen, zie volgende.

65. uit www.bethchatto.co.uk

Saxifraga x geum, L. (Geum)

Bladeren staan in losse rozetten en zijn lang gesteeld en rond tot niervormig met wat hartvormige voet, 2-5cm lang en 1.5-4cm breed, stomp en wat behaard, bladsteel is 2-4 maal langer dan de bladschijf en lang behaard.

Opstaande bloemstengels van 20-30cm lang zijn roodachtig en wat klierachtig behaard, eindigen in een dichte tros van lange gesteelde witte bloempjes met elliptische bloemblaadjes van 4-5.5mm lang en 2mm breed met geelachtige voet in mei/juni.

Uit Ierland en de Pyreneeën.

‘Crenata’ verschilt door de forsere groeiwijze en meer niervormige/ronde en minder sterk behaarde bladeren.

‘Maculata’ heeft witte bloemen die rood en wit gestippeld zijn.

Meerjarig.

Het is een mooi randplantje dat met weinig zon tevreden is.

Stelt geen eisen aan grond of standplaats.

Naam, etymologie.

(187A) (a) Porseleinbloempje, Duits, Porzellanblumchen, naar de gelijkenis met Portulaca, zie daar.

(b) Groeiplaats, Schatten-Steinbrech.

(c) Het is de London pride en werd in het begin van de 18^de eeuw door de Fa London & Wise, Royal Garderners in Engeland in cultuur gebracht waar de naam nog aan herinnert en heeft dus niets met de stad te maken.

(d) Verder none so pretty, little and pretty, pretty Betty, bird’s eye, pheasant’s feather, kiss me love, kiss me quick, Haagse juffers en bruidspijpjes.

(e) Queen Anne’s needlework, wat aan het plantje werd gegeven tijdens of kort na de dood van de regering van deze koningin, die na de dood van Willem III (die met haar zuster getrouwd was) de troon beklom en in 1714 over leed. Zo genoemd omdat de bloempjes zulke fijne dingetjes zijn dat ze meer aan hand- en kantwerk doen denken dan aan natuurkinderen.

(f) Leaf of Patrick, St. Patricks cabbage, het wordt gevonden op de bergen van Ierland, het land van St. Patrick.

(g) Hoe langer hoe liever en Jehova bloempje. Dit laatste vooral voor Saxifraga punctata, de gestippelde steenbreek. Die is aan God gewijd omdat sommigen op de rood gestippelde bloembladen de naam van Jehova ontdekt menen te hebben met Hebreeuwse letters.

(h) Franse amourette en mignonnette en de desespoir des peintres, ons schildersverdriet omdat ze zo moeilijk op het doek laat brengen.

65. Uit L. Watson.

=Saxifraga x hirsuta, L. (ruw behaard)

Lijkt veel op geum maar de bladeren zijn eivormig met meestal afgeronde voet, tot 5cm lang, stomp en gekarteld met wat behaarde achterkant, witte bloemen zijn meestal gevlekt in mei/juni

Uit Oostenrijk.

Naam.

Jehovabloempje, hairy saxifraga. Rauhaar-Steinbrech.

Uit davesgarden.com

Saxifraga x urbium AGM. (van de stad) is een kruising tussen Saxifraga umbrosa en Saxifraga hirsuta.

Zodenvormende plantjes met korte uitlopers en vrij grote rozetten.

Het dikke blad is gekarteld.

De witte bloemen met rode stipjes staan in pluimen.

Groeit het liefst in de schaduw.

Mooi randplantje. ‘Aureopunctata’.

London pride.

Sectie Euaizoonia (chondrosea)

66. uit Curtis botanical magazine.

Saxifraga longifolia, Lap. (lange bladeren)

Bladeren staan in een 10-15cm grote rozet en zijn lijn/tongvormig, 5-10cm lang en aan de top 3-5mm, breed en stijf, spits en gaafrandig tot zwak gekarteld, blauw/groen en aan de voet gewimperd, de randen met vele kalk afscheidende groefjes.

Opstaande bloemstengel is 40-70cm hoog en klierachtig behaard, van onderaf aan vertakt waardoor een zeer grote tros van talloze witte bloempjes ontstaat, lijnvormige stengelblaadjes zijn 1-2.5cm lang en 1-2mm breed, klierachtig behaard.

Omgekeerd eivormige bloemblaadjes zijn 0.5cm lang en 2-3mm breed, 3nervig en zelden purper gestippeld, eivormige kelkblaadjes zijn stomp en klierachtig gewimperd in mei/juni.

Een mooie zilveren saxifraga met zeer grote rozetten maar die in tegenstelling met andere uit deze groep geen bijrozetten maakt. Na de bloei sterft de plant af na eerst rijkelijk zaden te hebben voortgebracht.

Uit de Pyreneeën.

Langbladige steenbreek, Long leaved saxifraga, Pyrenean saxifraga.

67. uit commons.wikimedia.org

Saxifraga lingulata, Bell. (tongvormig)

Bladeren staan in een groot rozet en zijn lijn/spatelvormig, 3-10cm lang en aan de top 2.5-4mm breed, spits en blauw/groen, aan de voet wat gewimperd, de randen met veel kalk afscheidende groefjes.

Opgerichte bloemstengel is 30-60cm lang en bebladerd, in de bovenste helft vertakt waardoor er een grote tros van witte bloempjes gevormd wordt, stengelblaadjes zijn 8-15mm lang en 1.5-3mm breed, zwak gekarteld.

Omgekeerd eivormige bloemblaadjes zijn 3-4mm lang en 2mm breed, 3nervig en aan de voet purper gestippeld, eivormige kelkblaadjes zijn stomp in mei/juni.

Uit de zee Alpen en Apennijnen. Is beschreven in 1821.

Var. australis ,(in het zuiden voorkomend) Italië, heeft lijn/wigvormige bladeren van 2.5-4cm lang en aan de top 4-8mm breed, zeer zwak gekarteld, bloemstengel van 10-25cm lang. Hiertoe behoort;

‘Macrophylla’ met 4-8cm lange bladeren die aan de top 5-9mm breed zijn, bloemstengel van 25-40cm lang.

Uit Curtis botanical magazine.

Saxifraga callosa subsp. catalaunica (hard, taai) (Var. catalaunica, Spanje (uit Catalonië)heeft omgekeerd eivormige bladeren die stomp zijn, bloeiwijze en bloeisteeltjes zijn klierachtig behaard.

Uit www.kevockgarden.co.uk

Saxifraga lantoscana Boiss. & Reut.(Var lantoscana) Saint Maryin de Lantos-que, dorp in de zee Alpen) heeft wig/spatelvormige bladeren van 2-4cm lang en aan de top 5-7mm breed, stomp.

Great strap leaved saxifraga.

69. Uit www.biolib.de

=Saxifraga cochlearis, Reichb. (schaal/lepelachtig)

Dichte zoden vormende plant met kleine, zilverachtige rozetjes.

Lepelvormige bladeren zijn 1.5-2.5cm lang en in de onderste helft ruim 1mm breed, in de bovenste helft 3-5mm breed, gekield en stomp, aan de voet gewimperd, de randen met talrijke kalk afscheidende groefjes.

Opgerichte bloemstengel van 30-45cm lang is donker purper en onderaan klierachtig behaard en ongeveer van het midden af vertakt, stengelblaadjes zijn spatelvormig en 5-7mm lang, stomp en grof gekarteld.

Grote tros van witte bloempjes met omgekeerd eivormige bloemblaadjes van 0.5-1cm lang die aan de voet purper gestippeld zijn en 3nervig in juni.

Uit de zee Alpen. Is beschreven in 1883.

70. uit J. Seboth.

Saxifraga crustata, Vest. (korst vormend)

Vormt dichte zoden.

Bladeren staan in een rozet en zijn 1.5-4cm lang, aan de top 3-4mm breed, gekield en stomp, aan de voet gewimperd, de randen met vele kalk afscheidende groefjes.

Opgerichte bloemstengel van 20-40cm lang is klierachtig behaard en ongeveer van het midden af aan vertakt, stengelblaadjes zijn lijn/lancetvormig en 10-13mm lang, 1-1.5mm breed, wat gezaagd en aan de voet klierachtig.

Flinke tros van talrijke roomwitte bloempjes met omgekeerd eivormige bloemblaadjes van 0.5cm lang, 3nervig en aan de voet soms purper gestippeld, omgekeerd eivormige kelkblaadjes zijn stomp en niet behaard tot klierachtig behaard met vliezige rand in mei/juni.

Uit de Z.O. Alpen. Is beschreven in 1800.

Crusted leaved saxifraga. Krusten-Steinbrech.

71.

Saxifraga hostii, Tausch. (Nicolaus Thomas Host 1761-1834. Fin van geboorte en lijfarts van keizer Frans I van Oostenrijk. Schrijver van een flora van Oostenrijk/Hongarije) groep ii.

Zodenvormende plant.

Bladeren staan in een rozet, opgericht en tongvormig met afgeronde top en 2-3.5cm lang, 3-5mm breed, aan de voet gewimperd, de rand met veel kalk afscheidende groefjes.

Opstaande bloemstengel is 25-30cm lang en klierachtig behaard, bovenaan vertakt met een tros van talrijke witte bloempjes.

Eivormige bloemblaadjes zijn 4-8mm lang en 2-4mm breed, 3nervig en aan de voet wat purper gestippeld, kelkblaadjes 3hoekig/eivormig en stomp, vliezig gerand en wat gewimperd in mei/juni.

Uit de Alpen.

Var. altissima (zeer hoog) heeft breed tongvormige bladeren die spits en 5-10cm lang zijn, 7-9mm breed, bloemstengel is 40-60cm hoog.

Var. rhaetica (volk in Rhaetie bij Zillerdal en Italië) verschilt door de smal tongvormige bladeren met spitse top.

Host-Steinbrech.

73. Uit J. Sturm, www.BioLib.de.

Saxifraga aizoon, Jacq. (altijd levend) uit groep.

Vormt dichte zoden met bladeren in rozetten, die dik en lijn/spatelvormig zijn met een rechte of naar binnen gebogen top, 2-4cm lang en aan de top 4-6mm breed, stomp en gezaagd, aan de voet wat gewimperd, de randen met kalk afscheidende groefjes.

Opstaande bloemstengel van 20cm lang die meestal wat klierachtig behaard is en bovenaan vertakt.

Roomwitte en iets purper/roze gestippelde bloempjes met 3nervige bloemblaadjes in mei/juni

Uit de Alpen, Pyreneeën en Karpaten ii. Is beschreven in 1731.

Uit www.biopix.nl

Saxifraga x zimmeteri, Kern. (Alb. Zimmeter, Oostenrijkse botanicus, 1848-1897) = kruising van aizoon x cuneifolia, groep ii.

Bladeren staan in een losse rozet en zijn langwerpig/spatelvormig en 8-18mm lang, 5-8mm breed, vlak en stomp, gekarteld/gezaagd en aan de voet gewimperd, de smal kraakbeenachtige rand met 1 kalk afscheidend groefje.

Opgerichte bloemstengels van 10-25cm lang zijn wat klierachtig behaard en bovenaan vertakt met flinke trosjes van witte bloemen.

Omgekeerd eivormige bloemblaadjes zijn 3-5mm lang en 1-2mm breed, stomp en 3nervig in mei/juni .

Uit www.aspeco.net

Saxifraga x pectinata Schott. (kamvormig) = kruising van aizoon x crustata. (=Luetkea pectinata)

Lijn/spatelvormige bladeren zijn min of meer spits en gezaagd, aan de voet gewimperd, de randen met fijne kalkgroefjes.

Klierachtig behaarde bloemstengel is bovenaan vertakt.

Elliptische bloemblaadjes zijn wit en purper gestippeld, eivormige/driehoekige kelkblaadjes zijn stomp in mei/juni, verschilt van crustata door de gezaagde bladeren en van aizoon door de veel smallere en sterker kalk afscheidende bladeren.

Scalloped leaved saxifrage.

75. uit www.missouribotanicalgarden.org

Saxifraga paniculata subsp. cartilaginea, Willd (kraakbeenachtig)

Bladeren staan in een rozet en zijn wig/spatelvormig, 1-1.5cm lang en 4-6mm breed, spits met kraakbeenachtige rand.

Bloemstengel is 10-25cm lang niet tot wat klierachtig behaard en bovenaan flink vertakt.

Witte bloemblaadjes zijn ongeveer drie maal zo lang als de kelkblaadjes in mei/juni.

Uit de Kaukasus.

‘Minor’ verschilt door de 1-1.5cm lange en 3-5mm brede blaadjes met een bloemstengel van 6-10cm lang.

Uit F. Oltmanns.

Saxifraga paniculata Mill..( tros of pluim dragend) (Saxifraga x wildiana) (H.C. Andrews, Engelse uitgever en plantenliefhebber in het begin van de 19^de eeuw) = kruising tussen aizoon x hirsuta en lijkt het meest op hirsuta.

Blauwgroene bladeren staan in een rozet en zijn langwerpig/spatelvormig, 2-4cm lang en 8-11mm breed, vlak en stomp, wat behaard, de smal kraakbeenachtige rand gekarteld/gezaagd.

Opstaande bloemstengels tot 20cm lang zijn klierachtig behaard en van het midden af aan vertakt met flinke trossen van witte bloempjes.

Langwerpig/elliptische bloemblaadjes zijn 4mm lang en 1-1.5mm breed, stomp en purper gestippeld in mei/juni.

Trossteenbreek, white Mountain saxifrage, Rispen-Steinbrech, Trauben-Steinbrech of Immergrüner Steinbrech.

Uit www.sempervivumgarten.de

Saxifraga paniculata var. sturmiana Schott. (var sturmiana) (J. Sturm, Duitse botanicus, begin 19^de eeuw) heeft spatelvormige bladeren van 9-14mm lang die aan de top 2.5-4.5 cm breed zijn, gezaagd met spitspuntige tanden, bloemstengel 5-15cm lang, de randen met sterk kalk afscheidende groefjes.

Margined pyramidal saxifraga, Aizoon saxifraga, Engelse sengreen, Immergrüner Steinbrech.

Uit www.saxifraga.org

Saxifraga kolenatiana Regel (var. kolenatiana) (Fr. A Kolenat, Boheemse botanicus, 1813-1864) verschilt door de roze bloempjes.

(=76. uit G. Oeder. De eerste is ‘Pyramidalis’ uit L. Van Houtte.

Saxifraga cotyledon, L. (een kleine holte of kopje)

Heeft grote, losse bladrozetten, leerachtig, elliptisch/spatelvormig en 4-8cm lang, 6-18mm breed, vlak en aan de voet wat gewimperd, de randen fijn getand met vele kalk afscheidende groefjes, aan de top kraakbeenachtig.

Opstaande bloemstengel van 30-60cm hoog is klierachtig rood behaard en meestal van het midden af of iets lager vertakt en vormt een zeer grote tros met korte zijtakjes van tamelijk geurende witte bloempjes.

Bloemblaadjes zijn omgekeerd eivormig met wigvormige voet en 0.5-1cm lang, aan de top 2-4mm breed, stomp en 3-5nervig, aan de voet gewimperd en soms bloedrood gestippeld in mei/juni.

Groeit in noordelijke gebieden en komt zelfs voor op IJsland Alpen en Pyreneeën, N. Europa. Is beschreven in 1596.

‘Purpurata’ waarvan de bloemblaadjes purper/rood generfd en gevlekte zijn.

‘Pyramidalis’ verschilt door de iets langere en lijn/tongvormige bladeren, verder is de bloemstengel van onderen af aan vertakt zodat een lange piramidale tros verkregen wordt. Wordt ook wel eens als kamerplant gekweekt. Na de bloei sterft de plant maar er zijn al vele kleine rozetjes gevormd.

‘Gaudinnii’ (Jean Francois Aime Philippe Gaudin, Zwitserse preker en botanicus, 1766-1833) heeft een bloemstengel van 20-30cm lang met omgekeerd eivormige bloemblaadjes van 7mm lang en 33mm breed, verschilt van aizoon doordat de bloemstengel vrijwel van onderen af vertakt is en van Cotyledon door de veel smallere bladeren.

‘Timbalii’ (Timbal, Franse botanicus uit de 19^de eeuw) met een bloemstengel van 20-30cm lang en vanonder af aan vertakt met omgekeerd eivormige bloemblaadjes met wigvormige voet, verschilt van cotyledon var pyramidalis door smallere en sterker gezaagde bladeren en van aizoon door de bredere bladeren.

Naam.

Engelse pyramidal saxifraga en in Noorwegen berg kongen of bergkoning, Duits Frauennabel of Gansezunge. Pracht-Steinbrech.

Saxifraga x superba R. & C. (prachtig) = kruising van cotyledon x longifolia en lijkt het meest op Cotyledon waarin ze verschilt door de langere en meer tongvormige bladeren van 8cm lang en aan de top 12-15mm breed, verder door de grotere bloemblaadjes in mei/juni.

‘Imperialis’ staat tussen beide ouders in met bloemstengels van 20-40cm lang die van onderen af aan vertakt is.

77. Uit J. Jacquin.

Saxifraga mutata, L. (verandert)

Losse rozetten vormende plant.

Tong/spatelvormige bladeren zijn 3-7cm lang en stomp, helder groen en in de onderste helft zwak gezaagd en gewimperd, de kraakbeenachtige rand met zeer kleine groefjes, vrijwel zonder kalk.

Opstaande bloemstengels zijn 2-40cm lang en klierachtig behaard, meestal van onderaf vertakt en vormt zo grote trossen van oranje/gele bloempjes met lijn/lancetvormige omwindselbladeren van 5-8mm lang en 1-3mm breed die spits zijn in juni.

Vochtige plaats.

Uit de Alpen en Karpaten. Is beschreven in 1770.

House leek leaved pyramidal saxifrage, saffron flowered saxifrage, Duits Kies-Steinbrech en Gamsbleaml in Zillerthal.

Uit www.plantedd.com

Saxifraga x forsteri Stein. (Georg Forster, Duitse professor in de botanie, 1754-1795) = kruising tussen mutata x caesia.

Zodenvormende plant.

Bladeren zijn langwerpig/omgekeerd eivormig en donkergroen, 7-11mm lang en 2-3mm breed, stomp en in de onderste helft gewimperd, de kraakbeenachtige rand met groefjes zonder kalk.

Opstaande bloemstengel van 10-15cm hoog is bovenaan vertakt en de vertakkingen zijn klierachtig behaard.

Vleeskleurig/roze bloemblaadjes zijn langwerpig en 4-7mm lang, 2-2.5mm breed en spits, 3-5nervig in juni.

Sectie Kabschia.

78. uit Curtis botanical magazine.

Saxifraga media, Gouan. (Er tussen in)

Dichte zoden vormende plant.

Rozetjes van 1.5-3cm in doorsnede.

Langwerpig/spatelvormige bladeren van 8-20mm lang met 3-6mm brede top zijn gekield en spits, blauwachtig en aan de voet roodachtig en kort gewimperd, de smal kraakbeenachtige rand met 7-12 groefjes.

Opstaande bloemstengeltjes van 5-15cm lang zijn dicht bebladerd en klierachtig behaard, 4-16 bloemen. Stengelblaadjes zijn spatelvormig en meestal purper gekleurd.

Opstaande bloemblaadjes zijn omgekeerd eivormig en 2-3.5mm lang en 1-1.8mm breed, purper/roze en 5nervig, donker purperen kelkblaadjes zijn ongeveer even lang als de bloemblaadjes in mei.

Uit de Pyreneeën. Is beschreven in 1880.

79. uit Curtis botanical magazine.

Saxifraga stribrnyi, Pod. ( V. Stribrnyi, Bulgaarse botanicus, geboren in 1853)

Dichte zoden vormende plant met rozetten van 3-6cm in doorsnede.

Lijn/spatelvormige blaadjes zijn 1-2.5cm lang en 4-6mm breed, zwak gekield en aan de voet kort gewimperd, de smal kraakbeenachtige randen met 6-12 groefjes.

Opstaande bloemsteeltjes van 5-10cm lang zijn dicht bebladerd en klierachtig behaard, 10-15bloemig, stengelblaadjes van 7-9mm lang en 1.5-2mm breed zijn meestal roodachtig en klierachtig behaard.

Purperen bloemblaadjes zijn ei/wigvormig en 4mm lang, 2-2.5mm breed, bloemsteeltjes langer dan de schutblaadjes en purperen kelkblaadjes die eivormig en 3-4mm lang zijn, 2-2.5mm breed en klierachtig behaard in mei/juni.

Uit de Balkan. Is beschreven in 1909.

Uit www.saxifraga.org

Saxifraga x stuartii Sund. = kruising van aretioides met media en stribrnyi. Gewonnen door Fr. Sundermann uit Lindau. Duitsland. Afleiding naar John Stuart, 3^de Earl of Bute, een beschermer van de botanie, 1713-1792, is dan twijfelachtig

Vormt dichte kussens van 2.5cm groot.

Vlezige bladeren zijn lijn/spatelvormig en 1-1.5cm lang en aan de top 4mm breed, gekield, aan de voet gewimperd, de kraakbeenachtige randen met 11-19 kalk afscheidende groefjes.

Bloemstengels van 6-10cm lang zijn roodachtig en klierachtig behaard met 6-8 bloemen, stengelblaadjes spatelvormig en spitspuntig, groen, aan de voet roodachtig, klierachtig behaard

Geelachtige bloemblaadjes zijn omgekeerd eivormig en 4mm lang in april/mei.

80. uit www.pottertons.co.uk

Saxifraga grisebachii, Deg. & Dorf. (H.R. A. Grisebach, Duitse botanicus, 1814-1879)

Zodenvormende plant.

Dakpansgewijs geplaatste bladeren staan in dichte en 5-7cm grote rozetten, spatel/tongvormig en zilverachtig gekleurd, 2.5-4cm lang aan de top 5-7mm breed met smal kraakbeenachtige rand en 7-13 groefjes.

Opstaande bloemstengel van 15-20cm hoog is dicht bebladerd en klierachtig behaard, rood en aan de top groen.

Aarvormige en knikkende tros van purper/rode bloempjes met omgekeerd eivormige bloemblaadjes die korter zijn dan de kelkblaadjes, 1.5-2cm lang en aan de top getand, eivormige kelkblaadjes zijn stomp en donker purper, klierachtig behaard in april.

Uit Macedonië. Is beschreven in 1903.

81. uit www.saxifraga.org

Saxifraga porophylla, Bertoll. (weinig bladeren).

Dichte kussens van 1-2cm groot.

Langwerpig/spatelvormige bladeren zijn 1cm lang en aan de top 2-3mm breed, blauwachtig/groen en aan de voet wat gewimperd, de smal kraakbeenachtige rand met 5-10 groefjes.

Opgerichte bloemstengeltjes van 5-15cm lang zijn dicht bebladerd en klierachtig behaard, boven aan donker/rood met 5-15 bloemen, stengelblaadjes lijn/lancetvormig en purper gekleurd met wat behaarde achterkant.

Donker purper bloemblaadjes zijn wig/spatelvormig en 2mm lang, 1-1.5mm breed en 3nervig, korter dan de kelkblaadjes in mei/juni.

Uit Italië.

Var. sibthorpiana Englm. (John Sibthorp, Engelse botanicus, 1758-1796) verschilt door de lijnvormige. Spitse bladeren van 1cm lang en 1-1.5mm breed. Hiertoe behoort;

‘Thessalica’ die verschilt door de smallere en lijn/priemvormige, spitse bladeren van 8-16mm lang en 1-1.5mm breed met wijnrode bloemen.

82. uit Curtis botanical magazine.

Saxifraga aretioides, Lap. (Aretia-achtig)

Dichte kussens vormende plant.

Opgerichte blaadjes zijn stijf en lijnvormig, 5-7mm lang en 0.5-1mm breed, stomp en stekelpuntig, blauwachtig en aan de voet gewimperd, de kraakbeenachtige rand heeft 5-7 groefjes.

Opstaande bloemstengeltjes zijn 3-6cm lang en klierachtig behaard met 3-7, meestal 3 goud/gele bloempjes, stengelblaadjes zijn klierachtig behaard, bloemblaadjes omgekeerd eivormig en ruim 0.5cm lang en 2.5mm breed, 3-5nervig in juni.

Uit de Pyreneeën. Is beschreven in 1826.

Aretia saxifrage.

83. uit www.alpinegardensociety.net

Saxifraga ferdinandi-coburgii, Kell. & Sund. (Ferdinand von Saxen-Koburg, koning van Bulgarije, geboren in 1861)

Dichte kussens vormende plant.

Dikke en langwerpige bladeren zijn /5-1cm lang en 1mm breed, spitspuntig en blauwachtig, aan de voet gewimperd, de rand kraakbeenachtig met 3-5kalkafscheidende groefjes

Opstaande bloemstengeltjes zijn 4-6cm lang en net als de stengelblaadjes klierachtig zwart behaard, 2-10 bloemen.

Donker gele bloemblaadjes zijn omgekeerd eirond en 0.5cm lang en 4-5mm breed, 3nervig in april/mei.

Uit Macedonië. Is beschreven in 1904.

Uit www.plantdatabase.co.uk

Saxifraga x gusmusii Sund. (gewonnen door Fr. Sundermann, kweker/botanicus te Lindau, Duitsland) = kruising tussen ferdinandi-coburgi x sancta en staat in groei en bloeiwijze tussen beide ouders in. Groep iii.

Lijn/lancetvormige bladeren zijn 5-7mm lang en 1-1.5mm breed, spits en stijf, donker groen en aan de voet gewimperd, de smal kraakbeenachtige rand met 5-7 kalk afscheidende groefjes

Bloemstengel van 6-10cm lang is dicht bebladerd en klierachtig behaard, 4-6 bloemen, stengelblaadjes zijn lijn/spatelvormig en spitspuntig, groen en aan de voet purper/rood en klierachtig behaard.

Donkergele bloemblaadjes zijn omgekeerd eivormig met wigvormige voet en 5-6mm lang, 2-3mm breed in april/mei.

‘Eudoxiana’ (gewonnen door Joh. Kellerer, chef tuinman van de koninklijke tuinen te Sofia, Bulgarije en genoemd naar prinses Eudoxia van Bulgarije) lijkt meer op sancta maar met kleinere bloemen, rozetjes van 10-12mm in doorsneden. Lijnvormige bladeren zijn lang toegespitst en 6-8mm lang, 1-1.5mm breed aan de voet gewimperd/getand. Bloemstengels van 4-5cm lang met 3-6 bloemen, omgekeerd eivormige bloemblaadjes zijn 4-4/5mm lang en 1.8mm breed.

84. Uit Curtis botanical magazine.

Saxifraga scardica, Griseb. (berg Scardus in Macedonië en Albanië)

Kussen vormende plant.

Opstaande blaadjes zijn stijf en langwerpig/spatelvormig, 8-16mm lang en 2-4.5mm breed, spits en aan de voet fijn gewimperd, de kraakbeenachtige randen met 9-15 groefjes.

Opstaande bloemstengeltjes van 5-10cm lang zijn klierachtig behaard met 4-15 bloemen.

Witte bloemblaadjes zijn wat roze bij het uitbloeien en omgekeerd eivormig, 2-3 maal langer dan de kelkblaadjes en 5-9mm lang, 2.5-4.5mm breed, eivormige kelkblaadjes zijn lang toegespitst en purper gekleurd, klierachtig gewimperd in april.

Uit Griekenland en Macedonië. Is beschreven in 1908.

86. Uit Curtis botanical magazine.

Saxifraga marginata, Sternb. (gerand)

Vormt dichte kussentjes.

Ei/wigvormige blaadjes zijn 5-12mm lang en 3-5mm breed, gekield en stomp, aan de voet gewimperd, de smal kraakbeenachtige rand met 5-14 meestal kalk afscheidende groefjes.

Opstaande en gebladerde bloemstengeltjes zijn 7-10cm lang en klierachtig zwart behaard, witte en omgekeerd eivormige bloemblaadjes zijn 8-12mm lang en bij het uitbloeien roze, lancetvormige kelkblaadjes zijn klierachtig behaard in april.

Uit Italië, Apennijnen en Griekenland. Is beschreven in 1883.

Var. coriophylla Engler. (wandluisachtige blaadjes) heeft spatelvormige blaadjes die 3-6mm lang zijn en 1-1.5mm breed, de randen met 5-7 groefjes, bloemstengeltjes van 2-5cm lang met ivoorwitte bloemblaadjes van 10-15mm lang en 8mm breed. Hiertoe behoort;

‘Rubescens’ met licht roze bloempjes.

Var. rocheliana Sternb. (A. Rochel, Oostenrijkse botanicus, 1770-1847) met lijn/spatelvormige blaadjes van 8-13mm lang en 15-25mm breed, de randen met 7-9 groefjes, bloemsteeltjes van 4-8cm lang met witte bloemblaadjes van 6-8mm lang.

Uit Curtis botanical magazine.

Saxifraga x apiculata Engl. (blad met een korte brede punt) = kruising van marginata x sancta.

Kussen vormende plant met stijve blaadjes die lijnvormig/lancetvormig zijn en 6-9mm lang, 1.5-1.8mm breed, spitspuntig en aan de voet kort gewimperd/getand, de randen met 5-9 kalk afscheidende groefjes.

Bloemstengel is 4-5cm lang en behaard, onder aan rood met 4-6 licht gele bloemen, stengelblaadjes zijn langwerpig/spatelvormig, aan de voet roodachtig en gewimperd, omgekeerd eivormige bloemblaadjes van 5-6mm lang en 2.5mm breed, stomp in maart/april.

Álbiflora’ heeft witte bloemen.

Uit davesgarden.com

Saxifraga x borisii Kellerr. (gewonnen door Joh Kellerer en genoemd naar Prins Borisov Kyrill van Bulgarije) = kruising van ferdinand-coburgi x marginata en staat in groei en bloeiwijze tussen beide ouderplanten in.

Rozetjes van 10-12mm in doorsnede.

Leerachtige blaadjes zijn lijnvormig en 6-9mm lang, 1.5-2mm breed, gekield en spits, aan de voet gewimperd, de kraakbeenachtige rand met 5-13 kalk afscheidende groefjes.

Stengeltjes zijn dicht bebladerd en klierachtig bruin behaard, 5-8cm lang met 7-12 bloemen, stengelblaadjes lijn/spatelvormig en 7-8mm lang, groen, aan de voet roodachtig en klierachtig behaard.

Goud/gele bloemblaadjes zijn omgekeerd eivormig met wigvormige voet en 6-7mm lang, 3-4mm breed in april/mei.

Uit www.ideasforgardens.net

Saxifraga x edithae, Sund. (gewonnen door Fr. Sundermann, kweker/botanicus te Lindau, Duitsland, wel genoemd naar zijn vrouw) = kruising van marginata x stribrnyi.

Spatelvormige bladeren zijn 5-210mm lang en aan de top 3-3.5mm breed, de randen met vele kalk afscheidende groefjes.

Bloemstengels van 5-7cm lang met 6-10 bloemen.

Bloemen van 6-10mm in doorsnede met licht roze en omgekeerd eivormige bloemblaadjes van 5mm lang, verschilt van marginata door de kortere bloemblaadjes en van stribrnyi door de kleinere bladeren.

‘Pseudo-edithae’ Sund. heeft spatelvormige blaadjes van 4-6mm lang en 2-2.5mm breed met smal kraakbeenachtige rand en 309 groefjes, bloemstengeltjes van 6cm lang, stengelblaadjes zijn spatel/wigvormig en in de onderste helft purper gekleurd en dicht klierachtig behaard, purper/roze bloem, blaadjes zijn omgekeerd eivormig met wigvormige voet en 4-5mm lang, verschilt van het type door de kleinere bladeren en weinig bloeiende trosjes. Ook gewonnen door Sundermann.

88. uit www.juergens-gartenwelt.de

Saxifraga lilacina, Duthie. (lila).

Dichte kussentjes vormende plant.

Langwerpig/tongvormige blaadjes zijn 3-4mm lang en 1mm breed, gekield en stomp, aan de voet gewimperd, de smal kraakbeenachtige randen met 3-5 groefjes.

Bloemstengeltjes van 2-3cm lang zijn klierachtig behaard met 1 bloem bezet.

Lila kleurige bloemblaadjes zijn rond/eivormig met wigvormige voet en 6-7.5mm lang, aan de top 4-4.5mm breed met 305 purperen nerven en gegolfde randen in april/mei.

Kalkarme grond.

Uit de Himalaya. Is beschreven in 1904.

89. Uit J. Seboth.

Saxifraga squarrosa, Sieber. (schubbig)

Vormt kleine kussentjes.

Opstaande blaadjes zijn lijnvormig en 3-4mm lang en 1mm breed, stomp en aan de voet wit gewimperd, de smalle kraakbeenachtige rand met 7 groefjes, bij jonge bladeren kalk afscheidend.

Opstaande bloemstengeltjes zijn draadvormig en 5-10cm lang, wat klierachtig behaard met 2-6 bloemen.

Witte bloemblaadjes zijn omgekeerd eivormig en 6-8mm lang, 3-4mm breed en 3-5nervig, 2-3 maal langer dan de kelkblaadjes in mei.

Uit Z. Alpen.

Sparriger Steinbrech.

90. uit J. Seboth.

Saxifraga caesia, L. (licht grijs)

Vormt dichte kussentjes.

Vliezige blaadjes zijn lijn/spatelvormig en 3-5mm lang en 1mm breed, spits en aan de voet kort gewimperd, de randen met 7 groefjes die bij jonge bladeren kalk afscheiden.

Opgerichte stengeltjes van 5-10cm lang met 2-6 bloemen.

Bloemblaadjes zijn melkwit en omgekeerd eivormig, 4-6mm lang en 3mm breed, 2-3maal langer dan de kelkblaadjes in juni/juli.

Uit de Alpen, Pyreneeën, Karpaten en Jura. Is beschreven in 1752.

Gray or silver moss saxifrage. Blaugrüne Steinbrech, Hechtblauer Steinbrech.

91. uit www.saxifraga.org

Saxifraga valdensis, DC. (bergen van Savoie en Zwitserland in het landschap van de Valdezen die een deel van de voor vermelde bergen die aan Italië palen bewonen)

Dichte zoden vormende plant met bladeren in rozetten.

Spatel/lijnvormige bladeren zijn 4-6mm lang en 1-2mm breed, gekield en stomp, aan de voet gefranjerd/gewimperd, de randen met 5-9 kalk afscheidende groefjes.

Opstaande bloemstengels van 5-10cm lang zijn klierachtig behaard, purper en bovenaan vertakt, stengelblaadjes 5-120mm lang en klierachtig behaard.

Sneeuwwitte bloemblaadjes zijn omgekeerd eivormig en 4-5mm lang, 3-5nervig, eivormige kelkblaadjes zijn stomp met randen en achterkant klierachtig behaard in juni.

Uit de Alpen.

Voudois saxifrage.

92. uit www.florealpes.com

Saxifraga diapensioides, Bell. (Diapensia-achtig)

Dichte kussentjes vormend.

Opstaande blaadjes zijn vlezig en smal langwerpig, 3-6mm lang en 1-2mm breed, stomp en blauwachtig groen, aan de voet soms roze gekleurd en kort gewimperd, de smal kraakbeenachtige rand is met 5-7 kalk afscheidende groefjes bezet.

Opgerichte stengeltjes zijn opgericht en 3-5cm hoog en klierachtig rood behaard met 3-5 bloemen, stengelblaadjes zijn lijn/spatelvormig en spitpuntig, klierachtig behaard.

Helder witte bloemblaadjes zijn omgekeerd eivormig en 7-10mm lang, 4-5mm breed, stomp met 5-7 nerven driemaal langer dan de kelkblaadjes in april/mei.

Uit de Alpen. Is beschreven in 1825.

Diapensia saxifrage. Diapensienartiger Steinbrech.

92. uit J. Seboth.

Saxifraga tombeanensis, Boiss. (Tombea, berggroep in Z. Tirol)

Dichte kussens vormende plant.

Opstaande blaadjes zijn ei/lancetvormig en 3kantig, 2-3mm lang en 1-1.5cm breed, spitspuntig en in de onderste helft gewimperd, de smal kraakbeenachtige rand met 3-5kalkafscheidende groefjes.

Opgerichte stengeltjes zijn 3-8cm lang en behaard met 1-3 bloemen, stengelblaadjes lijn/lancetvormig en spits, klierachtig behaard.

Witte bloemblaadjes zijn omgekeerd eivormig en 8-14mm lang, 4-7mm breed en 3-4 maal zo lang als de kelkblaadjes in april/mei.

Is beschreven in 1888.

93. uit J. Seboth.

Saxifraga vandellii, Sternb. (D. Vandelli, Italiaanse botanicus uit de 18^de eeuw)

Kleine kussens vormende plant.

Opstaande blaadjes zijn vlezig en stijf, langwerpig/lancetvormig en 5-10mm lang, 1.5-2.5mm breed, 3kantig en spitspuntig, aan de voet gewimperd/gezaagd, de smal kraakbeenachtige randen met 5-7 wat kalk afscheidende groefjes.

Opstaande bloemsteeltjes van 5-7cm lang zijn klierachtig behaard en 3-7bloemig.

Witte bloemblaadjes met rode nerven zijn omgekeerd eivormig en 7-9mm lang, 3-5mm breed en ongeveer 3 maal langer dan de kelkblaadjes in april/mei.

Uit de Z. Alpen.

Vandel’s saxifrage.

94. uit J. Seboth.

Saxifraga burseriana, L. (Joachim Burser Duitse arts en botanicus, 1583-1649)

Dichte kussen vormende plant .

Priemvormige blaadjes zijn 3kantig en stijf, glad en blauwachtig, spitspuntig en 0.5-1.5cm lang en 1mm breed, gewimperd, de smal kraakbeenachtige rand met 5-9 groefjes die bij de jonge blaadjes kalk afscheiden.

Stengeltjes zijn 3-5cm lang en dicht bebladerd, 3-6cm lang en klierachtig rood behaard met 1 zeer grote en witte bloem.

Bloemblaadjes omgekeerd eivormig en minstens twee maal langer dan de kelkblaadjes, 0.5-1.5cm lang en 5-8mm breed met roodachtige nerven in februari/maart.

Uit de Alpen. Is beschreven in 1826.

Var. major Jenkins heeft bladeren van 1-1.5cm lang en 2-3mm breed, bloemblaadjes 10-15mm lang en 8-9mm breed. Gewonnen door E.H. Jenkins, kweker te Hampton Hill, Engeland. Hiertoe behoren de vormen;

‘Kestonensis’ die vroeger begint te bloeien. Gewonnen door G. Reuthe, kweker te Keston, Engeland.

‘Gloria’ met zuiver witte bloemen. Gewonnen door R.J. Farrer te Clapham Engeland.

‘Tridentina’ met zeer stijve bladeren van 10-15mm lang en aan de voet 3mm breed, bloemstengel van 4-7cm lang met bloemblaadjes van 10-15mm lang en 8-9mm breed.

Early white saxifrage. Burser-Steinbrech.

95. uit swedishrockgarden.com

Saxifraga sancta, Griseb. (heilig)

Dichte kussentjes vormende plant.

Opgericht blaadjes zijn stijf en lancetvormig, 7-100m lang en 1.5-2mm breed, gekield en spits puntig, bleek groen, gewimperd/getand, de smal kraakbeenachtige rand met 3-5 groefjes.

Opstaande bloemstengeltjes van 3-5cm lang met 3-7 bloemen, stengelblaadjes gewimperd/getand met purperen achterkant.

Oranje/gele bloemblaadjes zijn langwerpig/spatelvormig en 3-5mm lang, 1-1.5mm breed, eivormige kelkblaadjes zijn 2-2.5mm lang en spits in april.

Uit Macedonië en W. Azië. Is beschreven in 1882.

Yellow flowered dwarf saxifrage.

96. uit www.korseby.net

Saxifraga juniperifolia, Adams. (met blad als jeneverbes)

Vormt dichte kussentjes met opgerichte stengeltjes.

Opgerichte blaadjes zijn priemvormig en 3kantig, gekield en 10-18mm lang, 1.5-2.5mm breed, spits puntig en donker groen, aan de voet gewimperd, de randen met 5-7 groefjes.

Bloemstengeltjes van 4-8cm lang zijn behaard met 4-8 bloemen.

Gele bloemblaadjes zijn smal spatelvormig en 3-4.5mm lang en 1-1.5mm breed wat langer dan de kelkblaadjes en 1-3nervig, eivormige en spitse kelkblaadjes zijn kamvormig en gewimperd in mei/juni.

Uit Kaukasus.

Var. macedonica heeft lancetvormige bladeren van 10mm lang en 2-2.5mm breed, bloemstengeltjes van 3-7cm lang met 5-7 bloemen, bloemblaadjes zijn twee maal zo lang als de niet behaarde kelkblaadjes.

subsp. juniperifolia (Var. pseudosancta) heeft lijn/priemvormige blaadjes van 10-14mm lang en 1.5mm breed, bloemstengeltjes van 3-5cm lang met 3-5bloemen, bloemblaadjes zijn ongeveer twee maal langer dan de niet behaarde kelkblaadjes.

97. Uit G. Oeder.

Saxifraga oppositifolia, L. (tegenoverstaand blad)

Losse zoden vormende plant met liggende en kruipende, vertakte stengeltjes die vierkant zijn

Blaadjes zijn dakpansgewijze in 4 rijen geplaatst, de bovenste meestal tegenoverstaand en vlezig, omgekeerd eirond tot ei/lancetvormig en 2-6mm lang, 1-3.5mm breed, gekield en spits, donker groen en kort gewimperd, aan de top met 1 kalk afscheidend groefje.

Opstaande bloemsteeltjes van 1-3cm met 1 bloem.

Donker purper/roze bloempjes met omgekeerd eivormige bloemblaadjes van 7-10mm lang en 3-7mm breed zijn stomp een 5-9nervig, eivormige kelkblaadjes zijn stomp en gewimperd in april/mei.

Uit N. Europa, Alpen en N. Amerika.

Er is ook een witte vorm van..

‘Coccinea’ met scharlaken/purperen bloempjes. Gewonnen door James Backhouse, kweker te York, Engeland.

Var. latina met omgekeerd eivormige blaadjes van –5mm lang en 2-3mm breed, kort toegespitst en aan de top meestal met 3 groefjes, bloemsteeltjes meestal 1cm hoog met omgekeerd eivormige bloemblaadjes van 8-10mm lang die spits en diep purper/roze zijn met 5 nerven en klierachtige gewimperde kelkblaadjes.

Naam.

Rode steenbreek, Blaues Steinmoos, purple flowered Saxifraga. Gegenblättrige Steinbrech.

Uit www.saxifraga.org

Saxifraga blepharophylla, Kern. (dakpansgewijze geplaatste bladeren) (Saxifraga oppositifolia subsp. blepharophylla)

Dichte zonden vormen plant met liggende stengeltjes die vertakt en dicht bezet zijn met dakpansgewijze geplaatste blaadjes.

Blaadjes zijn spatelvormig en 3-4mm lang, 1.5-2mm breed, donker groen met ronde en lang gewimperde top en 1 groefjes zonder kalk.

Opstaande bloemstengeltjes zijn tot 1cm lang.

Donker purper/roze bloempjes met omgekeerd eivormige bloemblaadjes die 5-8mm lang zijn, stomp en 5nervig met eivormige kelkblaadjes die lang gewimperd zijn in mei.

Kalkarme grond.

Uit Midden Alpen. Wordt ook vaak behandeld als een subspecie van S. oppositifolia.

Sectie Porphyrion.

97. uit flora.nhm-wien.ac.at

Saxifraga rudolphiana, (Duitse botanist Rudolph von Uechtritz, 1838-1886)

Dichte zoden vormende plant die op oppositifolia lijkt.

Omgekeerd eivormige blaadjes zijn 1.5-2mm lang en 8-13mm breed, grijs/groen en min of meer stomp, kort gewimperd en aan de top met 1, meestal kal kalkafscheidend groefje bezet.

Opstijgende stengeltjes zijn dicht bebladerd en 5mm lang met 1 bloem.

Purper/roze bloemblaadjes zijn 5-7mm lang en 2mm breed, stomp en 3-5nervig, purper/rode kelkblaadjes zijn dicht klierachtig gewimperd in april/mei.

Uit de Alpen en Karpaten. Rudolph-Steinbrech als Rudolphi-Steinbrech.

98. uit J. Seboth.

Saxifraga biflora All. (tweebloemig) is een altijdgroen kruid van 3-25cm hoog.

Dikachtige tegenoverstaande bladeren zijn rond en ook aan de top afgerond, niet langer dan 4mm.

Donker violette bloemen staan met 2-6 aan een stengel in juli-augustus.

Groeit in hoge gebieden van de centrale Alpen.

Zweiblütige Steinbrech.

99. uit commons.wikipedia.org

Saxifraga retusa, Gouan. (afgestompt)

Dichte zoden vormende plant met liggende en vierkante stengeltjes die vertakt zijn.

Blaadjes dakpansgewijze geplaatst, vlezig en langwerpig tot ei/lancetvormig, 2-4mm lang en 1-2mm breed, gekield en spits, aan de voet wat gewimperd, aan de top met 3-5 groefjes zonder kalk.

Opstaande bloemstengeltjes zijn 2-4cm lang en klierachtig behaard met 1-3 bloemen.

Purper/roze bloemblaadjes zijn elliptische en 0.5cm lang en 2-2.5mm breed, 3nervig, eivormige kelkblaadjes zijn purper gekleurd in maart/april.

Uit de Pyreneeën, Alpen en Karpaten. Is beschreven in 1826.

Pyrenean purple flowered saxifrage. Wulfen-Steinbrech.

Hybriden.

111. uit www.laporteavenuenursery.com

Saxifraga x macnabiana Lindsay. (W.Mac Nab, hortulanus aan de botanische tuin te Edinburgh, 1780-1848) groep ii = kruising van cotyledon x lingulata en lijkt het meest op lingulata maar de bloemblaadjes zijn donker purper gestippeld in mei/juni.

‘Lindsayana’ (W.L. Lindsay, Engelse botanicus 1828-1880) lijkt meer op cotyledon maar verschilt ervan door de bredere bladeren minder gestippelde bloemen.

118. uit www.plantdatabase.co.uk

Saxifraga x luteo-purpurea Lap. (geel/purper) =kruising van aretioides x media en staat in groei en bloeiwijze tussen beide ouders in.

Blaadjes zijn lijn/lancetvormig en 0.5-1.5cm lang en 1.5-2.5mm breed, vlezig en spits, aan de voet kort gewimperd, de kraakbeenachtige randen met 7-17 kalk afscheidende groefjes bezet.

Bloemstengeltjes zijn 6-8cm lang en klierachtig behaard, dicht bebladerd en 5-10 bloemen, groene stengelblaadjes zijn aan de voet roodachtig en dicht klierachtig behaard.

Geelachtig/roze bloemblaadjes zijn omgekeerd eivormig en 4-6mm lang, 3-4mm breed met 5 nerven in april/mei.

‘Erubescens’ verschilt door de meer roodachtige bloempjes.

Var. ambigua (twijfelachtig of onzeker) lijkt meer op media, rozetjes van 10-20mm in doorsnede, blaadjes kort spatelvormig en 8-15mm lang en 2mm breed, spits, bloemstengeltjes van 5-10cm lang met 7-9 knikkende en geelachtige, wat rood gekleurde bloempjes, bloemblaadjes zijn iets langer dan de kelkblaadjes. Hiertoe behoort;

‘Godroniana’ (D. A. Godron, Franse botanicus, 1807-1880) heeft bleekgele bloempjes die meestal roodachtig gekleurd zijn.

‘Grenieri’ (Ch. Grenier, Franse botanicus, 1806-1875) heeft bloemstengels van 7-10cm lang die roodachtig en klierachtig behaard zijn met 6-10 bloemen en donkergele bloemblaadjes.

‘Racemiflora’ heeft 2-4 cm lange roodachtige stengeltjes met 6-9 bloemen met bleek roze bloemblaadjes met gele voet.

Var. benthamii (George Bentham, Engelse botanicus, 1800-1884) lijkt meer op artioides en maakt rozetjes van 1cm in doorsnede met bloemstengeltjes van 5-8cm lang met 3-5 bloemen met bleek/gele bloemblaadjes. Hiertoe behoort;

‘Aurantiaca’ met oranje/gele bloemblaadjes van 5-6mm lang.

‘Flavescens’ met bloemstengeltjes van 6cm lang met licht gele bloemblaadjes van 5mm lang en 5mm breed.

122. uit www.biopix-foto.de

Saxifraga x suendermannii Kellr. (Saxifraga sundermannii) (gewonnen door Fr. Sundermann, kweker/botanicus te Lindau, Duitsland), =kruising van burseriana x stribrnyi en staat tussen beide ouders in.

Dichte zoden van 10-13mm.

Vlezige blaadjes zijn stijf en lijn/priemvormig en 6-7mm lang, 1.5-2mm breed, spits en blauwachtig/groen, aan de voet kort gewimperd, de kraakbeenachtige randen met 5-9 kalk afscheidende groefjes.

Bloemstengeltjes van 4-6cm zijn dicht bebladerd en klierachtig behaard, 2-4 bloemen, spatelvormige stengelblaadjes zijn klierachtig behaard en groen met roodachtige voet.

Purper/roze bloemblaadjes zijn omgekeerd eivormig met wigvormige voet en 4-5mm lang, 2-3mm breed in april/mei.

‘Kellereri’ (Joh. Kellerer, chef tuinman van de koninklijke tuinen te Sofia, Bulgarije) lijkt in bloeiwijze meer op stribrnyi, bloemsteeltjes van 5-8cm zijn purper met 4-5 roze bloempjes die aan de binnenkant purper zijn.

‘Pseudo-sundermannii lijkt meer op burseriana en heeft purper/roze bloemblaadjes van 5-7mm lang en 4-5mm breed. Gewonnen door Sundermann.

123. uit kallima.sk

Saxifraga x petraschii Sund. (J. Petrasch’ s) gewonnen door Fr. Sundermann, kweker/botanicus te Lindau, Duitsland.

Dichte kussens vormende plant van 1.5cm in doorsnede = kruising van tombeanensis x marginata.

Vlezige bladeren zijn stijf en lijn/lancetvormig, 5-8mm lang en 1-1.5mm breed, gekield en spitspuntig, aan de voet kort gewimperd, de kraakbeenachtige rand met vele kalk afscheidende groefjes.

Bloemstengeltjes tot 7cm lang en dicht bebladerd, klierachtig behaard met 1-4 bloemen, stengelblaadjes zijn spatelvormig met groene top en aan de voet roodachtig en klierachtig behaard.

Witte bloemblaadjes zijn omgekeerd eivormig met wigvormige voet en 9-11mm lang, 4-6mm breed in maart/april, verschilt van tombeanensis door de grotere bladeren en van marginata door de meer lijnvormige bladeren.

125. uit www.deeproot.co.uk

Saxifraga x boydii Dewar. (gewonnen door J.B. Boyd, liefhebber te Cherry Trees, Kelso, Engeland) Is beschreven in 1890.

‘Faldonside’ met grotere en donkerder bloemen van 2cm doorsnede. Gewonnen door J.B. Boyd en genoemd naar zijn buitenplaats Faldonside bij Melrose, Engeland) groep iii =kruising van aretioides x burseriana en staat in groei en bloeiwijze tussen beide ouders in.

Vormt kleine kussentjes met wat spatelvormige bladeren die spits zijn.

Stengeltjes zijn 4-6cm lang met 3-6 citroen/gele bloemen in april/mei.

128. uit www.cambridge2000.com

Saxifraga x salmonica “Obristii” Sund. (gewonnen door Fr. Sundermann, kweker/botanicus te Lindau, Duitsland en genoemd naar Johann Obrist, 1854-190, hortulanus aan de botanische tuin te Munchen)= kruising van burseriana x marginata en staat tussen beide ouders in.

Vlezige en stijve blaadjes zijn smal lijnvormig en 0.5-1cm lang en 2-3mm breed, gekield en spits, aan de voet kort gewimperd/getand met kraakbeenachtige rand met 7-13 kalk afscheidende groefjes en klierachtig rood behaarde achterkant.

Bloemtrosjes van 5-10cm lang zijn dicht bebladerd en klierachtig behaard met 3-4 bloemen, stengelblaadjes spatelvormig.

Witte bloemblaadjes zijn om gekeerd eivormig met wigvormige voet en 7-100mm lang, 4-6mm breed in maart/april.

‘Irvingiana’ lijkt meer op burseriana en is in alle delen kleiner dan obristii, blaadjes van 5mm lang en bloemsteeltjes van 4-5cm met 1-2 bloemen. Gewonnen door W.Irving, assistent-curator aan de botanische tuin te Kew.

‘Salomonii’ vormt dichte kussentjes van 6-8mm grote rozetjes met lijnvormig/langwerpige bladeren van 3-5mm lang en 1.5mm breed die grijs/blauw zijn en randen met 3-5 groefjes, bloemsteeltjes van 4-6cm lang met 2-3 bloemen, spatelvormige stengelblaadjes met groene top zijn aan de voet roodachtig en klierachtig behaard, witte bloemblaadjes van 100mm lang en 4-5mm breed.

129. uit kallima.sk

Saxifraga x elisabethae Sund. = kruising van burseriana x sancta. Gewonnen door Sundermann. Kweker/botanicus te Lindau, Duitsland en genoemd naar koningin Elizabeth Wied, vrouw van de koning van Karel Eitel Roemenië, 1843-1916. Groep iii.

Bladeren zijn vliezig en stijf, donker groen en priemvormig, 8-11mm lang en 1.5mm breed, gekield en spitspuntig, aan de voet kort gewimperd met kraakbeenachtige rand met 5-7 kalk afscheidende groefjes.

Bloemstengels van 5-8cm lang zijn witachtig behaard en dicht bebladerd met 3-5 bloemen.

Bloemblaadjes zijn zwavel/geel en omgekeerd eivormig, 6-8mm lang en 3-4mm breed in april/mei.

‘Godseffiana’ (gewonnen door J. Godsegge, chef kweker bij Sander & Sons te St. Albans bij Londen en in de handel gebracht door Bees Ltd, kwekerij te Liverpool, Engeland) staat in groei en bloeiwijze tussen beide ouderplanten in.

Bloemstengels van 5-10cm lang zijn klierachtig rood behaard met 1-5 bloemen met citroen/gele bloemen in maart/april.

‘Ochroleuca’ is in alle delen kleiner dan elisabethae met kortere bladeren en bleekgele bloemen. Gewonnen door Sundermann.

133. uit www.gardenweek.org

Saxifraga x paulinae, Sund. (gewonnen door Sundermann, kweker/botanicus te Lindau, Duitsland en genoemd naar Poolse botaniste Paulina Glazinska) = kruising van ferdinandi-coburg x burseriana.

Vormt dichte kussentjes van 6-8cm groot.

Vlezige blaadjes zijn stijf n langwerpig/lancetvormig, 5-6mm lang en 1-1.5mm breed, spits en aan de voet kort gewimperd, de smal kraakbeenachtige rand met 5-9 kalk afscheidende groefjes.

Bloemstengeltjes van 4-6cm lang zijn dicht bebladerd en klierachtig behaard, 1-3 bloemen, stengelblaadjes lijnvormig en spits, klierachtig behaard

Helder gele bloemblaadjes zijn omgekeerd eivormig en 7-8mm lang, 4-5mm breed in maart/april.

Saxifraga x pseudo-paulinae is in alle delen groter, bloemstengeltjes met 4-6 bloemen met grotere bloemen. Ook gewonnen door Sundermann.

Onbekende sectie.

Uit www.pyreneanflowers.co.uk

Saxifraga aquatica, Lap. (water minnend)

Losse zodenvormende plant met vlezige bladeren die rond en tot 3cm in doorsnede zijn, 3loobig en wat behaard, lobben 2-3lobbig en gezaagd, helder groen, de onderste lang gesteeld en de bovenste zittend.

Stengel is van onderen af aan vertakt en klierachtig behaard, 3-5bloemig.

Bloembladeren zijn omgekeerd eivormig en ongeveer 3 maal langer dan de kelkblaadjes, tot 9mm lang en 4mm breed, witachtig en 3-5nervig, langwerpig/lancetvormige kelkblaadjes zijn spits en klierachtig behaard in mei.

Vochtige plaats.

Uit de Pyreneeën. Is beschreven in 1884.

Pyrenean water saxifraga.

Uit swedischrockgarden.com

Saxifraga caucasica, Somm. & Lev. (uit de Kaukasus)

Vormt kleine kussentjes.

Opstaande blaadjes zijn lancetvormig en 7-9mm lang, 1.5-2mm breed , spits en donker groen, aan de voet gewimperd/getand met smal kraakbeenachtige rand.

Opgerichte stengeltjes zijn dicht bebladerd, 2.5-3cm lang met 4-7 bloemen.

Gele bloemblaadjes zijn ei/wigvormig en 2.5-3mm lang en aan de top ongeveer 3mm breed, 3nervig, eivormige kelkblaadjes zijn 1.5-2mm lang, spits en gewimperd/getand in maart/april.

Var. desoulavyi Engl. (N. Desoulavy, Russische botanist) lijn/lancetvormige blaadjes van 4-6mm lang en 1mm breed, sterker gewimperd/getand met meestal 3nervige bloemblaadjes.

Uit C. Lindman.

Saxifraga cernua L. (gekromd of omgebogen) wordt 10–25(soms 35) cm hoog, vaak met horizontale ondergrondse of vlak over de grond lopende stengels die wortelen.

Bovengrondse stengels zijn recht opgaand, dichtbehaard en staan dicht opeen.

Rozet en lagere bladeren zijn niervormig, de hogere stengelbladen zijn langwerpig tot lancetvormig en vaak tot schubachtig, in de bladoksels van de bovenste bladeren staan kleine donkerrode broedbolletjes.

Witte bloemen staan alleen of in pluimen van 2-5stuks.

Groeit in het arctische gebied en Alpen..

Knikkende steenbreek, drooping saxifrage of nodding saxifrage Nickender Steinbrech.

Uit www.saxifraga.org

Saxifraga corymbosa, Boiss. (tuilvormig) (Saxifraga hookerii) (Engelse botanist, onderzoeker en vriend van Darwin, sir Joseph Dalton Hooker, directeur van de Botanical Gardens als opvolger van zijn vader William Jackson Hooker)

Dichte kussens van 2-4cm grote rozetten.

Ei/spatelvormige bladeren zijn 1-2cm lang en 3-5mm breed, blauwachtig en aan de voet gewimperd, de smal kraakbeenachtige rand met 7-11 groefjes.

Opstaande bloemstengel is 5-10cm lang, groen en dicht bebladerd, klierachtig behaard met 6-12 bloemen, opgerichte stengelblaadjes zijn groen en klierachtig behaard.

Groenachtig/gele bloemblaadjes zijn ei/wigvormig en ongeveer even lang of iets langer dan de kelkblaadjes, 2.5-3mm lang en 1.5-2mm breed, kelkblaadjes 2-2.5mm lang in mei/juni.

Uit Westelijk Klein Azië.

Uit www.saxifraga.org

Saxifraga cuneata, Willd. (wigvormig)

Losse zoden vormende en aan de voet half heesterachtige plant.

Leerachtige bladeren zijn glanzend en breed wigvormig, 1-1.5cm lang en 1.5-2cm breed, de voet in een smalle en korte steel uitlopend en 3-5lobbig, lobben vaak getand en klierachtige randen.

Opstaande bloemstengel van 15cm lang is klierachtig. Kort behaard met trosjes van witte bloempjes, stengelblaadjes zijn 3tandig.

Langwerpig/eivormige bloemblaadjes zijn 6-7mm lang en 2-3mm breed, 3nervig met ei/lancetvormige kelkblaadjes die ongeveer even lang zijn als de bloembodem in mei.

Uit de Pyreneeën en Spanje. Is beschreven in 1902.

Uit Curtis botanical magazine.

Saxifraga florulenta, Morettii. (langzaam bloeiend)

Bladeren staan in een rozet, opstaand en spatelvormig, 3-6cm lang en aan de top 4-7mm breed, stijf en vlak, spitspuntig en aan de voet gewimperd met kraakbeenachtige rand.

Bloemstengel is opstijgend en 10-30cm lang, hol en klierachtig behaard, van onderen af aan vertakt zodat een grote tros gevormd wordt van talrijke purper/roze bloempjes met langwerpig/lancetvormige bloemblaadjes van 5-7mm lang en 1.5-2.5mm breed die 5nervig zijn in juli/augustus.

Uit de zee Alpen. Is beschreven in 1811.

Uit G. Oeder.

Saxifraga hieracifolia Walst. (blad als Hieracium) Is 10–20cm groot.

Ovale bladeren zijn dik en regelmatig getand.

Enkele stengel is stevig en dik, dicht met klieren bezet.

Groene tot purperen bloemen zijn klein en onaanzienlijk en staan in trossen.

Groeit in weiden met veel mos in arctische gebieden als Noorwegen en Karpaten, Alpen.

Hawkweed-leaved saxifrage, hawkweed-leaf saxifrage, stiff stem saxifrage or stiff-stemmed saxifrage, Habichtskraut-Steinbrech.

Uit Curtis botanical magazine.

Saxifraga kotschyi, Boiss. (Th Kotschy, Oostenrijkse botanicus, 1813-1866)

Dichte kussentjes vormende plant met opgerichte stengeltjes en dicht bebladerd.

Spatel/tongvormige bladeren zijn stijf en gekield, 4-10mm lang en 1.5-2.5mm breed, aan de voet wat gewimperd, de smal kraakbeenachtige randen met 7-9 groefjes.

Opstaande bloemstengeltjes zijn 3-5cm hoog en bezet met zwarte klierharen, 7-14 bloemen.

Goudgele bloemblaadjes zijn langwerpig/spatelvormig en tweemaal langer dan de kelkblaadjes, 3-5mm lang en 1-2.5mm breed, stomp en 3nervig, driehoekig/eivormige kelkblaadjes zijn aan de voet dicht klierachtig behaard in mei/juni.

Uit de Balkan en Klein Azië, Is beschreven in 1873.

Uit www.saxifraga.org

Saxifraga x pseudo-kotschyi Sund. (geen echte) = kruising van marginata x kotschyi.

Vlezige blaadjes zijn stijf en lijnvormig/langwerpig, 5-8mm lang en 2-2.5mm breed, spits en aan de voet kort gewimperd/getand, de smal kraakbeenachtige rand met 7-11 kalk afscheidende groefjes.

Bloemstengeltjes van 3-4cm lang zijn witachtig en behaard, onderaan roodachtig, 3-5bloemig, stengelblaadjes spatelvormig en aan de voet gewimperd en wat klierachtig behaard.

Zacht gele bloemblaadjes zijn omgekeerd eivormig met wigvormige voet en 5-6mm lang, 1.5-3mm breed in mei/juni.

Gewonnen door Sundermann, kweker/botanicus te Lindau, Duitsland.

Uit Curtis botanical magazine.

Saxifraga manshuriensis, Komar. (uit Mandsjoerije)

Lang gesteelde bladeren zijn vlezig en niervormig, grof gekarteld/gezaagd en 4-7cm lang, 6-8cm breed, behaarde bladsteel.

Opstaande bloemstengels van 15—30cm lang zijn behaard, 3-5cm lange trosjes van roomwitte en wat roze gekleurde bloemen, bloemblaadjes zijn langwerpig/spatelvormig en 5mm lang, meeldraden steken ver uit de bloem in juni/augustus.

Uit Mantsjoerije en N. Korea.

Uit www.saxifraga.org

Saxifraga pedemontana subsp. prostii, Sternb. (Prost’s)

Losse zoden zijn onderaan houtachtig.

Dikke en eivormige bladeren met wigvormige voet die in de smalle steel uitloopt, voetvormig ingesneden en lang behaard met lijnvormige, spitse slippen, zijslippen zijn meestal 2spletig, bladsteel langer dan de bladschijf.

Bloemstengels van 10-20cm lang en stijf behaard met 3-9 bloemen, stengelblaadjes 3-5delig.

Witte bloemblaadjes zijn langwerpig/eivormig met wigvormige voet en 2-3maal langer dan de kelkblaadjes, 3-5nervig met opstaande kelkblaadjes die lijn/lancetvormig zijn en spits, langer dan de bloembodem in mei/juni.

Uit Midden-Frankrijk.

Planten.

Gedeeltelijk wat schaduw geven in de zomer is een voorwaarde voor de meeste soorten om te overleven.

De meerjarige kunnen gemakkelijk vermeerderd worden door middel van de wortelstokken waaruit nieuwe kleine en rozetten groeien.

Vermeerderen door scheuren in april/juni. Stekken kan van juli tot oktober met geen of 0.5ibz. Zaaien door het zaad eerst 6 weken –2 te geven en dan zaaien bij een 18 graden. De tuinvormen komen niet zuiver uit zaad terug, in een zaaisel zijn geen twee planten aan elkaar gelijk.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl